Prawo, polityka

W ostatnim czasie informacje na temat wirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19 zdominowały wszystkie media, a życie każdego z nas zostało podporządkowane nowej chorobie. Społeczna kwarantanna, praca zdalna, przestój – to wszystko wpływa na obecne nastroje społeczne.

Polscy pracodawcy poszukujący możliwości ratowania swoich przedsiębiorstw rozważają decyzje o redukcji zatrudnienia, pracownicy tymczasem obawiają się utraty pracy. Wszyscy natomiast zastanawiają się jakie formy rozwiązania umowy o pracę mogą zostać zastosowane w tym szczególnym i trudnym czasie.

Rozwiązanie umowy o pracę

Pomimo obecnej sytuacji, która trudna jest zarówno dla pracodawców, jak i pracowników w mocy pozostają przepisy Kodeksu pracy traktujące o sposobach rozwiązania umowy o pracę.

Umowa taka może zostać rozwiązana na mocy porozumienia stron, przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia lub bez zachowania okresu wypowiedzenia oraz z upływem czasu, na który została zawarta.

Należy wskazać, iż w najtrudniejszej sytuacji pozostają ci pracownicy, którzy zatrudnieni są na podstawie umowy o pracę na czas określony. Jeśli upłynie bowiem czas, na który umowa została zawarta, w obecnej sytuacji, przedłużenie jej na dalszy okres w przypadku wielu branż jest mało prawdopodobne.

Wypowiedzenie umowy o pracę

Trzeba pamiętać, że pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę chronieni są przed natychmiastową utratą zatrudnienia. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy powinno nastąpić na piśmie. Nadto w przypadku oświadczenia o wypowiedzeniu umowy zawartej na czas nieokreślony konieczne jest wskazanie przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie.

Sytuacja związana z wirusem SARS-CoV-2 w żadnym stopniu nie zmienia zasad wypowiadania umów o pracę.

Warto wskazać, iż pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku, a także w czasie urlopu pracownika oraz w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (o czym poniżej).

Powyższe zasady doznają ograniczeń, w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy: w takiej sytuacji nie funkcjonuje ochrona pracownika w wieku przedemerytalnym oraz ochrona pracownika przebywającego na urlopie lub innej usprawiedliwionej nieobecności, możliwe jest również rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego.

Nadto jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub umowy o pracę zawartej na czas określony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia może nastąpić z winy pracownika:

1. w przypadku ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
2. popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
3. zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia może również nastąpić bez winy pracownika:

1. jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy;
2. jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową;
3. w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione w pkt 1, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.

Pomimo zatem trudnej sytuacji spowodowanej nowym koronawirusem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia musi być spowodowane jedną z enumeratywnie wskazanych w ustawie przyczyn.

Warto w tym miejscu wskazać, iż pomimo realizacji jednej z przesłanek rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem - w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze względu na chorobę zakaźną - w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.

Szczególne zasady rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników

Biorąc pod uwagę fakt, że trudna sytuacja przedsiębiorców związana z wirusem SARS-CoV-2 może prowadzić do zwolnień grupowych spowodowanych likwidacją pracodawcy lub chęcią redukcji zatrudnienia, należy w tym miejscu odnieść się do kwestii zwolnień grupowych regulowanych ustawą z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Ustawę tę stosuję się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:
1) 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
2) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
3) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.

Ustawa statuuje wiele szczególnych zasad: konieczność konsultacji zamiaru przeprowadzenia zwolnienia grupowego z zakładowymi organizacjami związkowymi, zawarcie porozumienia pomiędzy pracodawcą a zakładowymi organizacjami związkowymi oraz zawiadomienie powiatowego urzędu pracy o ustaleniach dotyczących grupowego zwolnienia.

Dla pracowników najistotniejszym jest, że w przypadku przeprowadzenia grupowego zwolnienia przy wypowiadaniu stosunków pracy nie stosuje się ochrony przed wypowiedzeniem czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy tj. dopuszczalne jest wypowiedzenie stosunku pracy w czasie urlopu trwającego co najmniej 3 miesiące, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli upłynął już okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Jeśli natomiast grupowe zwolnienie spowodowane jest upadłością lub likwidacją pracodawcy nie funkcjonuje ochrona pracownika w wieku przedemerytalnym oraz ochrona pracownika przebywającego na urlopie lub innej usprawiedliwionej nieobecności a także możliwe jest rozwiązanie stosunku pracy w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego.

Podsumowanie

Szczególna sytuacja związana z wirusem SARS-CoV-2 znacząco wpływa na rynek pracy w Polsce. Przepisy Kodeksu pracy chronią co prawda pracowników przed natychmiastowym rozwiązaniem umowy o pracę, a zasady tej ochrony pozostają niezmienne.

