Reforma bez powodu

- To może zlikwidować MW? Wzmocnić tylko Straż Graniczną?

- Była taka koncepcja, żeby MW składała się z kilku Nadbrzeżnych Dywizjonów Rakietowych i okrętów podwodnych. Pytanie jest tylko, co to by dało? Musimy wystrzegać się myślenia, że MW potrzebna jest tylko do obrony wybrzeża. Gdyby wybuchła wojna, Bałtyk stanie się morzem zamkniętym. Wystarczy zaminować Cieśniny Duńskie. Taką operację może przeprowadzić każdy niemal kraj bałtycki, Polska także. My musimy konstruować MW z myślą o jej obecności poza Morzem Bałtyckim, jako aktywnego partnera dla naszych sojuszników z NATO.

- Admirał Karweta (były dowódca MW, który zginął w katastrofie smoleńskiej – red.) miał pomysł stworzenia Narodowego Programu Budowy Okrętów. Został on jednak odrzucony przez rząd. Nie myśli pan, że MW potrzebowałaby takiego programu?

- Założeniem tego programu były gwarancje na sfinansowanie budowy okrętów z dodatkowych źródeł. Moim zdaniem to mrzonka. Nikt się dzisiaj na to nie zgodzi. Poza tym, że uważam, że można modernizować MW w ramach obecnego budżetu MON. Tak jak mówi obecny minister obrony narodowej. Do tej pory myślano tak – zróbmy projekt i postarajmy się o dodatkowe pieniądze. Nie zdobywano ich i projekt upadał. To do niczego nie prowadzi. Chodzi o to, aby budować okręty w ramach tych środków, które są dostępne, bo to możliwe. Poza tym trzeba wyzbyć się patrzenia na obronność Polski tylko z perspektywy MW. Najważniejsze dla kraju jest lotnictwo i obrona przeciwlotnicza i na to powinny w pierwszej kolejności iść pieniądze spoza MON. Póki co, nie ma środków na realizację innych, wielkich projektów.

- Nie ma pan jednak wrażenia, że z MW przesypiamy moment? Wydaje się, że wiele państw inwestuje w swoje floty wojenne. A my co?

- Według mnie to mylne wrażenie. Rzeczywiście dużo się o tym mówi, ale tylko mówi. Państwa, np. Rosja najpierw ogłaszają plany budowy czy zakupów okrętów, a potem, po podliczeniu kosztów, wycofują się z tych pomysłów. Kryzys dotyka także tej sfery. Nawet USA obcięły ostatnio budżet swojej Navy o 10 procent. Biorąc pod uwagę procenty, polska MW ma w tej chwili jeden z najbardziej ambitnych planów modernizacyjnych na świecie. Mówię to całkiem poważnie.

- Jeśli ten plan zostanie zrealizowany...

- I o to właśnie chodzi. Dlatego protestuję przeciw majstrowaniu przy etatach. Chodzi o to, by nie dopuścić do sytuacji, że kiedy nie wyjdzie nam modernizacja armii, to MON będzie się pocieszał, że za to zmiany w systemie dowodzenia mu wyszły. Najpierw przeprowadźmy modernizację, potem możemy się zająć zmianami organizacyjnymi, bo wtedy nie będą one już takie groźne w skutkach.

- Od wielu lat zabiera pan głos w sprawach obronności państwa. To co pan mówi, nieraz traktowane jest jako kontrowersyjne. Nie obawia się pan, że i tym razem tak się stanie i w efekcie nikt nie weźmie pańskiego głosu pod uwagę?

- Zawsze mówiłem prawdę i nigdy nie udowodniono mi kłamstwa. A to, że mówię to, o czym inni tylko mają odwagę myśleć – to inna sprawa. Dlatego jeszcze raz podkreślę, że nie jestem przeciwko zmianom w systemie dowodzenia w ogóle, ale jestem przeciwko zmianom w tym momencie i przeprowadzonym w taki (szybki i kompleksowy) sposób. Jeżeli już trzeba, wprowadźmy reformy, gdy zakończy się pierwszy etap modernizacji technicznej Sił Zbrojnych i ruszy produkcja zamówionego sprzętu. Przed polską armią stoi wyzwanie znacznie ważniejsze – modernizacja. Niech generał Koziej (szef BBN - red.) i minister obrony narodowej dadzą słowo honoru, że pomimo wprowadzenia reformy systemu dowodzenia i kierowania, nie będzie opóźnień w już opublikowanym harmonogramie modernizacji technicznej Sił Zbrojnych, to wtedy im przyklasnę.

Tekst i fot. Tomasz Falba

Maksymilian Dura, niezależny ekspert wojskowy, publicysta. Ma 52 lata, pochodzi z Konina, mieszka w Gdyni. Jest absolwentem Wojskowej Akademii Technicznej i kilku innych uczelni, także zagranicznych. Przez 31 lat służył w Marynarce Wojennej, z której odszedł dwa lata temu w stopniu komandora porucznika. Uchodzi za jednego z najlepszych w Polsce znawców problemów obronności.