10 lat temu Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S. A. kupił od PŻB bazę promów morskich w Świnoujściu

Historia połączeń promowych ze Świnoujścia ma bardzo ciekawą historię. Zaledwie kilka lat po zakończeniu drugiej wojny światowej uruchomiono pierwsze połączenia promowe ze Świnoujścia do Skandynawii.

Połączenie z przystani o nazwie Odra Port do Trelleborga obsługiwały trzy parowce przystosowane do przewozu pasażerów i wagonów kolejowych pływające pod banderą szwedzką.

Promy obsługiwały także pasażerskie przewozy kolejowe, m.in. pociąg pasażerski Balt-Orient-Express od 1948 roku w relacji Sztokholm – Belgrad, a od początku lat 50. na trasie Sztokholm – Sofia, który w swoim składzie posiadał wagony bezpośrednie m.in. w relacjach Trelleborg – Praga i Oslo – Praga.

Do momentu likwidacji linii w roku 1954, pływały na niej polski prom S/S „Kopernik” oraz szwedzka jednostka „Vasa”.

Przerwa w regularnych rejsach do Skandynawii trwała kilkanaście lat.

W połowie lat sześćdziesiątych powstał pomysł reaktywowania linii ze Świnoujścia do Ystad. W tym celu Polska Żegluga Morska zakupiła prom „Gryf” ( ex. „Hansa Express”, „Finndana”), który w roku 1967 rozpoczął regularne rejsy na trasie Świnoujście – Ystad. M/f „Gryf” pozostawał w służbie na bałtyckiej trasie aż do roku 1980.

Przystań Promów Morskich Zarządu Portu Szczecin powstała na bazie Dworca Kolejowo - Morskiego „Odra-Port”, terenów do niego przyległych oraz Przystani Promowej, dostosowanej do zawijania promów kolejowych. Dworzec został przebudowany, a istniejące nabrzeże dostosowano do cumowania promów samochodowo-osobowych.

Część obiektów dostosowano do wymogów obowiązujących na morskich przejściach granicznych. Zmodernizowano przejęte place zamieniając je na place postojowe i odprawowe.

W latach 1971-1972 Zarząd Portu Szczecin pozyskał tereny pod budowę stanowiska promowego nr 3, bocznicy kolejowej, pawilonu odpraw samochodowych wraz z zapleczem dla służb celnych i granicznych.

W roku 1976 w Kołobrzegu rozpoczęła działalność Polska Żegluga Bałtycka, która przejęła od Polskich Linii Oceanicznych żeglugę promową. Dla potrzeb nowego armatora wybudowano w polskich stoczniach kolejne promy, między innymi m/f „Silesia” i m/f „Pomerania”.

W roku 1977 Baza Promów Morskich została przejęta od Zarządu Portu Szczecin przez Polską Żeglugę Bałtycką. W latach 1988-2000 PŻB przeprowadziła przedsięwzięcia inwestycyjne, które pozwoliły na znaczne zwiększenie możliwości obsługi ruchu tranzytowego pasażerów, samochodów i ładunków.


Prace modernizacyjne obejmowały między innymi:

• budowę 3 nowych stanowisk promowych,
• modernizację 2 istniejących stanowisk,
• budowę Dworca Morskiego i zespołu galerii pasażerskich,
• modernizację kompleksu odpraw graniczno-celnych,
• budowę kompleksu obiektów infrastruktury technicznej, pozwalającej na zaopatrzenie bazy promów w media, oczyszczalnię ścieków.

W czerwcu 1994 roku zakończono budowę Dworca Morskiego i uroczyście otwarto część pasażerską Bazy Promów Morskich, jednak dopiero w lutym 2000 roku, a więc 12 lat od momentu rozpoczęcia prac, modernizacja Bazy Promów Morskich została zakończona.

Rozbudowa Bazy Promowej została zrealizowana na obszarze 30 ha i pozwoliło to na 2,5-krotne zwiększenie możliwości obsługi ruchu tranzytowego pasażerów, samochodów i ładunków.

15 maja 2001 roku Baza Promów Morskich została sprzedana Zarządowi Morskich Portów Szczecin-Świnoujście SA, który do chwili obecnej jest jej właścicielem. Operatorem jest Terminal Promowy Świnoujście Spółka z o.o., która od sierpnia 2001r. zarządza największym w Polsce i jednym z najnowocześniejszych na Bałtyku terminalem promowym.

