Ubodzy, często niepiśmienni ludzie z wiejskich terenów rekrutowani przez bezwzględnych pośredników, by zarobić na rodzinę trafiają na nielegalne statki rybackie. Odbierane im są paszporty i inne dokumenty. Praca trwa 18 godzin dziennie. Z pokładu, na którym panują odrażające warunki, nie ma ucieczki. Zaś odbiorcami ryb z takich połowów są też... kraje Unii Europejskiej.
O „pływających więzieniach” na całym świecie traktuje raport „Wszystko na morzu” opublikowany właśnie przez Fundację Sprawiedliwego Środowiska. Z jednym z autorów, Duncanem Copelandem, o nielegalnym biznesie i współczesnym niewolnictwie, które przynosi 10 miliardów dolarów rocznie rozmawiał Rafał Motriuk.
RAFAŁ MOTRIUK: Czego dokładnie dotyczy raport?
DUNCAN COPELAND: To jest studium globalnych przypadków dotyczących warunków panujących na statkach rybackich. Mowa o ludziach, którzy żyją i pracują na tych statkach. Raport powstał trochę przez przypadek. Na początku badaliśmy zupełnie inną sprawę. Pracowaliśmy nad raportem dotyczącym nielegalnego połowu ryb. Chcieliśmy sprawdzić, jak szeroko zakrojony jest to proceder, na ile poszkodowane w wyniku takich odłowów są same populacje ryb, a także nadbrzeżne społeczności, których dobrostan zależy od rybołówstwa. Rozpoczęliśmy poszukiwania u wybrzeży zachodniej Afryki sześć lat temu. I przez ten czas stawało się jasne, że warunki panujące na tych statkach są straszliwe. Sprawa była tak poważna, że nie mogliśmy się nią nie zająć. I gdy skończyliśmy w Afryce, zaczęliśmy się rozglądać gdzie indziej. Okazało się, że takie sytuacje powtarzają się na całym świecie.
Był Pan na pokładzie takiego statku. Czy trudno się było dostać na pokład? Co Pan zobaczył?
Zaczęliśmy od zachodniej Afryki, bo tam nie ma służb morskich, straży przybrzeżnej, itd. Więc współpracowaliśmy z miejscowymi społecznościami, które dostarczały informacji o tych statkach lokalnym władzom. Więc na pokład wchodziliśmy przy asyście rządowych służb bezpieczeństwa. A na pokładzie? Cóż, rybołówstwo jest i tak jednym z najniebezpieczniejszych przemysłów na świecie. A na takim pirackim statku jest wyjątkowo źle. Temperatura sięga 40-45 stopni. Jest gorąco i wilgotno, wszystko jest przeżarte rdzą. Pod pokładem nie ma okien, żadnego przewiewu. Ludzie często pracują boso, w wielu miejscach wystają kawałki zardzewiałego metalu. Myją się słoną wodą z morza. Jedzenie, które dostają, jest brudne i spleśniałe, woda do picia też jest nienajlepsza, kuchnie są przerdzewiałe i pełne karaluchów. Śpią na prymitywnych pryczach. Coś zatrważającego.
Spodziewam się, że jest na takich statkach dużo wypadków, także śmiertelnych?
Zapewne tak, ale nie wiadomo ile. Międzynarodowa Organizacja Pracy szacuje, że w rybołówstwie są to dziesiątki tysięcy zgonów i miliony odniesionych ran co roku. Ale nawet te liczby mogą być zaniżone, bo większość tych przypadków ma miejsce w sytuacjach, gdzie nikt nikomu niczego nie zgłasza.
Ile jest takich statków na świecie i ilu ludzi może być ofiarami – jak Pan to określa – współczesnego niewolnictwa?
To bardzo trudno określić. Ci, którzy dopuszczają się tego procederu robią wszystko, by się ukryć. Ale pewne jest to, że na każdym trawlerze, który widzieliśmy, ludzie żyli, spali, jedli w katastrofalnych warunkach, spali w miejscach przeznaczonych dla ryb. Czasem ludzie byli przywożeni kajakami, przechodzili na statek po prymitwnej konstrukcji, która stawała się ich domem. W miejscu przeznaczonym dla 50 ludzi mieszkało 200 osób. W południowo-wschodniej Azji uchodźcy z Birmy są przesiedlani na łodzie z Tajlandii. Na Pacyfiku ludzie pływają na tych statkach miesiącami lub nawet latami i nie mogą uciec, nie dostają pieniędzy, są przedmiotem fizycznego i werbalnego znęcania.
(...)
Źródło: Tygodnik Powszechny
Czytaj więcej w "Tygodniku powszechnym"{jathumbnail off}
Żegluga
Niewolnicy XXI wieku
05 pażdziernika 2010 |
USD
EUR
CHF
GBP