Dzisiaj, po raz pierwszy w polskim porcie, pojawił się statek z dziobem o nietypowym kształcie, opatentowanym pod nazwą X-Bow. Jest to zaopatrzeniowiec górnictwa morskiego (PSV) EDT Jane, który zostanie przebudowany w gdańskiej stoczni Marine Projects na bazowiec prac podwodnych z hangarem dla zdalnie kierowanych pojazdów.
Dzisiaj rano, przy nabrzeżu w basenie Ostrawica IV, obok elewatora zbożowego Gdańskich Młynów i Spichlerzy, zacumował zaopatrzeniowiec górnictwa morskiego (PSV) o nazwie EDT Jane. Jest to jednostka przekazana formalnie armatorowi przez hiszpańską stocznię La Naval (CNN) kilkanaście dni temu - 30 października.
Statek wyróżnia się niecodziennym kształtem dziobu. Zastosowano na nim opatentowane rozwiązanie pod nazwą X-Bow - kształt kadłuba w części dziobowej opracowany przez Ulstein Design.
Takich statków zbudowano już kilkadziesiąt, a częściowo wyposażone kadłuby i sekcje lub bloki takich kadłubów powstawały nierzadko w Polsce, ale nie było u nas dotąd jeszcze żadnego "gotowego" statku z dziobem typu X-Bow. EDT Jane jest pierwszą taką jednostką, jaka odwiedziła którykolwiek z polskich portów. Serwisowiec offshore opuści jednak Gdańsk odmieniony (poza częścią dziobową).
Statek projektu PX105 Ulsteina przebudowany zostanie przez stocznię Marine Projects z zaopatrzeniowca na bazowiec prac podwodnych i bazę zdalnie kierowanych pojazdów podwodnych (ROV Support Vessel) z hangarami na pojazdy podwodne łącznie z dźwignicami do opuszczania pojazdów ROV i podejmowania ich z wody na pokład statku (systemy LARS - ROV Launch and Recovery Systems), systemami sterowania i dodatkowymi pomieszczeniami mieszkalnymi dla 50 osób (wszystko to składać się będzie na tzw. subsea module). Po przebudowie w Gdańsku statek uda się jeszcze do Norwegii, gdzie u producenta zainstalowany zostanie 70-tonowy żuraw pokładowy. W Gdańsku zainstalowane zostaną fundamenty dla tego dźwigu. Armator spodziewa się, że statek będzie gotowy pod czarter w styczniu 2014 roku.
Prawdopodobnie od marca lub kwietnia przyszłego roku stocznia Marine Projects dokona podobnej przebudowy drugiego statku EDT Offshore, którego budowa dobiega powoli końca w Hiszpanii.
EDT Jane, to - jak już wspomniano - pierwszy "gotowy" statek z dziobem X-Bow przebywający w Polsce. Warto jednak wspomnieć, że w Polsce zbudowano (w całości lub w blokach i sekcjach) już kilka lub kilkanaście kadłubów z dziobami X-Bow, łącznie z pierwszym statkiem tego rodzaju na świecie. Był nim AHTS Bourbon Orca (typ AX104) przekazany do eksploatacji przez stocznię Ulstein w 2006 roku i w tym samym roku nagodzony tytułem norweskiego "Statku Roku". Pierwszy w świecie kadłub z dziobem X-Bow zbudowała stocznia Maritim (montaż kadłuba odbył się w doku pływającym jej gdyńskiego oddziału, zacumowanym przy nab. Polskim, z niego też wodowano jednostkę). Stocznia Maritim zbudowała także m.in. kadłub największego w swoim czasie statku z dziobem X-Bow - Island Constructor, podobnie, jak Bourbon Orca, szeroko opisywanego w mediach branżowych na całym świecie (zdobył tytuł "Statku Roku 2008" pisma fachowego "Offshore Support Journal"). Niedawno (w październiku) stocznia Crist ekspediowała sekcje na kolejną jednostkę z dziobem typu X-Bow, a konkretnie sekcje statku konstrukcyjnego Island Performer (typ SX121, stoczniowy nr budowy 301).
Jeżeli chodzi o serwisowiec EDT Jane, to należy do jednego z wcześniejszych typoszeregów zaopatrzeniowców (PSV) z dziobem X-Bow - PX105. Jego budowa się jednak bardzo przedłużyła. W grudniu 2007 roku cypryjski armator EDT Offshore zamówił dwa serwisowce offshore typu Ulstein PX105 z terminami dostawy w 2009 i 2010 roku. Pierwszy statek (teraz znany jako EDT Jane) został zwodowany 20 sierpnia 2009 roku przez stocznię, w której go zamówiono - Astilleros de Sevilla w Hiszpanii. Nie dane jednak jej było dokończyć tej budowy (wraz z drugą zamówioną, bliźniaczą jednostką), gdyż tymczasem popadła w problemy finansowe i z zatrudnieniem, w wyniku czego została zamknięta.
