Choć porty w Szczecinie i Świnoujściu oddalone są od siebie o 70 km, działają one pod jednym zarządem. Funkcje obu tych portów są jednak zróżnicowane.
Fakt, że kompleks portowy Szczecin/Świnoujście znajduje się we władaniu tej samej spółki (Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście), w istotny sposób odróżnia go od portów w Gdańsku i Gdyni, które, choć znajdują się w odległości ponaddwukrotnie mniejszej od siebie (ok. 30 km) niż porty w Szczecinie i Świnoujściu, to jednak stanowią osobne podmioty. Nie brakuje jednak opinii, że warto byłoby przynajmniej rozważyć połączenie portów gdańskiego i gdyńskiego w jeden organizm. Wówczas, tak jak w Szczecinie i Świnoujściu, miejsce niepotrzebnej w niektórych segmentach konkurencji mogłyby zająć takie kwestie jak łatwiejsze ubieganie się o środki na inwestycje czy sprawna alokacja pracowników.
Argumentem przeciwko dzieleniu Szczecina i Świnoujścia na osobne podmioty (a jednocześnie argumentem za utrzymaniem Gdańska i Gdyni jako niezależnych organizmów) jest jednak to, że przeładunki w Szczecinie i Świnoujściu są niższe niż w Gdańsku i Gdyni. W 2013 r. – kiedy to w Gdańsku i Gdyni przeładowano w 2013 r. w sumie prawie 48 mln ton towarów – wskaźnik przeładunków w kompleksie ZMPSiŚ wyniósł 22 750 tys. ton. Był to wynik najlepszy od 1980 r. Absolutnie rekordowy dla Szczecina i Świnoujścia był rok 1979, kiedy to wskaźnik przeładunków wyniósł ponad 26 mln ton.
Magiczna bariera: 12,5 m
Wskaźniki przeładunków ZMPSiŚ z pewnością byłyby wyższe, gdyby zrealizowana została inwestycja polegająca na pogłębieniu toru wodnego co najmniej do 12,5 m pomiędzy Szczecinem i Świnoujściem. W wyniku tego, że obecna głębokość toru jest mniejsza, największe masowce wpływające do Szczecina są wyładowane nie w pełni: np. zamiast maksymalnej ładowności 82 tys. ton – przywożą bądź wywożą ze Szczecina tylko 30-40 tys. Rząd polski bardzo wstępnie zakłada, że pogłębienie toru Szczecin – Świnoujście może nastąpić po 2017 r.
Funkcje portów w Świnoujściu i Szczecinie są zróżnicowane. Port w Świnoujściu może przyjmować statki o zanurzeniu do 13,2 m i długości do 270 m. Świnoujski kompleks obsługuje przede wszystkim suche ładunki masowe, głównie węgiel, a w dalszej kolejności także rudy metali. W Świnoujściu funkcjonuje także m.in. niedawno otwarty terminal specjalizujący się w przeładunkach towarów rolno-spożywczych, wyposażony w magazyny płaskiego składowania o pojemności 50 tys. ton.
Z kolei port w Szczecinie (oddalony od morza o 68 km), który może przyjmować statki o zanurzeniu do 9,15 m i długości 215 m, ma charakter bardziej uniwersalny: obsługuje zarówno towary drobnicowe, jak i masowe. W Szczecinie przeładowywane są m.in. kontenery, wybory hutnicze, ładunki ponadgabarytowe. Jak informuje ZMPSiŚ, port w Szczecinie jest największym w Polsce centrum przeładunkowym bloków granitowych. Spośród ładunków masowych, w Szczecinie przeładowywane są węgiel, koks, kruszywa, zboże, nawozy oraz ładunki płynne (np. smoła). Oba porty dysponują placami składowymi o łącznej powierzchni ponad 860 tys. metrów kwadratowych oraz magazynami o powierzchni ponad 200 tys. metrów kwadratowych. Jak zbliżyć kolej do portu
Na najbliższe lata w Szczecinie i Świnoujściu zaplanowanych jest szereg inwestycji poprawiających dostęp do portów transportem kolejowym. W Świnoujściu w latach 2015-18 ma zostać przebudowany układ torowy wewnątrz portu, dzięki któremu powstaną dwa nowe tory przeładunkowe, o długości użytecznej 215 m każdy.
Z kolei w Szczecinie, we współpracy ZMPSiŚ oraz PKP PLK, ma szansę zostać zrealizowany projekt pn. „Poprawa kolejowego dostępu do Portu Szczecin”, dzięki któremu udrożnione zostaną odcinki torów pozwalające na zjazd z linii łączących Szczecin m.in. z Wrocławiem, z południem Polski (trasami przez Poznań oraz przez Kostrzyn) do stacji Szczecin Port Centralny. W zakres inwestycji wchodzić będzie m.in. budowa wiaduktu nad ul. Gdańską i mostu kolejowego nad rzeką Parnicą, a także modernizacja układu kolejowego terminala kontenerowego w sposób umożliwiający bezpośredni wjazd i wyjazd pociągów kontenerowych trakcją elektryczną.
Nie ma jednak jeszcze pewności, czy inwestycja ta zostanie zrealizowana, tak samo jak nie ma pewności, czy dojdzie do skutku inna inwestycja zaplanowana wspólnie przez ZMPSiŚ oraz PKP PLK, pn. „Poprawa kolejowego dostępu do Portu Świnoujście”, polegająca m.in. na przebudowie stacji Świnoujście Port. Oba te projekty muszą jednak uzyskać akceptację rządu co do przyznania im wsparcia finansowego z UE.
W tym roku zakończy się natomiast realizowany od 2011 r. projekt pn. „Przebudowa infrastruktury kolejowej w portach w Szczecinie i Świnoujściu”. W jego ramach, przebudowywanych jest aż 36 km torów oraz 134 rozjazdy w obrębie kompleksów portowych.
USD
EUR
CHF
GBP