KE o lepszym wykorzystaniu dróg wodnych w Europie

Komisja Europejska przedstawiła 10 września nowy program działań mający na celu zwiększenie liczby przewozów towarowych rzekami i kanałami w Europie. Nowe propozycje mają przyczynić się do lepszego wykorzystania potencjału, jaki stanowi 37 tys. km wodnych dróg śródlądowych w Europie. Zostały one przedstawione w programie NAIADES II, który zmierza do zapewnienia wysokiej jakości śródlądowego transportu wodnego.

Dzięki zmianom w zakresie wykorzystania dróg wodnych przewóz towarów ma stać się łatwiejszy i bardziej ekologiczny. Wspierana będzie innowacyjność i poprawią się możliwości zatrudnienia. – Co roku rzekami i kanałami przewożonych jest 500 mln ton towarów. To równowartość 25 mln ciężarówek. To jednak wciąż za mało. Musimy wspierać rozwój sektora transportu śródlądowego, tak aby w perspektywie długoterminowej jego jakość stale rosła. Musimy usunąć wszelkie przeszkody hamujące rozwój tego sektora i zadbać o inwestycje w wykwalifikowanych pracowników – mówi Siim Kallas, wiceprzewodniczący KE.

Komisja Europejska proponuje działania w pięciu obszarach. Pierwszy to usunięcie barier hamujących rozwój. Znaczne utrudnienia w swobodnym przepływie (tzw. wąskie gardła) w postaci nieodpowiednich wymiarów śluz, mostów lub torów wodnych oraz brakujące ogniwa, takie jak połączenie systemów rzecznych Sekwany i Skaldy, stanowią przeszkodę na drodze do rozwinięcia pełnego potencjału tego sektora.

KE proponuje, aby poprawić transport wodny ładunków poprzez modernizację śluz, mostów i kanałów żeglugowych. W nowym instrumencie „Łącząc Europę” i wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) położono nacisk na nowe możliwości finansowania śródlądowych dróg wodnych. Śródlądowe drogi wodne są ponadto ważnym elementem sześciu spośród dziewięciu korytarzy sieci bazowej TEN-T.

Następny obszar to bardziej ekologiczny i innowacyjny sektor. W porównaniu z innymi rodzajami transportu, śródlądowy transport wodny jest energooszczędny, bezpieczny, niemal pozbawiony zatorów i cichy. Wśród środków, które zaproponuje Komisja, znajdują się m.in. nowe normy dla silników w celu zachęcenia do inwestycji w technologie niskoemisyjne, jak również wsparcie na rzecz badań i innowacji.

W obszarze dotyczącym lepszego połączenia z innymi rodzajami transportu, nacisk zostanie położony na poprawę połączeń między wodnym transportem śródlądowym, transportem drogowym i kolejowym – przy szczególnym uwzględnieniu połączeń morskich i rzecznych. W oparciu o wyniki obecnie trwającego przeglądu usług informacji rzecznej Komisja przedstawi propozycje mające na celu poprawę przeładunku towarów i ograniczenie formalności administracyjnych.

Kolejny obszar to inwestowanie w wykwalifikowaną siłę roboczą. Rozwój sektora transportu śródlądowego zależy od dostępności wykwalifikowanej siły roboczej. Nowe propozycje Komisji Europejskiej mają zapewnić lepsze uznawanie kwalifikacji i kariery zawodowej w tym sektorze w celu poprawy dostępu do wykwalifikowanej siły roboczej i zwiększenia mobilności pracowników.

Ostatnim obszarem jest kontekst. W 20 państwach członkowskich UE jest około 37 tys. km śródlądowych dróg wodnych, którymi co roku transportowanych jest około 500 mln ton ładunków. Transport skoncentrowany jest główne w gęsto zaludnionych obszarach o dużym zagęszczeniu ruchu. Systemy rzeczne Renu, Skaldy i Mozy są połączone z Sekwaną i Dunajem. Jednak wciąż istnieją wąskie gardła, które uniemożliwiają pełną integrację europejskich systemów rzecznych z europejskim obszarem transportu.

Trwające od 2008 roku spowolnienie gospodarcze w UE, nadwyżki mocy produkcyjnych w niektórych segmentach rynku, utrzymujące się rozdrobnienie podmiotów działających na rynku oraz starzenie się floty doprowadziły do pogorszenia się perspektyw gospodarczych i perspektyw w zakresie zrównoważonego rozwoju w dziedzinie żeglugi śródlądowej.
Dlatego program działań NAIADES II ma na celu stworzenie stabilnych długoterminowych ram dla inwestycji w żeglugę śródlądową wysokiej jakości i innowacji w tym zakresie oraz wprowadzenie krótko- i średnioterminowych środków, takich jak np. zmiana kosztownych wymogów technicznych. W ramach NAIADES II finansowanie unijne i krajowe oraz fundusze pochodzące z sektora musi być przeznaczone na wspieranie niezbędnych inwestycji. Dlatego tak ważny jest dostęp do finansowania.