FORUM OKRĘTOWE: Maritime Industrial Strategy – jest przełom!

24 maja 2024 roku Rada Unii Europejskiej jednogłośnie wezwała Komisję Europejską do opracowania strategii wspierającej europejski przemysł morski.

Wezwanie to jest częścią przyjętych tego dnia konkluzji Rady ds. Konkurencyjności UE (COMPET), która w oryginale brzmi następująco:

”CALLS ON the Commission to develop a new strategy that supports the European maritime industry, which is vital for the EU’s strategic interests, in the digital and green transition and that encompasses all the dimensions of the sector’s competitiveness”.

Treść wyzwania została wspólnie uzgodniona przez przedstawicieli producentów okrętowych i armatorów: SEA Europe i ECSA (European Community Shipowners’ Associations). Kluczową rolę w tych uzgodnieniach odegrała prezydencja belgijska.

Jest to decyzja przełomowa, o którą środowiska europejskich producentów okrętowych zrzeszonych w SEA Europe zabiegały od lat. Aktywną rolę w tych zabiegach odgrywa jedyny reprezentant polskiego przemysłu okrętowego w SEA Europe – Związek Pracodawców FORUM OKRĘTOWE.

Krótka historia

W trakcie ubiegłorocznego Walnego Zgromadzenia SEA Europe, europejscy producenci okrętowi zrzeszeni w tej organizacji opracowali plan działań zmierzających do stworzenia regulacji na szczeblu Unii Europejskiej - tzw. „Maritime Industry Act” – mających na celu odbudowę naszej branży i jej ochronę przed nieuczciwymi praktykami azjatyckich konkurentów, w tym w szczególności Chin.

Działania w organach Unii Europejskiej rozpoczęły się w ubiegłym roku podczas hiszpańskiej prezydencji i były kontynuowane podczas prezydencji belgijskiej.

Do pierwszego – małego, ale ważnego - przełomu doszło na posiedzeniu Rady ds. Konkurencyjności Unii Europejskiej w dniu 7 marca br., gdzie dzięki determinacji przedstawicieli rządów Holandii i Niemiec, oraz przychylnego nastawienia do naszej sprawy Komisarza ds. Rynku Wewnętrznego Thierry Bretona, udało się wprowadzić w końcowej jego części („Sprawy różne”) - który normalnie nie jest przeznaczony do szerszej dyskusji - wezwanie Komisji Europejskiej do opracowania strategii dla przemysłu okrętowego.

To co miała być krótką uwagą, przemieniło się dłuższą debatę, w trakcie której głos zabrało 12 przedstawicieli rządów Holandii, Niemiec, Francji, Danii, Włoch, Hiszpanii, Finlandii, Malty, Cypru, Grecji, Portugalii i Rumunii, z których każdy – jeden po drugim - wyraził bardzo silne poparcie dla stworzenie strategii dla przemysłu okrętowego, jako kluczowej branży dla bezpieczeństwa Europy.

Wobec tak mocnego i jednoznacznego stanowiska, idea ta została również silnie wsparta przez Komisarza ds. Rynku Wewnętrznego Thierry Bretona w wystąpieniu podsumowującym posiedzenie, a także spotkała się z przychylnością prowadzącego spotkanie przedstawiciela prezydencji belgijskiej w Radzie Unii Europejskiej.

Kluczowym dla całej sprawy stały się starania o wprowadzenie naszego postulatu jako pełnego punktu obrad na następnym posiedzeniu Rady ds. Konkurencyjności Unii Europejskiej w dniu 24 maja i przyjęcie konkluzji zobowiązującą Komisję Europejską do podjęcia pracy nad strategią dla naszego sektora, co ostatecznie – jak widać – się udało. Krytyczny był tutaj wyścig z czasem by dokonać tego jeszcze w trakcie tej kadencji władz Unii Europejskiej – po to by nie tracić czasu na naturalne zamieszanie jakie towarzyszy konstytuowaniu się nowych władz UE po wyborach do Parlamentu Europejskiego.

Co dalej?

Teraz piłeczka jest po stronie Komisji Europejskiej. Została ona zobowiązana do opracowanie szczegółów tej strategii i powinna niezwłocznie przystąpić do pracy. Europejscy producenci okrętowi zrzeszeni w SEA Europe przedstawili swoje założenia do tej strategii podczas spotkania w Parlamencie Europejskim w dniu 17 kwietnia 2024 roku i będą aktywnie uczestniczyć w procesie jej tworzenia.

Przed nami wybory do Parlamentu Europejskiego w dniach 6-9 czerwca 2024 roku i należy spodziewać się kilkumiesięcznego spowolnienia związanego z wyborem nowych władz Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego. Według sondaży, może dojść do dużych zmian politycznych w samym Parlamencie Europejskim, a to może skutkować przedłużeniem się tychże procesów.

Zapewne więc sprawy nabiorą istotnego przyspieszania w drugiej połowie tego roku, po okresie wakacyjnym. Przyjęcie samej strategii – „Maritime Industrial Strategy” - to pierwszy etap. Następny to będzie stworzenie konkretnych rozwiązań prawnych – tzw. „Maritime Industry Act” – wynikających z przyjętej strategii.

Rola Polski

Bardzo prawdopodobne jest to, że wyżej opisany proces przeciągnie się na następny rok, czyli wejdzie w okres polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, która przypada w pierwszym półroczu 2025 roku. Polska może więc odegrać bardzo istotną rolę w procesie wdrożenia rozwiązań wspierających europejski i polski przemysł okrętowy.

Duża rola przypadnie również naszym reprezentantom w Parlamencie Europejskim w procesie tworzenia konkretnych regulacji. Ich aktywy udział będzie nie do przecenienia. Liczmy tutaj na solidarne wsparcie ponad podziałami partyjnymi.

Rola ludzi przemysłu okrętowego

Każdy z nas może również pomóc dla branży w swoim zakresie – idąc na wybory 9 czerwca i głosując na tych przedstawicieli, którzy zaangażują się aktywnie w Parlamencie Europejskim na rzecz przemysłu okrętowego.

Ireneusz Karaśkiewicz - dyrektor Biura FORUM OKRĘTOWEGO

24 maja SEA Europe opublikowało komunikat prasowy, którego treść znajduje się poniżej: