Przyłowy dorsza (połowy tej ryby podczas połowu innych gatunków) na Bałtyku Centralnym w 2026 roku mają być zmniejszone aż o 84 procent, a na Bałtyku Wschodnim o 63 procent względem 2025 roku. Nadal będzie zachowany zakaz połowu bezpośredniego dorszy. We wtorek, 26 sierpnia, Komisja Europejska przyjęła wniosek naukowców z ICES (Międzynarodowa Rada Badań Morza) dotyczący uprawnień do połowów na Morzu Bałtyckim na rok 2026. Ostateczna decyzja o połowach na przyszły rok zapadnie pod koniec października tego roku.
Wniosek opiera się na ocenie naukowej, która wskazuje, że wiele łowisk znajduje się w opłakanym stanie i powinny być wprowadzane dodatkowe ograniczenia w połowach.
- Martwię się złym stanem zasobów rybnych Morza Bałtyckiego i jego wpływem na lokalnych rybaków - mówi Costas Kadis, komisarz ds. rybołówstwa i oceanów Komisji Europejskiej - Zbyt wiele zasobów rybnych jest bliskich załamania, a ekosystem ulega pogorszeniu. Musimy w pełni wdrożyć przepisy UE i podjąć działania na wszystkich szczeblach i we wszystkich obszarach polityki, w przeciwnym razie ta sytuacja będzie się utrzymywać w nadchodzących latach. Musimy odbudować zasoby rybne i wzmocnić ekosystem Bałtyku. To musi być wspólny wysiłek.
Zgodnie z wnioskiem planowane jest jedynie nieznaczne zwiększenie uprawnień do połowów łososia w Zatoce Fińskiej (+1%) oraz utrzymanie połowów śledzia i szprota w centralnej części Bałtyku na niezmienionym poziomie. Komisja proponuje również zmniejszenie połowów śledzia botnickiego (-62%), śledzia w Zatoce Ryskiej (-17%), gładzicy (-3%) i łososia w basenie głównym (-27%). Proponowane są również przydziały środków na nieuniknione przyłowy dorsza zachodniobałtyckiego (-84%), dorsza wschodniobałtyckiego (-63%) i śledzia zachodniobałtyckiego (-50%).
- Obecna sytuacja jest niezwykle trudna dla rybaków, ponieważ dawniej ważne stada komercyjne (dorsz zachodni i wschodni; śledź zachodni, botnicki i środkowy; szprot; i wiele populacji łososia) podlegają różnym naciskom, które doprowadziły do degradacji bioróżnorodności Morza Bałtyckiego , takim jak wysoki poziom składników odżywczych i stale wysoki poziom zanieczyszczeń - czytamy w komunikacie prasowym Komisji Europejskiej - Te czynniki stresogenne wynikają częściowo z braku pełnego wdrożenia prawodawstwa UE. Ponadto, doradztwo naukowe uwzględnia również wpływ błędnego raportowania połowów, który może przyczyniać się do przełowienia, bez możliwości jego ilościowego określenia. Aby pomóc rybakom w Morzu Bałtyckim, państwa członkowskie i regiony przybrzeżne mogą wykorzystać Europejski Fundusz Morski, Rybołówstwa i Akwakultury (EMFAF) na czasowe zaprzestanie działalności oraz Europejski Fundusz Społeczny Plus na wdrożenie środków na rzecz uczenia się przez całe życie i rozwoju umiejętności.
Plany dla poszczególnych gatunków ryb:
Dorsz
W przypadku dorsza wschodniobałtyckiego Komisja zamierza utrzymać limit połowowy na nieuniknione przyłowy oraz wszystkie towarzyszące temu środki, które obowiązują już od kilku lat. Ponieważ stado nadal znajduje się w złym stanie, limit przyłowu powinien zostać dostosowany do rzeczywistych potrzeb. Pomimo działań podejmowanych od 2019 roku, kiedy naukowcy po raz pierwszy ostrzegali o złym stanie dorsza, sytuacja nie uległa poprawie. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku dorsza zachodniobałtyckiego . Komisja proponuje zatem dostosowanie TAC dla przyłowów do rzeczywistych potrzeb i utrzymanie wszystkich towarzyszących temu środków.
