Atlantas już w Gdańsku - jak duży to statek?

Atlantas, zbiornikowiec, który wpłynął dzisiaj rano do Portu Północnego w Gdańsku, gdzie zacumował przy stanowisku "T" Naftoportu, jest, ze swoją nośnością rzędu 320 tys. ton, jednym z największych, o ile nie największym, ze statków obsługiwanych dotąd w polskich portach.

Dodajmy dla porównania, że największe obecnie kontenerowce świata (zawijające także do Gdańska) charakteryzują się nośnością o około 1/3 mniejszą od zbiornikowców klasy VLCC. Np. MSC Maya, którą po raz pierwszy witaliśmy w Gdańsku na początku czerwca, legitymuje się nośnością równą 197 362 t. Największe kontenerowce są jednak smuklejsze i dłuższe - osiągają długość ok. 400 m, podczas gdy VLCC Atlantas ma "zaledwie" 333 m długości.

Nie otrzymaliśmy od zarządu portu lub od dyspozytora gdańskiego portu listy największych statków obsłużonych dotąd w Gdańsku, więc nie możemy tego ponad wszelką wątpliwość potwierdzić, ale według niektórych źródeł Atlantas jest rekordowym, największym statkiem, jaki kiedykolwiek dotąd zawinął do gdańskiego portu.

Należy jednak podkreślić, że Atlantas, to nie jedyny tak duży statek, jaki zawitał do trójmiejskich portów. "300-tysięczniki" rzadko, ale pojawiały się już w Gdańsku, a nawet w Gdyni (oczywiście nie w pełni albo w ogóle nie załadowane).

Nawet jeżeli Atlantas faktycznie ustanowił nowy rekord wielkości statków zawijających do polskich portów, to o bardzo mały margines.

Dla przykładu w kwietniu 2010 roku w gdańskim Porcie Północnym cumował saudyjski zbiornikowiec Sahba o nośności 317 563 ton, należący do armatora National shipping Company of Saudi Arabia (znanego od niedawna pod nazwą handlową Bahri). Atlantas przewyższa VLCC Sahba zaledwie o ok. 1 % nośności. Sahba była natomiast marginalnie (o 4 cm) dłuższa od Atlantas'a (wg informacji z bazy danych IHS Sea-Web).

Atlantas, to zbiornikowiec typu VLCC (Very Large Crude Carrier), o nośności około 320 000 ton, czyli plasowany w rejonie górnej granicy wielkości statków klasy VLCC. Statki o nośności kilka-kilkanaście tysięcy ton większej zalicza się już do grupy ULCC (Ultra Large Crude Carrier). Historycznie zbiornikowce osiągały nośność przekraczjącą 550 tys. ton. Obecnie istniejące zbiornikowce osiągają nośność niemal 442 tys. ton.

Największymi istniejącymi jednostkami pływającymi są zacumowane na stałe i otoczone falochronem zbiorniki na ropę Kamigoto No. 1 do 5, o nośności 887 580 ton każdy.

Według bazy danych statków IHS Sea-Web jednostek pływających wszelkich typów o nośności 300 000 ton i więcej (łącznie z nieistniejącymi już, np. zezłomowanymi) było ok. 900, przy czym większość z nich to zbiornikowce.

To samo źródło mówi o 460 zbiornikowcach o nośności od 300 000 wzwyż będących obecnie w eksploatacji. Atlantas zajmuje 98. pozycję na liście największych w świecie, pod względem nośności, zbiornikowców.

Atlantas mieści ok. 2 mln baryłek ładunku ropy surowej. 1 baryłka, to 42 galony lub ok. 159 litrów.

Z ropy surowej otrzymuje się, w wyniku przerobu w rafinerii, różnego rodzaju produkty naftowe w proporcjach różniących się nieznacznie od możliwości rafinerii i jakości surowca.

Przykładowy typowy uzysk benzyny z baryłki ropy surowej (czyli z 42 galonów), to 19 galonów, paliwa ciężkiego - 1 galon, a paliwa lotniczego - 4 galony.

Ponieważ w procesie rafinacji ropy naftowej stosuje się dodatki uszlachetniające lub konieczne ze względów technologicznych, łączna objętość produktów powstałych w wyniku przeróbki jednej baryłki (42 galonów) ropy surowej jest nieco większa - może wynosić np. 48,43 galonów (a więc o 6,43 galona więcej od "wsadu" ropy surowej).

