Kontenerowce na złom...

W ostatnim kwartale 2012 r. sprzedano na złom łącznie 58 kontenerowców o sumarycznej pojemności 114 118 TEU (1 TEU - twenty-feet equivalent unit- jednostka pojemności równoważna objętości jednego kontenera o długości 20 stóp). Liczba ta przekroczyła nawet łączną pojemność złomowanych statków w 3 kwartale 2009 r. co było następstwem globalnego kryzysu finansowego.

Wg danych biura analitycznego Clarkson monitorującego światowy rynek żeglugowy, tylko w styczniu 2013 r. na „żyletki” pocięto aż 43 744 TEU, czyli średnio miesięcznie więcej, niż w ostatnim kwartale 2012 r., co może świadczyć o narastającej  tendencji złomowania floty kontenerowców.

W roku 2012 zostało złomowanych w sumie 179 statków o łącznej pojemności 332 922 TEU – czyli najwięcej po 2009 r., w którym na złom poszły 203 statki o łącznej pojemności 379 426 TEU. Kasacja statków w 2009 r., była spowodowana globalnym kryzysem finansowym, gdy w światowych przewozach kontenerowych nastąpił spadek o 9%, podczas gdy ubiegłoroczna likwidacja była spowodowana słabnięciem rynku czarterowego.

Jak wyliczyli analitycy Clarksona, średnia jednostkowa pojemność 179 kontenerowców złomowanych w ub. roku wynosiła 1860 TEU, chociaż w tej liczbie skasowano także 31 statków o jednostkowej pojemności od 3000 TEU wzwyż. Było to znacznie więcej w porównaniu do roku 2011, gdy przeciętna jednostkowa pojemność wynosiła 1309 TEU, ale nieznacznie mniej niż w roku 2009, gdy  37 statków o pojemności co najmniej 3000 TEU każdy zostało pociętych na żyletki.

Jak zauważają eksperci londyńskiego biura analitycznego, do tej pory na ogół na złom szły statki głównie statki bardziej „wiekowe”, co było związane z odmładzaniem floty. Obecnie, w ogólnej liczbie pojemnikowców przeznaczonych do kasacji, coraz większy udział ma młodszy tonaż. W ub. roku na złom poszły 52 kontenerowce w wieku mniej niż 20 lat, podczas gdy średni wiek wszystkich złomowanych statków wynosił 23 lata. Dla porównania, tylko 1 statek mniej, niż 20 - letni był złomowany w 2011, podczas gdy średni wiek 57 statków złomowanych w 2011 wynosił 29 lat (jeszcze starszy tonaż został już w zasadzie mocno wytrzebiony). Wydaje się, że tendencja złomowania coraz młodszych statków kontenerowych zostanie utrzymana w krótkim terminie, na co wskazuje fakt, iż 10 na 20 statków złomowanych w styczniu 2013 miało mniej niż 20 lat.

Wg szacunków ekspertów Clarksona, w bieżącym roku na złom zostaną sprzedane pojemnikowce o łącznej pojemności blisko 350 000 TEU, z czego 46% będą stanowiły statki o jednostkowych pojemnościach co najmniej 3000 TEU. Wskazuje to na wzrastający udział kontenerowców typu panamax (statek o maksymalnych wymiarach gabarytowych – 294.3 m dł., 32,3 m szer. oraz pojemności do 5100 TEU -  umożliwiających żeglugę przez Kanał Panamski).

Jest to spowodowane przez kilka czynników. Wraz ze starzeniem się światowej floty i coraz większą skłonnością armatorów do złomowania coraz młodszych statków, coraz więcej panamaxów staje się kandydatami do, jak to się obecnie ładnie mówi, recyklingu. W dodatku, stawki czarterowe panamaxów zamarły – przykładowo dzienna stawka na okres od 6 do 12 miesięcy za wynajem nieudźwigowionego kontenerowca o pojemności 3500 TEU jest na poziomie 6600 USD, co stanowi zaledwie 1/3 średniej stawki w I kwartale 2011 r. Ponadto, wzrastająca niekonkurencyjność panamaxów o wąskich kadłubach i związane z kształtem kadłuba relatywnie wyższe zużycie paliwa w porównaniu do szerokokadłubowych panamaxów o porównywalnej pojemności może być czynnikiem decydującym o złomowaniu.

Nawet jeżeli wiele z kontenerowców wąskokadłubowych znajduje jeszcze zatrudnienie, to w dłuższym okresie, otwarcie poszerzonego Kanału Panamskiego, przez który będą mogły przepływać obecne postpanamaxy, statki o szerokości kadłuba do 49 m i o pojemności nawet do 12 600 TEU (patrz ilustracja), dodatkowo ograniczy popyt na usługi starszych kontenerowców, które zapewne w dużej liczbie zakończą swą chlubną służbę na hinduskiej plaży Alang.

Biorąc pod uwagę aktualne prognozy wzrostu światowych przewozów kontenerowych, obecnie przewiduje się spadek poziomów złomowania do 0,2 mln TEU w roku 2014. Trzeba jednak pamiętać, że wraz postępującym starzeniem się światowego tonażu kontenerowego oraz z uwagi na fakt, iż wielkości złomowań floty pozostaną cykliczne, coraz większy udział w ilości recyklingowanych statków będą miały jednostki o coraz większych pojemnościach.

Grzegorz Landowski