Przedstawiciele SG WP zadeklarowali podczas czwartkowego posiedzenia komisji obrony, że planowane terminale kontenerowe w Świnoujściu i Gdyni będą konkurencją dla największych NATO-wskich hubów morskich. Inwestycje mają znacząco przyspieszyć m.in. proces przerzutu sił sojuszniczych na terytorium RP.
Komisja Obrony Narodowej wysłuchała w czwartek informacji przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury oraz Ministerstwa Obrony Narodowej na temat funkcjonowania systemu HNS (Host Nation Support), zwłaszcza w kontekście konieczności rozbudowy i modernizacji polskich portów morskich, a także realizacji oraz planów inwestycji drogowych jako kluczowych elementów infrastruktury w systemie mobilności wojskowej oraz obronności i bezpieczeństwa kraju.
HNS to cywilna i wojskowa pomoc udzielana przez państwo-gospodarza siłom zbrojnym lub organizacjom sojuszniczym (np. NATO) w czasie pokoju, kryzysu lub wojny. Pomoc ta obejmuje wsparcie dla sił rozmieszczonych, wykonujących zadania lub przemieszczających się przez terytorium państwa-gospodarza.
Płk Sławomir Walenczykowski, szef Zarządu Logistyki P4 Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, podkreślił podczas posiedzenia, że Polska, jako członek NATO w razie kryzysu może liczyć na wsparcie realizowane w ramach art. 5 Sojuszu Północnoatlantyckiego. - Siły sojusznicze mają się nie tylko przemieścić po terytorium RP, ale muszą się przemieścić szybko - zauważył.
W związku z tym - mówił pułkownik - wymaga to przygotowania zarówno infrastruktury, jak i udzielenia wsparcia przez Polskę jako państwo-gospodarza w zakresie transportu wojsk, zabezpieczenia materiałowego i technicznego, udostępnienia infrastruktury i usług, zabezpieczenia medycznego, łączności i innych niezbędnych obszarów. Podkreślił też, że działania podejmowane do przygotowania Polski do wypełnienia tych zadań niosą konkretne wyzwania wobec wszystkich struktur państwa - zarówno od strony wojskowej, jak i cywilnej.
Jak zauważył płk Walenczykowski, istotnym aspektem bezpieczeństwa RP jest też podpisana 15 sierpnia 2020 r. umowa między Polską a Stanami Zjednoczonymi o wzmocnionej współpracy w zakresie obronności. Przypomniał, że Polska zobowiązała się w niej do zapewnienia w 19 uzgodnionych obiektach wsparcia infrastrukturalnego i logistycznego, co w konsekwencji miałoby pozwolić na przyjęcie w naszym kraju do 20 tys. amerykańskich żołnierzy.
Pułkownik przypomniał też, że w konsekwencji przyjęcia w NATO w 2024 r. koncepcji wsparcia przez państwa-gospodarzy operacji kolektywnej obrony, Polska przystąpiła w związku do przygotowania sieci wsparcia i zaopatrywania operacji sojuszniczej na terytorium RP. Jak tłumaczył, opiera się to na wydzieleniu właściwej infrastruktury transportowej oraz magazynowej, mających na celu zabezpieczenie przyjęcia, rozmieszczenia oraz wsparcia funkcjonowania wojsk sojuszniczych. - W jej skład wchodzą elementy przyjęcia wojsk w oparciu o przejścia graniczne, porty morskie, lotnicze, centra wsparcia konwojów, składy materiałowe oraz sieci transportowe.
W tym kontekście, według Sztabu Generalnego, znaczenia nabierają dwie istotne planowane inwestycje portowe - są to Głębokowodny Terminal Kontenerowy w Świnoujściu oraz Głębokowodny Port Zewnętrzny w Gdyni. - Zarząd Logistyki P4 już od 2020 r. jest zaangażowany w planowanie i opracowanie wymagań cywilno-wojskowych dla portu w Świnoujściu, ale również inwestycja w Gdyni jest przyjmowana przez nas pozytywnie - poinformował pułkownik.
Budowa głębokowodnego terminala kontenerowego w Świnoujściu, w formie tzw. portu zewnętrznego, to jeden z największych projektów polskiej gospodarki morskiej. Inwestorem jest Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście, a przedsięwzięcie koordynuje Ministerstwo Infrastruktury.
Strona wojskowa deklaruje, że terminale będą stanowić konkurencję dla największych NATO-wskich HUB-ów transportu morskiego, jak Hamburg, Bremerhaven czy Rostock. Inwestycje mają znacząco przyspieszyć proces przerzutu sił sojuszniczych, zmniejszy się też obciążenie sieci transportowej dla transportu drogowego czy kolejowego.
Podsekretarz stanu w MI, dyrektor Departamentu Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej resortu Paweł Krężel przypomniał, że zdolności przeładunkowe terminali kontenerowych liczy się w jednostce TEU (twenty-foot equivalent unit), czyli ilości kontenerów, jakie mogą one przeładować.
- Oddanie do użytku terminali kontenerowych w Świnoujściu i Gdyni zwiększy potencjał przeładunkowy o ok. 4,5 mln TEU - poinformował.
Ponadto, doradca szefa MON Maciej Samsonowicz powiedział, że od kwietnia zeszłego roku resort obrony pracuje nad raportem w ramach Paktu dla Bezpieczeństwa Polski – Pomorze Środkowe, który - jak wynika z informacji MON - jest już na ukończeniu. W jego ramach przeanalizowane zostało ponad tysiąc odcinków drogowych z obszaru woj. pomorskiego, zachodniopomorskiego, kujawsko-pomorskiego oraz warmińsko-mazurskiego.
- Wybraliśmy po kilkanaście inwestycji niezbędnych do zrealizowania z punktu widzenia mobilności wojsk własnych i sojuszniczych - mówił doradca ministra.
Jednym z tematów poruszanych na posiedzeniu komisji była także kwestia tzw. Drogi Czerwonej - planowanej strategicznej trasy, która ma stanowić przedłużenie Obwodnicy Południowej Gdańska i połączyć Port Gdańsk z siecią dróg krajowych, w tym z Trasą Sucharskiego i Obwodnicą Trójmiasta.
Wiceminister infrastruktury Stanisław Bukowiec poinformował, że dokumentacja przygotowawcza w tym zakresie jest „zaawansowana”, a opracowanie koncepcji i dokumentacji umożliwiającej złożenie wniosku o wydanie decyzji środowiskowej dla jej pierwszego odcinka zakończy się w 4. kwartale tego roku. -
- Trwają analizy co do możliwości finansowania jej w ramach Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności - powiedział wiceminister.