Przykładowy rozkład produktów uzyskanych z ropy surowej w procentach przedstawia się następująco:
- gotowa benzyna samochodowa - 51,4 %
- oleje napędowe i lekkie oleje opałowe (średnie destylaty) - 15,3 %
- paliwo lotnicze (do silników odrzutowych) - 12,3 %
- gazy rafinacyjne - 5,4 %
- koks naftowy - 5,0 %
- paliwo ciężkie (3.3%)
- płynny gaz rafinacyjny - 2,8 %
- asfalty - 1,7 %
- inne produkty rafinacji - 1,5 %
- oleje smarne / smary - 0,9 %

Produkty rafinacji ładunku ze zbiornikowca Atlantas (z czego część odładowano na mniejszy zbiornikowiec), czyli łącznie 2 mln baryłek ropy surowej, pozwoliłyby przejechać jednemu samochodowi z napędem benzynowym ponad 13 mln km oraz jednemu pojazdowi z napędem diesel'owskim - prawie 3 mln km, inaczej licząc - pozwoliłyby każdemu z tysiąca samochodów z silnikami benzynowymi pokonać dystans ok. 13 076 km oraz każdemu z kolejnego tysiąca samochodów z silnikami diesel'a - po ok. 2 919 km. (1 bbl = 159 l; 159 l × 2 mln = 318 000 000 l; 163 452 000 l benzyny × 0.08 l/km = 13 076 160 km; 48 654 000 l oleju napędowego × 0.06 l/km = 2 919 240 km)

Supertankowiec Atlantas przybył do Naftoportu w Gdańsku na mocy porozumienia pomiędzy Grupą Lotos SA oraz National Iranian Oil Company (NIOC). To efekt prac ukierunkowanych na zwiększenie poziomu dywersyfikacji źródeł pozyskania surowców  strategicznych oraz wzmocnienie bezpieczeństwa Polski w sektorze energii.

Atlantas opuścił terminal załadunkowy Kharg Island w Iranie pod koniec czerwca br. i zanim dotarł na Bałtyk - opłynął Afrykę. Z uwagi na głębokość Cieśnin Duńskich, ograniczającą maksymalne dopuszczalne zanurzenie tankowców do 15 metrów, Atlantas przed wejściem na Bałtyk musiał odładować ok. 700 tys. baryłek ropy na mniejszy statek. Jest nim aframax Calida, który zacumował w terminalu paliwowym w Porcie Północnym około północy z niedzieli na poniedziałek.

Ropa z obu statków trafiła do zbiorników PERN i Lotosu.

– Lotos jest zainteresowany każdą uzasadnioną współpracą w zakresie dostaw ropy naftowej do rafinerii w Gdańsku - komentuje Robert Pietryszyn, prezes Grupy Lotos SA. – W oparciu o różne kierunki dostaw oraz inwestycje we własne złoża wzmacniamy bezpieczeństwo Polski w sektorze energii.

Zniesienie sankcji międzynarodowych w zakresie handlu ropą naftową, nałożonych na Iran, umożliwiło nawiązanie współpracy pomiędzy Grupą LOTOS S.A. i NIOC oraz realizację ww. dostawy.

Warto przypomnieć, że rafineria w Gdańsku była projektowana pod przerób gatunków ropy pochodzących z Bliskiego Wschodu.

– Jesteśmy technologicznie przygotowani do przerobu praktycznie każdego gatunku ropy naftowej, w tym z Iranu, Arabii Saudyjskiej, Iraku, Zjednoczonych Emiratów Arabskich czy Kuwejtu. W naszej bazie znajduje się prawie 200 gatunków ropy naftowej i ta liczba sukcesywnie wzrasta. Docelowo chcemy wybrać kilka aby stworzyć z nich stały mix dający nam największe korzyści.  Dodatkowo, położenie w bliskim sąsiedztwie Naftoportu, stwarza Grupie LOTOS idealne warunki do odbioru morskich ładunków surowca i stanowi istotną przewagą konkurencyjną spółki - dodaje prezes Pietryszyn. 

PBS, rel (Lotos)

Fot.: Piotr B. Stareńczak, Lotos

VLCC Atlantas - charakterystyka podstawowa
nr IMO   9389899
rok budowy   2010
stocznia   Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering Co., Ltd., Korea Południowa
armator   Capital Ship Management Corp., Grecja
długość całkowita   333,00 m
długość między pionami   320,00 m
szerokość konstrukcyjna   60,01 m
szerokość maksymalna   60,046 m
wysokość boczna   30,5 m
zanurzenie maksymalne   22,524 m
nośność   319 300 t
nośność maksymalna   321 300,3 t
wyporność   362 050 t
masa statku pustego   42 750 t
wolna burta przy zanurzeniu maks.   4,552 m
wysokość od stępki do szczytu najwyższego masztu   65,70 m (wg innych źródeł 61,00 m)
tonaż pojemnościowy brutto   162 198
tonaż pojemnościowy netto   112 192
liczba zbiorników ładunkowych / rersztkowych   15 / 2
pojemność ładunkowa (98 %, bez zb. resztkowych)   341 526,6 m³
pojemność zbiorników rozchodowych   (98 %)   9799,2 m³
przyłącza na każdej burcie   3 × 400 mm
wydajność pomp ładunkowych   3 × 5000 m³/h
silnik napędu głównego   Sulzer 7RT-FLEX84T-D MC
moc napędu głównego   40 005 KM
zespoły prądotwórcze   3 × Wartsila o mocy 1280 kW każdy
klasyfikacja   Lloyd's Register
notacja klasy   CRUDE OIL TANKER, A1, ESP, E0 PLUS1, NAUT-OC, SPM, VCS-2,TMON, BIS, BWM-E