Cztery lata po utworzeniu pierwszego unijnego makroregionu przedstawiciele ośmiu państw UE wchodzących w jego skład oraz komisarz ds. polityki regionalnej, Johannes Hahn, spotkali się 11 bm. w Wilnie w ramach dorocznego forum poświęconego strategii UE dla regionu Morza Bałtyckiego (EUSBSR).
W wydarzeniu, które odbywa się w dniach 11 i 12 bm. wzięli również udział przedstawiciele Rosji i Norwegii. Dyskutowano na temat sposobu dalszej realizacji strategii oraz podsumowano dotychczasowe osiągnięcia. Debata skupiła się na tym, w jaki sposób rozwiązywać problemy w zakresie środowiska naturalnego z korzyścią dla gospodarki i zatrudnienia.
Dotychczasowe osiągnięcia w ramach strategii dla regionu Morza Bałtyckiego i podejścia makroregionalnego zostały niedawno potwierdzone przez państwa członkowskie UE na posiedzeniu Rady do Spraw Ogólnych w październiku br. w Brukseli. W ramach strategii ustanowiono ponad 100 projektów przewodnich dotyczących kwestii takich jak zanieczyszczenie obszaru Morza Bałtyckiego, brak połączeń transportowych i brak zrównoważonych metod uprawy.
Państwa członkowskie uważają jednak, że dzięki lepszemu zarządzaniu można by zrobić więcej. Potwierdziły tym samym ocenę komisji dotyczącą strategii makroregionalnych. Z myślą o poprawie wyników, państwa postulowały konieczność przeglądu sposobu zarządzania strategią dla regionu Morza Bałtyckiego oraz Dunaju. Przegląd ten, zainicjowany w radzie przez prezydencję litewską, rozpocznie się dla regionu Morza Bałtyckiego w tym tygodniu podczas forum, a sfinalizowany zostanie przed końcem przyszłego roku.
Uczestnicy forum omówią również to, w jaki sposób zapewnić strategii solidną podporę w programowaniu na lata 2014—2020 i niezbędne środki finansowe na potrzeby przyszłych projektów.
- Strategia dla regionu Morza Bałtyckiego to pionierska inicjatywa, która utorowała drogę ku nowemu podejściu, jakim jest współpraca w ramach pierwszego makroregionu w Europie – mówił jeszcze przed wydarzeniem komisarz Hahn. - Jej postępy śledzone są zarówno w Europie, jak i poza Europą. Wiele już osiągnęliśmy dzięki temu, że kraje i regiony współpracują na rzecz określenia wspólnych interesów, problemów i kwestii, których nie można równie skutecznie rozwiązać wyłącznie na szczeblu krajowym lub lokalnym.
Musimy jednak przyspieszyć tempo naszej współpracy. Nadszedł czas, aby członkowie strategii kształtowali ją bardziej aktywnie i kierowali nią w większym stopniu — a kraje i regiony położone nad Morzem Bałtyckim zmobilizowały dostępne fundusze europejskie, jak również środki krajowe, regionalne i prywatne, by wpłynąć na kierunek rozwoju makroregionu.
W wydarzeniu, zorganizowanym wspólnie przez Komisję Europejską i prezydencję litewską, we współpracy z Sekretariatem Rady Państw Morza Bałtyckiego i punktem „INTERACT” w Turku, wzięło udział ponad 700 osób ze wszystkich krajów basenu Morza Bałtyckiego. Są to przedstawiciele sektora rządowego, przedsiębiorstw, społeczeństwa obywatelskiego i organizacji regionalnych.
Kontekst
Strategia UE dla regionu Morza Bałtyckiego, zatwierdzona przez Radę Europejską w 2009 r., ustanawia zintegrowane ramy współpracy umożliwiające rozwiązanie szeregu szczególnych problemów, które trudno byłoby rozwiązać samodzielnie. Liczba mieszkańców makroregionu wynosi 85 milionów (17 proc. ludności UE). Osiem państw UE (Szwecja, Dania, Estonia, Finlandia, Niemcy, Łotwa, Litwa i Polska), a także Rosja i Norwegia, połączyło siły, aby sprostać szczególnym wyzwaniom w regionie.
W zeszłym miesiącu członkowie strategii na rzecz regionu Dunaju również omówili planowany przegląd zarządzania strategią, który będzie prowadzony przez Austrię.
W przyszłym roku na wniosek Rady Europejskiej komisja przedstawi propozycje dotyczące makroregionu adriatycko-jońskiego obejmującego 4 państwa UE i 4 państwa trzecie.
Przykłady projektów realizowanych w ramach strategii dla regionu Morza Bałtyckiego:
Projekt CHEMSEA (Amunicja chemiczna – poszukiwania i ewaluacja) ma na celu ocenę zagrożeń dla środowiska związanych ze składowaniem amunicji chemicznej. W ramach projektu aktualizowane są mapy składowiska Głębi Gotlandzkiej oraz amunicji rozproszonej na dnie Morza Bałtyckiego. Prowadzona jest również ocena ryzyka dla fauny i flory oraz ryb głębinowych oraz opracowywane są modele rozprzestrzeniania się zanieczyszczonych osadów. Inne ważne zadanie polega na opracowaniu narzędzi administracyjnych do zarządzania składowiskami, a także do aktualizacji i łączenia krajowych wytycznych i regulacji dotyczących zatopionej amunicji. Koordynator projektu: Instytut Oceanologii PAN w Sopocie, Polska, z udziałem 10 instytucji z Finlandii, Niemiec, Litwy, Polski i Szwecji. Termin: czerwiec 2014 r.
Projekt BSR Stars ma pobudzić konkurencyjność i wzrost gospodarczy w regionie poprzez wspieranie transnarodowej współpracy w zakresie badań i innowacji mającej na celu rozwiązanie wspólnych problemów w dziedzinach takich jak służba zdrowia, energetyka i zrównoważony transport. Projekt prowadzą: szwedzka agencja VINNOVA oraz litewskie Ministerstwo Gospodarki.
Baltic Deal to projekt, w ramach którego rolnicy w całym regionie współpracują na rzecz zmniejszenia strat substancji odżywczych w gospodarstwach rolnych przy jednoczesnym zachowaniu poziomu produkcji i konkurencyjności. Projekt prowadzą: Szwedzka Federacja Rolników oraz łotewskie Centrum Doradczo-Szkoleniowe w zakresie Obszarów Wiejskich.
Projekt EfficienSea (ang. Efficient, Safe and Sustainable Traffic at Sea – Wydajny, bezpieczny i zrównoważony transport morski) ma uczynić z regionu Morza Bałtyckiego pilotażowy region dla e-nawigacji dzięki opracowaniu i testowaniu infrastruktury i usług na jej potrzeby oraz dzięki szeroko zakrojonej wymianie dobrych praktyk. Partnerem wiodącym projektu jest duński Urząd Morski.
Źródło: Komisja Europejska
USD
EUR
CHF
GBP