Śledź
Wielkość stada śledzia zachodniobałtyckiego pozostaje znacznie poniżej poziomów minimalnych. Komisja proponuje zniesienie wyłączenia dla rybołówstwa przybrzeżnego na małą skalę i dostosowanie TAC (limity połowowe) wyłącznie do nieuniknionych przyłowów. Wielkość stada śledzia botnickiego nadal maleje i osiągnęła jeden z najniższych poziomów w historii. ICES zaleca zmniejszenie połowów, a Komisja proponuje poziom TAC, który z dużym prawdopodobieństwem zapewni, że stado nie spadnie poniżej minimalnego poziomu referencyjnego biomasy. Komisja proponuje również trzymiesięczne zamknięcie tarlisk w płytkich wodach przybrzeżnych, aby wspomóc udane tarło i ostateczną odbudowę stada. Wielkość stada śledzia środkowobałtyckiego utrzymuje się powyżej poziomu minimalnego od dwóch lat. ICES prognozuje bardzo pozytywny rozwój stada ze względu na wysoką szacowaną rekrutację, ale podkreśla, że prognoza jest bardziej niepewna niż zwykle. W związku z tym Komisja proponuje ostrożne podejście i utrzymanie obecnego TAC. Ponadto Komisja proponuje trzymiesięczne zamknięcie tarlisk w płytkich wodach przybrzeżnych, również w celu wsparcia udanego tarła. Śledź w Zatoce Ryskiej jest w dobrej kondycji, a Komisja proponuje ustalenie limitów połowowych zgodnie z maksymalnym poziomem zalecanym przez ICES.
Gładzica
Zgodnie z zaleceniami naukowymi, Komisja proponuje nieznaczne zmniejszenie. Nowe środki mające na celu ograniczenie przyłowów dorsza w połowach płastug poprzez zastosowanie alternatywnych narzędzi połowowych weszły w życie na początku tego roku. Oczekuje się, że doprowadzi to do zmniejszenia niepożądanych połowów dorsza w połowach płastug.
Szprot
Liczebność stada szprota znacznie się zmniejszyła z powodu utrzymującego się niskiego wskaźnika reprodukcji. Jest ono na najniższym poziomie od 1990 roku i bliskie poziomowi niezdrowemu. ICES szacuje rekordowo wysoką rekrutację w 2024 roku, ale podkreśla, że prognoza jest bardziej niepewna niż zwykle. W związku z tym Komisja proponuje ostrożne podejście poprzez utrzymanie TAC i trzymiesięcznego zamknięcia tarlisk.
Łosoś
Stan populacji łososia rzecznego w głównym basenie Morza Bałtyckiego jest bardzo zróżnicowany – niektóre pozostają słabe, a inne zdrowe. Aby osiągnąć zdrowy poziom, ICES zaleciła cztery lata temu zamknięcie wszystkich połowów łososia w głównym basenie. Jednocześnie ICES oceniła, że możliwe będzie utrzymanie niektórych połowów latem w wodach przybrzeżnych Zatoki Botnickiej i Morza Alandzkiego. ICES utrzymała w mocy swoje zalecenia na rok 2026, ale dodatkowo obniżyła poziom połowów z powodu prawdopodobnego przeszacowania najważniejszej populacji łososia w rzece, w połączeniu z utrzymującą się niepewnością co do wskaźników reprodukcji. Komisja proponuje zatem odpowiednie dostosowanie uprawnień do połowów i towarzyszących im środków: opóźnienie rozpoczęcia sezonów połowowych w niektórych obszarach oraz zakaz połowów rekreacyjnych łososia hodowlanego, ponieważ te ostatnie nieuchronnie powodują również wymieranie dzikiego łososia.
Na podstawie powyższych propozycji naukowców państwa UE podejmą ostateczną decyzję w sprawie określenia maksymalnych ilości najważniejszych gatunków ryb komercyjnych, które można poławiać w basenie Morza Bałtyckiego na posiedzeniu w dniach 27-28 października 2025 r .
Hubert Bierndgarski
Tabela: Przegląd zmian limitów w latach 2025–2026 (wartości podane w tonach, z wyjątkiem łososia, którego wartość podana jest w sztukach):
USD
EUR
CHF
GBP