Parlament Europejski zatwierdził dyrektywę ustanawiającą ramy planowania przestrzennego obszarów morskich. Dokument powinien pomóc państwom członkowskim opracować plany lepszego skoordynowania różnych działań na morzu, zapewniając ich maksymalną skuteczność oraz zgodność z zasadą zrównoważonego rozwoju.
W obszarach przybrzeżnych i morskich wiele form działalności konkuruje ze sobą o tę samą przestrzeń i zasoby: łowiska i chronione obszary morskie sąsiadują z infrastrukturą, taką jak kable, rurociągi, szlaki żeglugowe i urządzenia do wydobywania ropy i gazu oraz pozyskiwania energii wiatrowej. Nowa dyrektywa pomoże uniknąć ewentualnych konfliktów między różnymi użytkownikami i stworzyć stabilne środowisko, atrakcyjne dla inwestorów, przyczyniając się w ten sposób do zrównoważonego rozwoju.
Szybko rosnący popyt na przestrzeń morską do wykorzystania w nowych działaniach, począwszy od energii ze źródeł odnawialnych po obiekty akwakultury, sprawia, że lepsze i spójne planowanie działalności na morzu jest rzeczywiście konieczne. Dyrektywa określa minimalne wymagania dotyczące sporządzania krajowych planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich. Plany te określą wszystkie istniejące formy działalności człowieka, uwzględniając wzajemne oddziaływanie między morzem a lądem, oraz najskuteczniejszy sposób zarządzania nimi. Ponieważ wiele z tych działań ma charakter transgraniczny, dyrektywa ułatwi państwom członkowskim współpracę.
Europejscy komisarze: ds. gospodarki morskiej i rybołówstwa – Maria Damanaki oraz ds. środowiska – Janez Potočnik stwierdzili: – Dzisiejsze głosowanie w Parlamencie Europejskim jest ważnym krokiem na drodze tworzenia nowych możliwości wzrostu gospodarczego we wszystkich sektorach morskich poprzez lepsze zarządzanie morzami i zapewnienie ich zrównoważenia. Tylko koordynując różne działania prowadzone na naszych morzach, możemy poprawić przewidywalność w zakresie dostępu do przestrzeni dla inwestorów i jednocześnie ograniczyć wpływ działalności morskiej na środowisko.
Planowanie przestrzenne obszarów morskich (PPOM) jest jednym z zasadniczych elementów strategii Komisji dotyczącej „niebieskiego wzrostu” i zintegrowanej polityki morskiej UE. Umożliwia ono lepsze uświadomienie sobie rozmieszczenia zasobów morskich i zapewnia inwestorom większą pewność w zakresie potencjalnego rozwoju gospodarczego. Planowanie przestrzenne obszarów morskich sprawi, że podmioty gospodarcze będą wiedziały, jaką działalność, gdzie i jak długo można prowadzić.
Planowanie przestrzenne obszarów morskich ograniczy również istniejącą nadmierną regulację i administracyjną złożoność. Na przykład w niektórych krajach przed uzyskaniem pozwolenia na obiekt akwakultury należy skontaktować się z dziewięcioma organami administracyjnymi. Lepsza koordynacja przyspieszy procedury, co przyniesie korzyści gospodarcze. Dzięki przyspieszeniu inwestycji w przybrzeżną działalność w sektorze akwakultury lub pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych o rok lub dwa bądź trzy lata możliwe byłoby na przykład osiągnięcie do 2020 r. wzrostu korzyści gospodarczych z 60 mln EUR do ponad 600 mln EUR.
Planowanie przestrzenne obszarów morskich przyczyni się również do skuteczniejszego stosowania przepisów UE w dziedzinie środowiska w wodach morskich i pomoże państwom członkowskim osiągnąć dobry stan ich wód do 2020 r. Inicjatywa ta powinna przyczynić się do ustanowienia spójnej sieci chronionych obszarów morskich, w których przypadku współpraca w zakresie planowania na szczeblu transgranicznym ma istotne znaczenie, oraz zapewnienia uczestnictwa wszystkich zainteresowanych stron w procesie planowania.
Po ostatecznym przyjęciu dyrektywy przez ministrów państwa członkowskie muszą do 2016 r. dokonać jej transpozycji do ustawodawstwa krajowego oraz wyznaczyć właściwy organ odpowiedzialny za wdrożenie PPOM. Państwa członkowskie muszą również opracować do 2021 r. krajowe plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich. Mają one swobodę w dostosowaniu treści planów i strategii do swoich określonych priorytetów gospodarczych, społecznych i środowiskowych oraz do celów krajowych polityk sektorowych i tradycji prawnych, ale muszą przestrzegać minimalnych wymagań określonych w dyrektywie.
Hubert Bierndgarski
fot. H. Bierndgarski
USD
EUR
CHF
GBP