FORUM OKRĘTOWE: Przygotowania do reformy Państwowej Inspekcji Pracy

W wtorek 25 listopada br. w Gdańskiej Stoczni „Remontowa” im. J. Piłsudskiego odbyło się spotkanie firm należących do Związku Pracodawców FORUM OKRĘTOWE.

Tematami wiodącym spotkania były mające niebawem nastąpić reforma Państwowej Inspekcji Pracy oraz wchodząca w życie 24 grudnia br. ustawa o jawności wynagrodzeń. Podsumowano również mijający rok i dyskutowano o planach FORUM OKRĘTOWEGO na rok następny.

W trakcie spotkanie przyjęto do organizacji kolejne trzy firmy: Termika, Archer Poland i C.C. Jensen Polska.

Główna uwaga uczestników spotkania skupiła się na planowanej przez rząd reformie Państwowej Inspekcji Pracy, której główne punkty i ich potencjalne skutki dla firm przedstawiła Edyta Defańska-Czujko, Adwokat-Patner  z kancelarii Deloitte Legal, Gizicki i Wspólnicy sp.k.

Według trzeciej już wersji ustawy przygotowywanej przez rząd, Państwowa Inspekcja Pracy ma zyskać między innymi prawo zamiany decyzją administracyjną umowę cywilnoprawną - tj. umowę zlecenia, umowę o dzieło i umowę B2B - w umowę o pracę w trybie natychmiastowym, jeśli ustalony stan faktyczny wskazuje na istnienie stosunku pracy.

Decyzja PIP ma podlegać natychmiastowemu wykonaniu w zakresie skutków, jakie przepisy prawa pracy wiążą z nawiązaniem stosunku pracy, od dnia jej doręczenia pracodawcy. Wniesienie odwołania ani skargi do sądu nie wstrzymywałaby jej wykonania w tym zakresie.

W praktyce oznacza to, że od dnia doręczenia decyzji przedsiębiorca ma obowiązek traktować osobę, której decyzja dotyczy, jako pracownika - zgłosić ją do ZUS, prowadzić dokumentację pracowniczą, zapewnić BHP, naliczać wynagrodzenie i udzielać uprawnień pracowniczych. Pracodawcy przysługiwałby niezwykle krótki okres odwoławczy od tej decyzji, co wzbudza ogromne kontrowersje.

Pracodawca będzie zobowiązany również – według propozycji rządowej - także do wyrównania zaległych świadczeń do 3 lat wstecz. W trakcie prezentacji przedstawiono przykładowy szacunek kosztów dla przedsiębiorstw (slajd z prezentacji poniżej). Dla wielu firm może to oznaczać ciężar finansowy nie do udźwignięcia.

W trakcie dyskusji zwracano uwagę, na ogromną ilość wątpliwości i znaków zapytania jakie niesie wprowadzenie tej ustawy, szczególnie w sferze podatkowej i wyrównania zaległych świadczeń.

Komentując propozycję reformy Państwowej Inspekcji Pracy dyrektor Biura FORUM OKRĘTOWEGO Ireneusz Karaśkiewicz powiedział:

- Wszyscy jesteśmy zgodni co do konieczności ograniczenie zjawiska „umów śmieciowych”, będących źródłem patologii, nadużyć wobec pracowników, ale również nieuczciwej konkurencji firm, które zatrudniają pracowników „na czarno” lub minimalizują koszty wypychając ich na fikcyjne samozatrudnienie.

- Nie można jednak zgodzić się na sytuację, w której inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy dostaną możliwość zamiany umów cywilnoprawnych na umowy o pracę w trybie natychmiastowym, a pracodawcy będą mieli obowiązek wyrównania zaległych świadczeń do 3 lat wstecz, z niezwykle krótkim okresem odwoławczym, od być może błędnej decyzji. Konsekwencją może być fala upadłości firm, które nie udźwigną finansowo nałożonych dodatkowych zobowiązań. Dla samych pracowników będzie się to wiązało z utratą miejsca pracy. Prawo nie może działać wstecz.

- Wiele firm działających w Polsce – szczególnie produkcyjnych - zmaga się ze stale rosnącymi obciążeniami finansowymi, wynikającymi z kosztownych regulacji, które narzuca Polsce Unia Europejska. Rosnące ceny energii i materiałów powodują, że wiele z nich balansuje na granicy opłacalności działania. Narzucanie im dodatkowych kosztów wstecznych, dla wielu z nich może być wyrokiem. Proponowana przez rząd ustawa będzie wymagała wielu poprawek i autopoprawek w trakcie procedowania przez Sejm i Senat.

- Temat reformy Państwowej Inspekcji Pracy będzie również poruszony w trakcie webinarium, które 3 grudnia 2025 przeprowadzi firma Deloitte. Zachęcam do udziału w nim pracowników działów prawnych, podatkowych i HR oraz członków zarządów, prezesów i dyrektorów.

Link do rejestracji na webinarium poniżej:

DELOITTE - Zamknięcie roku z perspektywy PIT i ZUS oraz jawność płac - kluczowe zmiany dla firm

Zdjęcia: Sławomir Lewandowski/PortalMorski.pl