Cały ten czas, a szczególnie lata 2007-2011 to okres stałego i intensywnego wzrostu obrotów portowych wynikający zarówno ze stworzonego potencjału eksploatacyjnego, jak również przemian polityczno - gospodarczych związanych z wejściem Polski do Unii Europejskiej i przystąpieniem do traktatu z Schoengen.

Korzystne warunki dla obsługi promów i statków zawijających do Terminalu Promowego Świnoujście zgodnie z zapotrzebowaniem rynku, pozwoliły armatorom Unity Line, Euroafrica Linie Żeglugowe i Polskiej Żegludze Bałtyckiej - na wymianę tonażu i wprowadzenie do eksploatacji kolejnych promów.

W latach 2007-2011 obroty bazy zarówno pod względem obsłużonego tonażu promów jak i przewożonych przez nie pojazdów wzrosły o około 30%.

Pomiędzy państwami regionu basenu Morza Bałtyckiego występują silne więzi gospodarcze, czego przejawem jest dobrze rozwinięta wymiana handlowa, w znacznym stopniu wykonywana drogą morską. Szacuje się, że obroty handlu morskiego na Bałtyku wynoszą rocznie blisko 500 mln ton, z czego ponad 250 mln ton przypada na obroty między krajami Europy Bałtyckiej.

Jednym z komponentów bałtyckiej sieci transportowej jest Terminal Promowy w Świnoujściu. Stanowi on integralną część korytarza transportowego łączącego Skandynawię z krajami Europy południowej.

Świnoujski terminal promowy wraz z istniejącymi połączeniami promowymi Świnoujście-Ystad i Świnoujście-Trelleborg, obsługując osiem regularnie zawijających promów morskich spełnia rolę autostrady morskiej, będącej elementem znaczącego i najtańszego szlaku tranzytowego północ-południe, biegnącego przez Polskę.

Terminal pełni wiodącą rolę w obsłudze morskich połączeń promowych z Polski do Skandynawii, zarówno co do ilości zawinięć promów, jak i pod względem wielkości obsłużonego ruchu pasażerskiego i towarowego. Pakiet usług terminalu obejmuje: obsługę promów morskich, statków ro-ro i statków wycieczkowych, obsługę ruchu pasażerskiego, przeładunki ro-ro samochodów osobowych, samochodów ciężarowych, naczep drogowych, wagonów kolejowych, składowanie i magazynowanie towarów oraz pojazdów drogowych w imporcie i w eksporcie. W Terminalu świadczone są również usługi spedycyjne, hotelowe, pocztowe, restauracyjne oraz usługi krajowych przewoźników lądowych. Przy przeładunkach wykorzystuje się specjalistyczny sprzęt techniczny w postaci ciągników siodłowych, wózków widłowych, roll-trailerów, itp. Jest jedynym w Polsce terminalem promowym obsługującym przewozy kolejowe ładunków w relacjach do i ze Szwecji.

Terminal jest kluczowym elementem infrastruktury transportowej kraju, oraz bardzo ważnym dla transportu środkowoeuropejskiego węzłem komunikacyjnym łączącym Skandynawię z Europą Środkową i Południową. Terminal zapewnia 24-godzinną obsługę portową we wszystkie dni w roku i świadczy kompleksową obsługę promów morskich, statków ro-ro i statków wycieczkowych, obsługę ruchu pasażerskiego, przeładunki ro-ro samochodów osobowych, samochodów ciężarowych, naczep drogowych, przeładunki ro-ro wagonów kolejowych, składowanie i magazynowanie towarów oraz pojazdów drogowych w imporcie i w eksporcie.

W roku 2012 na terminalu promowym w Świnoujściu powstanie nowe stanowisko statkowe, które umożliwi przyjmowanie jednostek o długości do 220 metrów.

W ramach projektu wybudowane zostanie nowe nabrzeże o długości 242 m i głębokości technicznej 12 m. Powstanie ruchomy pomost, który umożliwi pasażerom sprawną komunikację między promem i galerią pasażerską prowadzącą do pomieszczeń dworca morskiego, pomosty wjazdowe umożliwiające wjazd na górny i dolny pokład promu.

Przewidywany całkowity koszt inwestycji to ok. 125 mln zł, kwota dofinansowania ze środków Unii Europejskiej wynosi ponad 70 mln zł. Zakończenie inwestycji zaplanowano na grudzień 2014 roku.{jathumbnail off}