Uniwersytet Gdański wzbogacił się o nowy statek. Zbudowany dla Wydziału Oceanografii i Geografii UG katamaran o nazwie Oceanograf  będzie jedną z najnowocześniejszych jednostek badawczych pływających pod polską banderą. 

Wyposażony w specjalistyczne urządzenia do interdyscyplinarnych badań środowiska Morza Bałtyckiego będzie wykorzystywany przede wszystkim do prowadzenia badań naukowych i kształcenia studentów. Nowy statek naukowo-badawczy Uniwersytetu Gdańskiego zastąpi obecną, wysłużoną już jednostkę Oceanograf 2.

W dniu chrztu, 24 czerwca 2016 roku, statek był w bardzo zaawansowanym stanie wyposażania.

Statek zbudowało, pod nadzorem Polskiego Rejestru Statków, konsorcjum złożone ze Stoczni Remontowej "Nauta" SA i stoczni Crist SA, przy zdecydowaną większość prac realizowano w stoczni Nauta. Stocznię Crist zaproszono do udziału w konsorcjum głównie ze względów formalnych, gdyż druga stocznia konsorcjum, sama, nie spełniała jednego z kluczowych warunków przystąpienia do przetargu.

Wodowanie statku odbyło się dokładnie rok temu, 24 czerwca 2015 r. w "starej" Stoczni Remontowej Nauta (w zakładzie produkcyjnym przy ul. Waszyngtona).

Cały projekt jednostki typu B870-II, od fazy koncepcyjnej, realizowany jest przez zespół projektowy firmy Seatech Engineering, a głównym projektantem statku jest Jolanta Jaworska.

Przypomnijmy, że pieniądze na budowę specjalistycznego statku naukowo-badawczego przyznało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2011 roku. Była to kwota 36 miliona złotych, przy całkowitym koszcie 37 milionów zł. Pozostałą część, potrzebną do finalizacji budowy, dołożył Uniwersytet Gdański.

Przetarg ogłoszono na początku października 2012 roku, w wyniku którego wyłoniono wykonawcę projektu wstępnego i sprecyzowano szczegółowe założenia projektowe oraz opracowano projekt kontraktowy. W styczniu 2013 roku w siedzibie Instytutu Oceanografii w Gdyni podpisano umowę na budowę jednostki. Stępkę pod budowę statku położono w maju 2013 roku i według pierwotnych założeń miał być gotowy na przełomie lipca i sierpnia 2014 roku. Ostatecznie - jak informowano przy okazji wodowania - miało to nastąpić na początku roku 2016.

Honory matki chrzestnej statku Oceanograf pełniła znakomicie dr Barbara Szczurek, która jest absolwentką Uniwersytetu Gdańskiego. Studia magisterskie ukończyła oraz stopień doktora uzyskała na dawnym Wydziale Biologii, Geografii i Oceanologii UG.

Oceanograf to spełnienie marzeń wielu roczników oceanografów wykształconych na Uniwersytecie Gdańskim. Ta nowoczesna jednostka pozwoli podnieść jakość prowadzonych badań, co z kolei otworzy nowe możliwości przed uczelnią, w tym, gotowość do wykonywania zadań monitoringowych dla sektora prywatnego - podkreśla  Dziekan Wydziału Oceanografii i Geografii UG prof. Waldemar Surosz.

– Budując statki o przeznaczeniu naukowo-badawczym, mamy okazję współpracować ze środowiskiem akademickim, co daje nam dostęp do nowych rozwiązań technologicznych. Z perspektywy rozwoju stoczni jest to bardzo istotne, ponieważ w ten sposób ulepszamy nasze produkty i doskonalimy swoje kompetencje - powiedział Sławomir Latos, Prezes Zarządu Stoczni Nauta.

Ze względu na rozległy zakres badań, które będą prowadzone z jednostki (badania biologiczne, chemiczne, fizyczne i geologiczne morza), będzie ona w sobie łączyć różne funkcje badawcze i dydaktyczne. Na statku zastosowano dwukadłubową konstrukcję, która minimalizuje kąt przechyłu, co jest szczególnie ważne przy prowadzeniu badań na morzu, ponieważ każdy niezamierzony ruch statku może zakłócić pomiary. Oprócz specjalistycznych laboratoriów wewnątrz statku oraz multimedialnej sali seminaryjnej dla studentów, na pokładzie znajduje się również miejsce do obserwacji ssaków i ptaków morskich.

Statek ma 49,5 m długości i 14 m szerokości i może osiągać prędkość 12 węzłów. Wysokość boczna statku wynosi 3,80 m. Może zabierać na pokład maksymalnie 20 osób. Rejonem pływania jednostki będzie Morze Bałtyckie, lecz nie wyklucza się rejsów w inne rejony. Zasięg przy prędkości ekonomicznej wynosi 2500 Mm, a autonomiczność żeglugi to 21 dni. Portem macierzystym jednostki jest Gdynia. Statek jest również przystosowany do połowów ryb. W tym celu na otwartym roboczym pokładzie rufowym zainstalowano urządzenia umożliwiające połów, zaś w kadłubie zamocowane zostały wciągarki trałowe i sieciowe. Przewidziano też magazyn ryb wyposażony w wytwornicę lodu.

Przy tak bogatym wyposażeniu pokładowym, połowowym i badawczym na jednostce zostanie również zapewniony wysoki standard socjalny, rzadko spotykany na tego typu jednostkach. Na statku będzie 9 kabin dwuosobowych, 1 jednoosobowa kabina dla kierownika naukowego rejsu, kabina  kapitana, kuchnia, mesa, pentra, pralnia z suszarnią oraz magazyn prowiantowy. Wszystkie kabiny mieszkalne wyposażone będą w bloki sanitarne oraz monitory połączone z siecią komputerową.