Opatentowana koncepcja dziobu "Ulstein X-Bow®" ma, zdaniem jej twórców, liczne zalety, co zdają się potwierdzać kolejne nowe zamówienia na statki z X-Bow różnych typów (AHTS, PSV, statki konstrukcyjne i bazowce prac podwodnych, statki sejsmiczne). Ulstein promuje zastosowanie dziobu X-Bow także na statkach innych typów (np. kontenerowców, okrętów patrolowych dla straży wybrzeża, statków do ustawiania "wiatraków" na morskich farmach wiatrowych, etc.)
Przy trudnych warunkach pogodowych (m.in. dużej fali) jednostka z nowatorskim dziobem zużywa mniej paliwa niż porównywalnej wielkości i mocy maszyn statek z dziobem konwencjonalnym, albo przy takim samym zużyciu paliwa może płynąć szybciej. Statek z dziobem X-Bow charakteryzuje się podwyższoną dzielnością morską - sprawuje się znacznie lepiej w trudnych warunkach, gdyż zmniejsza uderzanie fal o dziób i rozbryzgi. Nawet przy falach dochodzących do 6 m i prędkości 14 w, pokład roboczy takiego statku pozostaje niemal suchy, co ma duże znaczenie dla jednostki operującej w strefie niskich temperatur, gdzie występuje oblodzenie. Wyższy, parabolicznie zakrzywiony do tyłu dziób chroni też lepiej pokład i znajdujących się tam ludzi oraz wyposażenie. Zdecydowanemu obniżeniu ulega poziom hałasu wewnątrz kadłuba, co podnosi komfort pracy i wypoczynku. Wreszcie - prostszy, z mniejszą ilością wielokierunkowych krzywizn, kształt dziobu jest łatwiejszy i tańszy w produkcji, w porównaniu np. z gruszkowym, a znajdujące się w części dziobowej statku z X-Bow pomieszczenia stają się obszerniejsze.
Do roku 2013 zamówiono już ok. 70 statków z dziobem X-Bow, a ok. 50 takich jednostek znajdowało się w eksploatacji.
EDT Jane- charakterystyka podstawowa
nr IMO: 9491410
sygnał wywoławczy: 5BXW3
państwo bindery: Cypr
port macierzysty: Limassol
właściciel: Banco De Santander
operator: EDT Offshore Ltd
armator zarządzający: EDT Shipmanagement Ltd.
rok budowy: 2013
stocznia (kadłub): Astillerros de Seville, Hiszpania
stocznia (wyposażenie i przekazanie armatorowi): La Naval / Sestao (CNN - Construcciones Navales del Norte S.L.)
położenie stępki: 25.07.2008
wodowanie: 20.08.2009
przekazanie do eksploatacji: 30.10.2013
długość całkowita: 88,80 m
długość na linii ładunkowej: 84,888 m
szerokość: 19,00 m
wysokość boczna: 8,00 m
zanurzenie: 6,614 m
tonaż pojemnościowy brutto: 4012
tonaż pojemnościowy netto: 1204
nośność: 4577 t
pojemność zbiorników:
- paliwo: 1128 m3
- woda słodka: 1261 m3
- woda balastowa / technologiczna woda wiertnicza: 1520 m3
- płuczka wiertnicza 756 m3
- solanka: 471 m3
- materiały suche masowe: 390 m3 (6 zasobników)
- olej bazowy: 217 m3
- LFL: 531 m3
napęd spalinowo-elektryczny
napęd pędników - silniki elektryczne
prędkość maksymalna: 15,5 węzła
elektrownia okrętowa:
łączna moc elektryczna: 4 x 1580 ekW
4 zespoły prądotwórcze oparte na silnikach wysokoprężnych Wärtsilä 9L20 produkcji Wärtsilä Finland Oy
2 pomocnicze zespoły prądotwórcze Cummins - po 300 ekW
1 awaryjny zespół prądotwórczy 6CTA-8.3-D(M) produkcji Cummins Ltd., 150 ekW
pędniki i urządzenia sterowe:
1 dziobowy, azymutalny, chowany w kadłubie pędnik manewrowy: Brunvoll FS AR63 LNC 1650 o mocy 850 kW
1 ster strumieniowy FU100 produkcji Brunvoll AS o nmocy 1200 kW
2 pędniki azymutalne napędu głównego SCD 2020 Twin produkcji Schottel GmbH (każdy przenoszący po 2200 kW)
system pozycjonowania dynamicznego (klasy DP II): Kongsberg SDP-21
gospodarczy żuraw pokładowy: 2 t / wysięg 17 m
liczba miejsc dla załogi: 23
inne pomieszczenia: szpital, pralnia, salon SAT TV
klasyfikacja: DNV
notacja klasy: 1A1 ICE-C SF LFL* COMF-V(3) E0 DYNPOS-AUTR NAUT-OSV(A) CLEAN DESIGN DK(+) HL()
