Włoskie fregaty Domenico Millelire i Prabu Siliwangi na finiszu

W liguryjskiej stoczni Muggiano, należącej do Fincanteri, trwają ostatnie prace wyposażeniowe na dwóch fregatach. Okręty należą do typu Multipurpose Combat Ships (MPCS, wcześniej stosowano określenie Pattugliatore Polivalente d'Altura, PPA).

We włoskiej marynarce okręty te zwane są też typem Thaon di Revel (od nazwy pierwszej jednostki, której nazwa upamiętnia Paolo Camillo Thaona, markiza Revel, dowódcę krążowników w bitwie pod Bejrutem podczas wojny trypolitańskiej, głównodowodzącego Regia Marina w latach Wielkiej Wojny, przewodniczącego Senatu po obaleniu Mussoliniego, żyjącego w latach 1888-1973).

Pierwsza fregata, nosząca nazwę Domenico Millelire (P 436, nazwa tradycyjna dla włoskiej floty upamiętniająca oficera sardyńskiej marynarki żyjącego w latach 1761 – 1827) przeznaczona jest dla Marina Militare. Siedem takich jednostek zamówiono w celu zastąpienia ośmiu korwet typu Minerva (cztery sprzedane Bangladeszowi w latach 2016-2017, cztery kolejne złomowano w 2024 roku) oraz czterech lekkich fregat typu Soldati (przebudowane fregaty typu Lupo pierwotnie przeznaczone dla Iraku Saddama Husajna).

Początkowo wszystkie trafić miały do marynarki wojennej Włoch. Jednakże 28 marca 2024 roku Fincanteri sprzedały dwa okręty znajdujące się w zaawansowanej budowie marynarce wojennej Indonezji. Wartość kontraktu wynosiła 1,18 mld dolarów. Pod czerwono-białą banderę trafiły fregaty Marcantonio Colonna (piąta jednostka typu), która otrzymała nazwę Brawijaya oraz Ruggiero di Lauria (szósta jednostka typu) przemianowana na Prabu Siliwangi.

Brawijaya podniosła nową banderę 2 lipca 2025 roku w Muggiano. 10 września okręt dotarł do Surabai. Prabu Siliwangi jest obecnie wyposażana w tym samym basenie co Domenico Millelire. W wyniku wspomnianej transakcji drugi z wymienionych okrętów stał się piątą fregatą typu przeznaczoną do służby pod italskimi barwami. Jednocześnie, aby utrzymać zaplanowane tempo wymiany tonażu, Marina Militare zamówiła dwa kolejne okręty.

Marynarka włoska zdecydowała się na zamówienie okrętów opracowanych przez Fincanteri w 2016 roku. Pierwotnie planowano siedem modułowych fregat (z opcją na trzy dodatkowe), które mogły zostać ukończone w trzech wariantach: patrolowej (Light), „lekkiej” liniowej – przeciwlotniczej (Light+) oraz „ciężkiej” bojowej – wielozadaniowej (Full). Po rozmaitych turbulencjach, w tym wejściu do gry zamysłu opracowania „europejskiej korwety patrolowej” (European Patrol Corvette, EPC), którego Włochy są jednym z koordynatorów, liczbę PPA ograniczono do siedmiu.

W ostatecznym kształcie zamówienie opiewało na:

• dwa okręty w standardzie Light (uzbrojenie artyleryjskie oraz stacja radiolokacyjne dozoru nawodnego),
• trzy okręty w standardzie Light+ (uzbrojenie artyleryjskie, pociski przeciwlotnicze Aster, stacja radiolokacyjna dozoru powietrznego),
• dwa okręty w standardzie Full (uzbrojenie artyleryjskie, pociski przeciwlotnicze, pociski przeciwokrętowe/do zwalczania obiektów brzegowych MBDA TESEO MK/2E, uzbrojenie zwalczania okrętów podwodnych, środki obserwacji podwodnej, w tym stacja hydroakustyczna z holowaną anteną, stacja radiolokacyjna dozoru nawodnego i powietrznego, rozbudowany kompleks walki radioelektronicznej.

Zakończenie programu planowane jest na 2030 rok. Z kolei okręty sprzedane Indonezji, prezentują standard Light+.

Realizacja zamówienia dla marynarki włoskiej oraz indonezyjskiej jest niezaprzeczalnym sukcesem Fincanteri. Firma potwierdziła swoją bardzo silną pozycję w europejskim okrętownictwie militarnym. W tym kontekście przypomnieć należy, że stocznia ta dostarczyła różnym klientom w latach 1990-2025 łącznie 140 nawodnych jednostek bojowych (ścigacze, korwety, fregaty, niszczyciele Andrea Doria oraz Caio Duilio, uniwersalny okręt desantowy Trieste, lotniskowiec Cavour). Do tego należy dodać okręty podwodne typu Todaro (skonstruowane w ramach współpracy włosko-niemieckiej, oparte o typ 212A).