Instytut Oceanografii Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego prowadzi interdyscyplinarne badania naukowe w strefie przybrzeżnej mórz szelfowych. Badania te skoncentrowane są głównie w rejonie południowego Bałtyku i Zatoki Gdańskiej, a także w rejonach polarnych. Dzięki prowadzonym badaniom instytut gromadzi i rozwija wiedzę niezbędną do wspierania zrównoważonego wykorzystania i ochrony środowiska morskiego. Obecnie na Wydziale Geografii i Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego kształci się 1454 studentów i doktorantów.

Stocznia Remontowa Nauta trzy lata temu powróciła na rynek nowych budów i wyspecjalizowała się w budowie częściowo wyposażonych kadłubów średniej wielkości statków rybackich, specjalistycznych i naukowo-badawczych oraz (na razie nielicznych) w pełni wyposażonych statków. Współpracując z Marynarką Wojenną RP, Stocznia Remontowa Nauta wykonuje także remonty i modernizacje okrętów wojennych.

rel (Nauta, UG), PBS

Statek naukowo-badawczy Oceanograf - charakterystyka podsatwowa
długość całkowita   49,5 m
szerokość konstrukcyjna   14,0 m
zanurzenie konstrukcyjne   2,0 m
wyporność maksymalna   ok. 710 ton
prędkość robocza   ok. 10 węzłów
napęd spalinowo-elektryczny:
- zespoły prądotwórcze   2 × 420 kW; 2 × 225 kW
- pędniki główne   2 × Schottel, rufowe
stery strumieniowe   2 × pędniki tunelowe, dziobowe
system pozycjonowania   DP1
zasięg   2500 Mm
autonomiczność pływania   21 dni
maksymalna liczba miejsc   20 osób w 11 kabinach jedno i dwuosobowych
laboratoria i pomieszczenia:
- laboratorium mokre - 7,7 m × 4,1 m
- laboratorium pomiarowe - 3,7 m × 2,9 m
- laboratorium sterylne - 2,2 m × 3,8 m
- laboratorium termostatyzowane - 3,6 m × 2 m
- stacje badania aerozoli
- pokład namiarowy wyposażony w stanowiska obserwacyjne
- rufowy pokład roboczy - 10 m × 9 m
- pomieszczenie dydaktyczne wyposażone w sprzęt audiowizualny, wi-fi, Internet
- zaplecze socjalne: mesa z salonikiem, kuchnia, pentra, pralnia z suszarnią
urządzenia pokładowe:
- żuraw pokładowy 4 t, sterowany radiowo
- bramownica rufowa 35kN lub 70 kN
- dwie wciągarki trałowe 32 do 52 kN
- dwie wciągarki sieciowe o pojemności 2,5 m3
- wciągarka kabloliny 35 kN
- wciągarka kabloliny 5 kN
- dwa wychylne żurawiki rufowe 300 kg
- dwa wychylne żurawiki dziobowe 300 kg
- bramownica burtowa z dwoma wciągarkami do 300 kg
- żurawik dziobowy 50 kg
- wysuwane z kadłuba podnośniki echosond Reson i Split Beam oraz USBL
- echosonda pozioma Farsounder FS-3
- wyposażenie dla pracy ekipy nurków
- łódź hybrydowa typu RIB S-490 firmy Sportis
główne urządzenia badawcze:
- rufowe urządzenia rybackie do połowu włokami dennymi i pelagicznymi
- zestaw do połowów włokami rozprzowymi
- kablowa echosonda sieciowa Simrad FS70 z wciągarką i system PI50/60
- zestaw do połowu sieciami stawnymi
- zestaw 3 echosond typu Split Beam EK80 firmy Simrad
- echosonda wielowiązkowa firmy Reson model SeaBat 7125 SV2
- prądomierz ADCP firmy Teledyne, RD Instruments Workhorse Mariner
- zestaw urządzeń do badania oświetlenia nad i pod wodą firmy TriOS typu Ramses
- sieci planktonowe MultiNet typu Midi
- sonda wielordzeniowa typu Multicorer model Maxicorer firmy OSIL
- pojazd podwodny ROV sterowany przez kablolinę firmy Subsea Tech, model Mini-ROV Guardian 2.1
- system sonaru holowanego firmy Edge Tech, model 4200
- profilomierz osadów dennych firmy Edge Tech, model 3100
- urządzenie do pozycjonowania podwodnego USBL Easytrak Nexcus firmy Applied Acoustics Underwaster Technology
- wibrosonda firmy OSIL model Lightweight Vibrocorer 3+6
- multi-pułapka sedymentacyjna firmy Hydrobios typu Multi Sediment Trap/24
- pobornik wysokoprzepływowy z głowicą PM-10 do pobierania aerozoli firmy TISCH Environmental
- optyczny licznik planktonu typu Flow CAM VS-IV
- rozeta batometryczna z sondą CTD i z dodatkowymi czujnikami firmy SeaBird Electronics SBE 25plus Sealogger
- cytometr przepływowy firmy Becton Dickinson (BD Biosciences) model FACS Jazz
- czerpak skrzynkowy firmy KC Denmark A/S model 80.000
- sonda miniCTD  firmy Valeport
- stacja meteorologiczna firmy Vaisala typ MAWS410