Wykonywanie pracy najemnej na statkach morskich eksploatowanych w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwo z faktycznym zarządem w Katarze wiąże się z koniecznością dokonania analizy sytuacji podatkowej polskiego marynarza uzyskującego dochody z ww. źródła w oparciu o właściwe przepisów, które w tym przypadku wynikać będą przede wszystkim z regulacji umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu zawartej między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Państwa Kataru.
Niestety na przestrzeni ostatnich lat pojawiło się wiele wadliwych interpretacji izb skarbowych i orzeczeń sądów administracyjnych, z których wynika, iż dochód uzyskany przez polskiego marynarza z pracy najemnej na statkach morskich eksploatowanych w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwo z faktycznym zarządem w Katarze powinien być opodatkowany w Polsce bez możliwości skorzystania z ulgi abolicyjnej. Kluczowym argumentem na poparcie tego błędnego stanowiska jest fakt, iż w wielu przypadkach polscy marynarze nie opłacają podatku w Katarze.
Kancelaria chcąc skorygować te błędne stanowiska, które stały się niestety podstawą do wydawania negatywnych decyzji przez organy podatkowe w Polsce, wystąpiła o wydanie wiążącej interpretacji przepisów prawa podatkowego, z której wynika, iż ww. opisanym modelu zatrudnienia jednak przysługuje polskim podatnikom ulga abolicyjna bez względu na to czy opłacili podatek zagranicą, tak jak w przypadku m.in. Norwegii w 2014 roku, Singapuru od 01.01.2015 roku, Arabii Saudyjskiej i Brazylii.
Umowa z Katarem
Zgodnie z art. 14 ust. 3 ww. umowy, wynagrodzenie otrzymywane za pracę najemną, wykonywaną na pokładzie statku morskiego eksploatowanego w transporcie międzynarodowym może być opodatkowane w tym Umawiającym się Państwie, w którym znajduje się miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa.
Niestety umowa z Katarem zawiera niekorzystną metodę unikania podwójnego opodatkowania, tj. metodę proporcjonalnego zaliczenia. Metoda proporcjonalnego odliczenia wiąże się z obowiązkiem opodatkowania dochodów z pracy najemnej w Polsce i złożenia w tym zakresie deklaracji podatkowej. Zgodnie z tą metodą, podatnik osiągający dochody z pracy poza granicami kraju zobowiązany jest do wykazania w zeznaniu wszystkich uzyskanych dochodów, a od podatku dochodowego obliczonego według skali podatkowej ma prawo odliczyć podatek zapłacony zagranicą. Odliczenie to możliwe jest tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie.
Możliwość zastosowania ulgi abolicyjnej
Osoby, które uzyskały zagranicą dochody podlegające w Polsce rozliczeniu z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia, mają prawo do odliczenia od podatku dochodowego tzw. ulgi abolicyjnej, czyli kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy podatkiem obliczonym z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia a podatkiem obliczonym według metody wyłączenia z progresją. Zgodnie z art. 27g ust. 2 ustawy o PIT odliczeniu podlega kwota stanowiąca różnicę między podatkiem obliczonym zgodnie z art. 27 ust. 9 albo 9a ustawy o PIT (tj. metody proporcjonalnego odliczenia) a kwotą podatku obliczonego od dochodów ze źródeł, o których mowa w ust. 1, przy zastosowaniu do tych dochodów zasad określonych w art. 27 ust. 8 ustawy o PIT (tj. korzystnej metody wyłączenia z progresją).
Jak już wskazywano we wcześniejszych publikacjach, możliwość skorzystania z ulgi abolicyjnej nie została uzależniona od tego, czy ww. dochody osiągnięte za granicą zostały opodatkowane w państwie źródła, tj. w państwie, w którym podatnik je uzyskuje. Nie ma też znaczenia, czy Polska zawarła czy nie zawarła z tym państwem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Najważniejsze jest to, czy dochody zagraniczne podlegają opodatkowaniu w Polsce przy zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego. Metoda ta ma również zastosowanie w przypadku, gdy z danym państwem Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Ulgi abolicyjnej nie stosuje się, gdy dochodzi do wyłącznego opodatkowania przez wzgląd na miejsce zamieszkania podatnik np. Holandia albo w przypadku gdy określone dochody uzyskane zostały w krajach na terytorium wymienionych w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, tzw. raje podatkowe. Podkreślenia wymaga, iż Katar nie został uznany za raj podatkowy przez Ministerstwo Finansów.
