Komisja Europejska przedstawiła 8 maja br. plan działania na rzecz innowacji w niebieskiej gospodarce, aby pomóc w wykorzystaniu zasobów oceanicznych w sposób zrównoważony oraz przyczyniać się do wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy w Europie.
Dwie trzecie powierzchni naszej planety zajmują oceany i morza. Jeżeli będziemy nimi gospodarować w zrównoważony sposób, mogą stanowić źródło żywności, leków i energii, zaś ekosystemy mogą zostać zachowane dla następnych pokoleń. Aby jednak było to możliwe, musimy poszerzyć naszą wiedzę na temat mórz i oceanów.
Maria Damanaki, unijna komisarz ds. gospodarki morskiej i rybołówstwa, stwierdziła: „Dzisiaj tworzymy fundamenty, dzięki którym przyszłe pokolenia Europejczyków będą wyposażone w wiedzę i umiejętności pozwalające na lepsze zarządzanie oceanami i pełne korzystanie z tego, co mają nam one do zaoferowania, przy jednoczesnym poszanowaniu równowagi ekosystemu morskiego”.Komisarz dodała:„Przykładowo nasza inicjatywa mająca na celu stworzenie cyfrowej mapy całego dna morskiego wód europejskich zwiększy przewidywalność inwestowania przez przedsiębiorstwa, obniży koszty i pobudzi dalsze inwestycje w zakresie zrównoważonego niebieskiego wzrostu”.
Komisja wskazuje na kilka przeszkód, które należy pokonać: nasza wiedza o morzu jest wciąż ograniczona, wysiłki państw członkowskich dotyczące badań morskich nie są ze sobą powiązane, podczas gdy przyszłe pokolenia zatrudnionych będą potrzebować więcej inżynierów i naukowców potrafiących stosować nowe technologie w środowisku morskim.
Unijna komisarz ds. badań i innowacji, Máire Geoghegan-Quinn, powiedziała: „Prawdopodobnie wiemy więcej na temat powierzchni Księżyca, a nawet Marsa niż na temat głębinowego dna morskiego. Morskie innowacje posiadają ogromny potencjał dla naszej gospodarki i pomogą nam sprostać wyzwaniom, takim jak zmiana klimatu i bezpieczeństwo żywnościowe. »Niebieski« wzrost to zatem priorytetowy obszar naszego nowego programu „Horyzont 2020” w zakresie badań naukowych i innowacji”.
W przedstawionym 8 maja planie działania Komisja proponuje:
- stworzenie cyfrowej mapy całego dna morskiego wód europejskich do roku 2020;
- utworzenie internetowej platformy informacyjnej, która miałyby zacząć działać przed końcem 2015 r., dotyczącej projektów w zakresie badań morskich w ramach programu „Horyzont 2020”, a także badań morskich finansowanych ze środków krajowych, i mającej na celu dzielenie się wynikami ukończonych projektów;
- powołanie Forum Nauki i Biznesu na rzecz Niebieskiej Gospodarki, w które zaangażowany będzie sektor prywatny, naukowcy i organizacje pozarządowe, aby pomóc w kształtowaniu niebieskiej gospodarki w przyszłości oraz w wymianie pomysłów i wyników. Pierwsze spotkanie odbędzie się w 2015 r. przy okazji Dnia Morza w Pireusie w Grecji;
- zachęcanie podmiotów z dziedziny badań naukowych, przedsiębiorczości i edukacji do określenia potrzeb i umiejętności w odniesieniu do przyszłych pracowników sektora morskiego do 2016 r.;
- zbadanie możliwości najważniejszych podmiotów w dziedzinie badań naukowych, przedsiębiorczości i edukacji w celu utworzenia wspólnoty wiedzy i innowacji (WWiI) w obszarze niebieskiej gospodarki po 2020 r. WWiI, jako część Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT), może stymulować innowacje w różny sposób, na przykład poprzez organizowanie szkoleń i programów kształcenia, wzmacnianie ścieżki od badań naukowych do rynku i tworzenie projektów innowacyjnych i inkubatorów przedsiębiorczości.
Morska lub niebieska gospodarka UE zatrudnia ponad 5 mln pracowników w tak różnorodnych dziedzinach, jak: rybołówstwo, transport, biotechnologie morskie i morskie odnawialne źródła energii.
Między 2007 r. a 2013 r. Komisja Europejska przeznaczała w ramach swojego siódmego programu ramowego średnio 350 mln EUR rocznie na rzecz badań morskich. Rozległe badania morskie prowadzi się również w ramach programów państw członkowskich (przykładowo ok. 300 mln EUR rocznie we Francji i w Niemczech). „Niebieski” wzrost to priorytetowy obszar w nowym programie „Horyzont 2020”, o budżecie jedynie na lata 2014-2015 w wysokości 145 mln EUR i dalszymi możliwościami w całym programie.
Ok. 30 proc. dna morskiego otaczającego Europę jeszcze nie zostało zbadane. Wartość ta waha się od 5 proc. w Zatoce Biskajskiej i na wybrzeżu Półwyspu Iberyjskiego do ponad 40 proc. w Morzu Północnym i Morzu Jońskim oraz środkowej części Morza Śródziemnego. Lepsze zrozumienie tego, co dzieje się poniżej poziomu morza, zapewni szerszą wiedzę na temat zasobów oceanicznych oraz lepsze zrozumienie, w jaki sposób mogą one być wykorzystywane w sposób zrównoważony.
Luki w zakresie umiejętności są już widoczne w sektorze energii wiatrowej. W 2012 r. ten sektor morski stanowił 10 proc. rocznej zdolności do wytwarzania energii wiatrowej i zatrudniał – bezpośrednio lub pośrednio – 58 tys. osób w całej Europie. Przewiduje się, że do 2020 r. udział morskiej energii wiatrowej osiągnie 30 proc. rocznej zdolności do wytwarzania energii wiatrowej. Oznacza to 191 tys. miejsc pracy do 2020 r., a do 2030 r. liczba ta wzrośnie do 318 tys. Ale sektor może także odczuć wzrost niedoboru wykwalifikowanej siły roboczej z 7 tys. do 14 tys. ekwiwalentów pełnego czasu pracy, jeżeli w przyszłości pracownicy nie będą posiadać umiejętności np. w zakresie konserwacji i produkcji.
źródło: KE
USD
EUR
CHF
GBP