Od 4 października br. w sąsiadującym z budynkiem głównym Akademii Morskiej w Szczecinie Muzeum Narodowym można obejrzeć wystawę „Od kompasu słonecznego do systemu DECCA – historia hiperboli w nawigacji”. To interaktywna wystawa, na której każdy – od lat 5 do 105 - może spróbować samodzielnej nawigacji niczym XI-wieczny Wiking.
W ramach projektu „Budowa morskiego symulatora historycznych systemów nawigacyjnych celem propagacji wiedzy o ich działaniu na przełomie wieków” organizowane są lekcje muzealne. Jedna z nich odbyła się 24 października 2014 roku. Małymi uczestnikami byli uczniowie szkoły podstawowej.
Na wystawie zobaczyć można obiekty muzealne i symulatory nawigacyjne. Wśród nich – efekt prac projektowych - symulator nawigacyjny składający się z dwóch różnych stanowisk nawigacyjnych, które dzieli ponad tysiąc lat. Jednym z nich jest interaktywny symulator kompasu słonecznego Wikingów, który wykorzystywał Słońce do określania kierunków. Oryginał został odnaleziony przez zespół prof. Władysława Filipowiaka
w 2000 r. w Wolinie. To drewniany dysk z XI w., interpretowany współcześnie przez naukowców jako kompas słoneczny (na potrzeby wystawy zostanie wypożyczony przez Muzeum Narodowe w Szczecinie). Drugi element to nieistniejący już system nawigacyjnego określania pozycji Decca Navigator (pierwszy hiperboliczny naziemny system nawigacyjny, który powstał tuż po wojnie).
W nowym symulatorze wykorzystane zostały również urządzenia historyczne, znajdujące się w zbiorach MNS i AM w Szczecinie. Przetworzono je tak, by znów mogły służyć do określania kierunku i pozycji na morzu. Oba systemy podłączono do dwu- i trójwymiarowego symulatora ruchu statku z interfejsem graficznym, wizualizacją trójwymiarową dostosowaną do prezentowanej epoki – dzięki temu możliwie jest oddanie realizmu przykładowej sytuacji nawigacyjnej sprzed lat. Wirtualny żeglarz może zobaczyć podstawy pracy nadajnika, dostroić do niego prawdziwy odbiornik, a nawet podejrzeć rozchodzenie się fal z lotu ptaka. Na wielkim ekranie pojawia się dziób łodzi Wikingów oraz zarys horyzontu, a na przenośnym urządzeniu multimedialnym - symulacja działania kompasu słonecznego. Urządzenie pozwala na wirtualną żeglugę po otwartym morzu z zadaniem odnalezienia określonego miejsca.
Projekty zrealizowany został przez konsorcjum: Wydział Nawigacyjny Akademii Morskiej w Szczecinie oraz Muzeum Narodowe w Szczecinie. Zespół wykonał projekt całego systemu - modele matematyczne dwóch głównych modułów – kompasu słonecznego oraz systemu Decca Navigator.
Na realizację projektu „Budowa morskiego symulatora historycznych systemów nawigacyjnych celem propagowania wiedzy o ich działaniu na przełomie wieków” Akademia Morska w Szczecinie i szczecińskie Muzeum Narodowe otrzymały grant w wysokości 200 000 zł z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (projekt „Ścieżki Kopernika”) oraz dotację celową Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego. Projekt konsorcjum był jedynym w naszym województwie, który otrzymał ministerialne wsparcie finansowe.
Kierownikiem projektu ze strony Akademii Morskiej w Szczecinie jest dr hab. inż. Lucjan Gucma. Autorem koncepcji i kuratorem wystawy dr Tomasz Budzan z Muzeum Narodowego w Szczecinie.
Na wystawie obejrzeć można także odbiorniki radionawigacyjne systemów nawigacji hiperbolicznej (DECCA, Navigator, Omega, LORAN) oraz współczesny kompas słoneczny
i mapy nawigacyjne.
----------------------------------------------------------------
Decca Navigator
System nawigacyjny Decca Navigator, który działał w latach 1947-2001 był krokiem milowym w nawigacji. Wcześniej pozycja określana była na podstawie technik astronawigacyjnych - za pomocą sekstantu, chronometru z dokładnością zwykle nie większą niż kilka mil morskich. Decca odmieniła całkowicie nawigację i była jej przełomem, prawdopodobnie nawet większym niż dzisiejszy GPS. Od tamtego czasu zmienił się całkowicie sposób, w jaki człowiek wybierał się w rejs, czy odbywał loty, dysponując pozycją o dokładności nierzadko rzędu kilkudziesięciu metrów.
AM Szczecin
USD
EUR
CHF
GBP