Błędna interpretacja przepisów dotyczących ulgi abolicyjnej
Niektóre organy podatkowe i sądy administracyjne, w sprzeczności z obowiązującym prawem, błędnie interpretują przepisy prawa dotyczące zastosowania ulgi abolicyjnej (wskazanej w art. 27g ustawy o PIT).
Stanowiska te opierają się na błędnie zinterpretowanych przepisach i nieaktualnych interpretacjach podatkowych oraz orzeczeniach sądów administracyjnych. Ww. stanowiska zakładają, że ulga abolicyjna przysługuje podatnikowi o ile podatek został zapłacony w Katarze, co w żadnej mierze nie wynika z przepisów prawa. Idąc tym tokiem rozumowania od podatku wyliczonego wg skali podatkowej w Polsce odejmuje się podatek zapłacony zagranicą a następnie od pozostałej kwoty podatku do zapłaty w Polsce odejmuje się kwotę ulgi abolicyjnej. Według błędnego stanowiska niektórych organów i sądów administracyjnych jeżeli podatnik nie zapłaci podatku w Katarze to ulga abolicyjna nie będzie mu przysługiwać.
Taka interpretacja przepisów prawa jest niezgodna z powszechnie obowiązującym przepisami prawa, gdyż tylko akt prawny rangi ustawowej może ustalać przesłanki zwalniające polskich podatników z opodatkowania lub kreujące obowiązek podatkowy w Polsce, a nie jakiekolwiek linie interpretacyjne organów podatkowych lub sądów administracyjnych.
Zaliczki
Przez wzgląd na fakt, iż w przypadku Kataru należy zastosować mniej korzystną metodą proporcjonalnego zaliczenia, która daje prawo do ulgi abolicyjnej, rodzi obowiązek obliczania oraz wpłacania do Urzędu Skarbowego właściwego przez miejsce zamieszkania polskiego marynarza zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Zaliczki te obliczane są od wynagrodzenia uzyskanego przez marynarza w oparciu o najniższą stawkę podatkową (tj. 18%) po odliczeniu kosztów uzyskania przychodu, należnych diet, składek na ZUS, płatnych do 20 każdego kolejnego miesiąca po miesiącu, w którym podatnik otrzymał dochód lub wrócił do Polski, chyba że marynarz skorzysta z możliwości złożenia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek i uzyska w tym zakresie pozytywną decyzję ograniczającą pobór zaliczek w danym roku podatkowym do zera.
Wniosek o ograniczenie poboru zaliczek
Na mocy art. 22 par. 2a Ordynacji podatkowej istnieje możliwość złożenia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Pozytywnie rozpatrzony wniosek w tym zakresie pozwala polskim marynarzom zatrudnionym u armatora z Kataru na niewpłacanie zaliczek na poczet podatku w Polsce w określonym w decyzji roku podatkowym. Marynarz w takiej sytuacji, po uzyskaniu decyzji ograniczającej pobór zaliczek do zera, ma jedynie obowiązek prawidłowego rozliczenia zeznania podatkowego (PIT-36) za dany rok, w którym uzyskał dochody z Kataru.
Wnioski
Podsumowując wskazać należy, iż polski rezydent podatkowy uzyskujący dochody tylko z pracy najemnej na statkach eksploatowanych przez katarskiego armatora zobowiązany jest do rozliczenia dochodów z tego źródła w Polsce stosując przy tym ulgę abolicyjną stanowiącą różnicą pomiędzy podatkiem wyliczonym przy zastosowaniu metody proporcjonalnego odliczenia a podatkiem wyliczonym przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją, co prowadzi do całkowitego „wyzerowania” zobowiązania podatkowego w Polsce.
Niestety liczne rozbieżności interpretacyjne w ww. zakresie rodzą ryzyko, iż polski marynarz może mieć problemy z szybkim załatwieniem sprawy w urzędzie skarbowym, gdyż wielu urzędników sugeruje się błędnymi interpretacjami podatkowymi wydanymi w odniesieniu do Kataru, co często prowadzi do wydawania wadliwych decyzji odmawiających prawa do ulgi abolicyjnej w wyżej opisanym modelu zatrudnienia co stoi w oczywistej sprzeczności z przepisami powszechnie obowiązującego prawa w Polsce. Decyzje te są z reguły uchylane dopiero w trybie kontroli instancyjnej.
http://www.kancelaria-gdynia.eu
Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Radcy Prawnego Legal Consulting - Mateusz Romowicz.
Fot.Portal Morski
USD
EUR
CHF
GBP