Z uwagi jednak na trudną sytuację wielu polskich przedsiębiorców i groźbę likwidacji lub upadłości ww. pracodawców w wielu sytuacjach mogą zaktualizować się szczególne zasady rozwiązywania umów o pracę, w których ochrona pracownika doznaje znaczących ograniczeń.

W przypadku rozwiązania umowy o pracę, niezależnie od jego formy, warto zasięgnąć porady specjalisty, celem ustalenia, czy rozwiązanie stosunku pracy było zgodne z obowiązującymi przepisami i uzasadnione. W przeciwnym bowiem przypadku pracownikowi przysługują wskazane w przepisach prawa uprawnienia.

Radca prawny - Mateusz Romowicz

Współautorką jest aplikant radcowski Anna Niewiadomy.

http://www.kancelaria-gdynia.eu

www.facebook.com/Legal.Marine.Mateusz.Romowicz

Autorzy pracują w Kancelarii Radcy Prawnego Legal Consulting - Mateusz Romowicz.

+17 Koronawirus
Witam serdecznie
Mówicie w telewizji i internecie aby nie wychodzić z domu, nie jeździć komunikacja miejska, aby nie przebywać w dużych skupiskach ludzi, większość firm jest zamkniętych, polska gastronomia upada ... A co z osobami które zostały zwolnione z pracy z powodu koronawirusa? Szukając pracy żaden pracodawca nie odpowiada na zgłoszenia, wszyscy się boją.. Osoby takie też mają swoje zobowiązania, opłaty za mieszkanie, kredyty, codzienne potrzeby .. Czy będzie jakaś możliwość dofinansowania takich osób żeby miały za co żyć?
Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź
24 marzec 2020 : 18:23 ~`Tynkaqq | Zgłoś
+13 Umowa o pracę
A co mają zrobić Ci którym skończyła się umowa o pracę na czas określony i pracodawca nie podpisał kolejnej na czas nieokreślony z powodu koronowirusa.Gdzie mają się teraz zatrudnić?z czego mają żyć?jak nasz rząd chcę Mi pomóc w tym temacie?zostały takie osoby pozostawione samym sobie?
29 marzec 2020 : 14:32 Kris75 | Zgłoś
+1 Wypowiedzenie pracy przez pracownika
Witam Proszę o odpowiedź Co w sytuacji jak złożyłam 3- miesięczne wypowiedzenie z pracy,jestem w okresie wypowiedzenia. Na moje miejsce obecny pracodawca już ma pracownika. Do nowej pracy nie mogę iść bo w trakcie sprawy z koronawirusem nie ma przyjęć Co w tej sytuacji robić ? Dziękuję za odpowiedź .Jestem w sytuacji bez wyjścia.
29 marzec 2020 : 21:40 Katarzyna Katarzyna | Zgłoś
-2 Wypowiedzenie przez pracownika
Witam, mój obecny pracodawca obniżył mi wynagrodzenie zgodnie z ustawą. Udało mi się znaleźć inną pracę. Chciałabym się dowiedzieć czy istnieje możliwość skrócenia czasu wypowiedzenia że względu na obecną sytuację (ograniczenie wynagrodzenia na czas łącznie czterech miesięcy), czy ustawa nie przewiduje takich rozwiązań? Dziękuję za pomoc i pozdrawiam
11 kwiecień 2020 : 23:13 Anna Anna | Zgłoś
+1 Ile mam czekać na decyzję ZUS
25.03 złożyłam wniosek o zasiłek rehabilitacyjny. Jestem po wypadku samochodowym.31.03 otrzymałam rozwiązanie umowy o pracę na zasadzie porozumienia stron ponieważ mój pracodawca przestał mieć jakiekolwiek dochody- salon kosmetyczny.. Nie mogę mieć wobec niego żadnych roszczeń tak po ludzku.. Zostałam bez środków do życia. Mam na utrzymaniu studenta który też stracił dorywczą pracę. Gdzie jest państwo. Czy my mamy jeść tynk ze ścian?.Zrozpaczona szukam rozwiązania
21 kwiecień 2020 : 07:01 Grażyna | Zgłoś
0 Wypowiedzenie przez pracodawcę umowy na czas określony a zwolnienie lekarskie
Mam pytanie, zostało mi dostarczone wypowiedzenie którego nie przyjęłam będąc na L4. Pracodawca twierdzi że wypowiedzenie jest skuteczne bo L4 dotarło do ZUS ale zostało wystawione przez lekarza z data wsteczną. Czy ma rację, czy tak można?
Dodam że w dniu dostarczenia wypowiedzenia ale w godzinach poprzedzających miałam tzw. tele poradę lekarską podczas której lekarz stwierdził jednoznacznie moją niezdolność do pracy. Co w takim wypadku powinnam zrobić?
30 kwiecień 2020 : 14:31 Małgosia | Zgłoś

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Zaloguj się

1 1 1 1
Waluta Kupno Sprzedaż
USD 3.9517 4.0315
EUR 4.2733 4.3597
CHF 4.3648 4.453
GBP 4.9875 5.0883

Newsletter