W służbie znajdują się Salvatore Todaro, Scirè, Pietro Venuti oraz Romeo Romei. Już obecnie trwają prace nad czterema jednostkami następnej generacji, określanymi jako U212 NFS (Near Future Submarine). Dwa zamówione zostały w 2021 roku, kolejny w lipcu 2023 roku, a następny w czerwcu 2024 roku. Zakończenie programu wycenionego na 2,5 mld euro zaplanowano na 2032 rok.

Planuje się, że kolejnym etapem rozwojowym okrętów podwodnych budowy Fincanteri będą dwie jednostki określane jako NFS EVO. Wstępne założenia mówią o wejściu pierwszego z nich do służby w 2036 roku.

W kwietniu 2025 roku Fincanteri zawarła umowę z Thyssenkrupp Marine Systems (TKMS), dotyczącą możliwości zaoferowania okrętu w odpowiedzi na otwierające się zapotrzebowanie filipińskie.

MPCS typu Thaon di Revel w standardzie Full posiada kadłub stalowy z dziobem wielopłaszczyznowym (wave piercing bow). Wyporność standardowa wynosi 4994 tony, a pełna 6270 ton. Długość na konstrukcyjnej linii wodnej to 133 m, długość całkowita - 143,0 m, szerokość - 16,5 m, zaś zanurzenie kadłuba - 5,2 m.

Siłownia, skonfigurowana w układzie CODAG or Electric (Combined Diesel and Gas or Electric - silniki wysokoprężne oraz turbina gazowa lub silniki elektryczne) to:

• dwa silniki wysokoprężne MTU 20V 8000 M91L o mocy 13000 KM każdy,
• turbina gazowa TAG General Electric/Avio LM2500+G4 o mocy 43000 KM,
• cztery generatory wysokoprężne MAN GenSets 12V175D-MEM o mocy 2200 KM (od czwartego okrętu Isotta Fraschini 16V170C2ME o mocy 2100 KM każdy),
• dwa silniki elektryczne o mocy 1810 KM każdy),
• ster strumieniowy o mocy 740 KM).

Dwa wały napędowe obracają dwiema śrubami nastawnymi. Okręt osiąga prędkość 31,6 węzła (25 węzłów tylko na silnikach wysokoprężnych, 10 węzłów tylko na silnikach elektrycznych), osiągając zasięg 5000 mil morskich przy prędkości 15 węzłów.

Na wyposażenie systemu zarządzania walką (dowodzenia) Leonardo SADOC Mk4 CMS składają się:

• trójwspółrzędna stacja radiolokacyjna dozoru powietrznego Leonardo LPI,
• dwa radary nawigacyjne Leonardo,
• system obserwacji w podczerwieni Leonardo IRST,
• system swój-obcy Leonardo IFF,
• system kierowania ogniem Leonardo ADT NG NA30S Mk2,
• stacja hydroakustyczna Leonardo ATAS z przetwornikiem podkilowym i anteną holowaną,
• stacja hydroakustyczna obserwacji przeciwtorpedowej Leonardo Black Snake,
• stacja hydroakustyczna obserwacji przeciwdywersyjnej,
• telefon podwodny i system łączności satelitarnej.

System walki radioelektronicznej Elettronica-ELT Spa ZEUS zawiera dwa systemy detekcji akustycznej SITEP MS-424 i dwie wyrzutnie celów pozornych Oto Melara ODLS-20.

Artyleria okrętu to: armata Oto Melara 127 mm/64 Vulcano, armata Oto Melara 76 mm/62 Strales Sovraponte oraz dwie armaty Oto Melara Oerlikon KBA B06 25 mm. Na arsenał rakietowych pocisków przeciwlotniczych składają się  2 × 8 wyrzutni DCNS SYLVER A50 VLS dla 16 rakiet Aster 30 Block 1NT. Z kolei efektory przeciwokrętowe to osiem pocisków rakietowych Teseo\Otomat MK2/E. Do zwalczania okrętów podwodnych służą dwie podwójne wyrzutnie WASS B-515/3 dla torped Black Arrow kal. 324 mm.

Na wyposażenie lotnicze składają się: dwa śmigłowce SH90 lub jeden AW101 (startują z pokładu o wymiarach 25,5 × 16,5 m). Dodatkowe wyposażenie pokładowe to: rampa rufowa dla łodzi półsztywnej o długości 11 m, dwa żurawiki o unosie 9,8 tony do obsługi łodzi półsztywnych, dźwig o unosie 20 ton do przemieszczania kontenerów ISO1C (gniazda dla pięciu kontenerów ISO1C lub leża dla łodzi półsztywnych).

Załogę okrętu stanowią: 120 marynarzy załogi okrętowej, 24 personelu lotniczego, do 89 miejsc dodatkowych (operatorzy sił specjalnych, dodatkowy personel sztabowy, itp.).

Z Muggiano dla Portalu Morskiego: Krzysztof Kubiak