Usuwają przeszkody z wód

Zachodniopomorskie. Rzeki i strumienie poszatkowane są zaporami, jazami i stopniami wodnymi. Obiekty te często są nie do pokonania przez ryby idące na tarło, co skutecznie ogranicza możliwości odbudowy ich populacji. W 2002 r. doliczono się 202 obiektów, które blokują migrację ryb.

Większość z nich to obiekty jeszcze poniemieckie, spiętrzające niegdyś wodę na potrzeby młynów wodnych, dziś nieczynnych. Są jazy służące niegdyś celom militarnym lub rolniczym. Jest też trochę elektrowni wodnych. Tylko na 23 były tzw. przepławki, umożliwiające rybom pokonanie przeszkody. W 2002 r. opracowano program budowy przepławek, który ze względu na koszty jest realizowany powoli. W tym roku budowanych jest sześć przepławek na trzech zachodniopomorskich rzekach, kosztować mają 10 mln zł.

– To krok w dobrą stronę, choć moim zdaniem rozwiązuje jedynie drobną część problemów – mówi Artur Furdyna, prezes goleniowskiego Towarzystwa Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy. – Po pierwsze, przepławka to droga jednokierunkowa, dzięki której ryby przedostają się w górę cieków wodnych. Gorzej jest z powrotem ryb z tarła, bo nie są już w stanie przepławki odnaleźć. W rezultacie tam, gdzie drogę blokuje elektrownia wodna, większość ryb trafia do kanału prowadzącego do turbiny, a stamtąd wychodzą już jako mielone mięso. Po drugie, często właściciele obiektów wodnych po prostu blokują dopływ wody do przepławek, by zwiększyć przepływ przez turbinę.

Furdyna uważa, że przeszkody blokujące nurt rzek i potoków w ogóle powinny być likwidowane. Tak się dzieje w wielu krajach Europy Zachodniej i w USA, gdzie zbudowane w przeszłości tamy i jazy są rozbierane, a rzekom przywracany jest dawny, naturalny bieg. Życie pokazało, że przegradzanie cieków wodnych i obudowywanie ich betonem nie jest skutecznym zabezpieczeniem przed powodziami, a zabija bioróżnorodność ekosystemów. Paradoksalnie, w innych krajach dąży się do stanu, w jakim jest wiele polskich rzek, które szczęśliwie uniknęły prac regulacyjnych.{jathumbnail off}