Emerytura pomostowa - nie dla każdego rybaka!

Mechanik, motorzysta czy szyper lub kucharz okrętowy zatrudnieni na kutrze rybackim powinni mieć prawo do emerytury pomostowej, tak samo jak rybacy pokładowi pracujący na tych jednostkach. Powinni, ale nie mają...

Rybacy, którzy ukończyli 55 rok życia i wykażą się odpowiednim stażem pracy na jednostkach rybackich mogą ubiegać się o wcześniejszą emeryturę, tak zwaną pomostową. Emerytura pomostowa wypłacana jest im do 65 roku życia. Okazuje się jednak, że sprawa nie jest taka prosta. Aby otrzymać emeryturę należy mieć wpisane w świadectwo pracy zawód - rybak. Co to oznacza? W skrócie to, że na przykład mechanik lub motorzysta, który również wykonuje prace rybackie na kutrze, ale w świadectwie pracy nie ma wpisanego zawodu „rybak” już emerytury pomostowej nie dostanie. Dzieje się tak na podstawie orzeczenia Urzędu Morskiego w Słupsku z 13 grudnia 2011 roku, w którym jest napisane, że "stanowiska mechanik i motorzysta kutrowy" w żadnym względzie nie mogą być utożsamiane ze stanowiskiem "rybaka", wykonującego swoje czynności na zewnątrz.

Nie zgadza się z tym Kazimierz Plocke, wiceminister do spraw rybołówstwa Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który zareagował na problemy rybaków morskich ubiegających się o emerytury pomostowe. Poniżej publikujemy w całości jego list wysłany do władz ZUS i Urzędu Morskiego w Słupsku.

"W związku z pojawiającymi się ze strony środowiska rybackiego sygnałami dotyczącymi przypadków odmowy przez Oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych prawa do emerytur pomostowych osobom zatrudnionym na statku rybackim wykonującym prace rybaka morskiego, uprzejmie informuję.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych ( Dz. U. Nr 237, z późn. zm.), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący, co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Na szczególną uwagę zasługuje, iż wymagany w art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych 15 - letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze może ulec skróceniu jeżeli do ubezpieczonego będzie miał zastosowanie art. 8 tej ustawy. Przepis ten stanowi, iż pracownik wykonujący prace w szczególnych warunkach wymienione w pkt. 20,22 i 32 załącznika nr 1 do ustawy, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt. 1, 4-7, nabywa prawo do emerytury pomostowej, jeżeli:

1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i co najmniej 55 lat dla mężczyzn;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach wymienionej w pkt. 20, 22 i 32 załącznika nr 1 do ustawy, wynoszący co najmniej 10 lat.

Jednocześnie, stosownie do określonego w załączniku nr 1 do przedmiotowej ustawy wykazu prac w szczególnych warunkach, do rodzaju prac w szczególnych warunkach zakwalifikowane zostały "prace rybaków morskich".

W tym miejscu należy podkreślić, iż ustawodawca w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych nie zdefiniował użytego tam sformułowania "prace rybaków morskich". Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podziela zapatrywanie wyrażone w części orzeczeń sądów wydanych w przedmiotowych sprawach , iż do oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach nie ma znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska tylko rodzaj powierzonej mu pracy.