W dniach 8-18 sierpnia 2017 r. w Kingston (Jamajka) odbyła się 23. Sesja Międzynarodowej Organizacji Dna Morskiego (MODM) przy ONZ. Poprzedziły ją posiedzenia Komisji Prawno-Technicznej oraz Komitetu Finansowego (31 lipca-7 sierpnia).
W skład Polskiej delegacji, której przewodniczącym był sekretarz stanu, główny geolog kraju, pełnomocnik Rządu do spraw Polityki Surowcowej Państwa Mariusz Orion Jędrysek, wchodzili przedstawiciele Ministerstwa Środowiska, Państwowego Instytutu Geologicznego-Państwowego Instytutu Badawczego, Uniwersytetu Szczecińskiego, Wspólnej Organizacji Interoceanmetal oraz KGHM Polska Miedź SA. Nieocenione wsparcie polskiej delegacji okazała Konsul Honorowa RP Pani Irena Cousins, która także została włączona w skład delegacji.
Udział w 23. Sesji MODM Mariusza Oriona Jędryska poprzedziła jego jednodniowa wizyta w centrali ONZ i Polskiej Misji przy ONZ w Nowym Jorku.
23. Sesja MODM rozpoczęła się posiedzeniem Zgromadzenia, a następnie odbyło się posiedzenie Rady, któremu przewodniczył prezydent Rady Mariusz Orion Jędrysek.
W przemówieniu otwierającym sesję prezydent przekazał wyrazy uznania dla pracy Sekretariatu MODM. Zwrócił między innymi uwagę na to, że: sprawą najwyższej wagi jest wprowadzenie wytycznych, które pozwolą prawidłowo prowadzić działalność wydobywczą, których początkiem było wydanie dokumentu Zalecenia dotyczące wytycznych dla kontraktorów w celu oceny potencjalnych oddziaływań na środowisko związane z poszukiwaniem złóż w Obszarze. Następnie, Mariusz Orion Jędrysek, w związku z ubiegającą kadencją, przeprowadził wybory nowego Prezydenta Rady, którym został Ariel Fernandez (Argentyna). Jak dotąd M.O. Jędrysek był jedynym w historii MODM, który funkcję Prezydenta Rady sprawował dwukrotnie (2006-7 i 2016-17). Obecnie pełni funkcję wiceprezydenta Rady.
W dniach 31 lipca do 3 sierpnia trwały prace w Komisji Prawno-Technicznej nad zaprezentowanym przez Polską delegację planem prac poszukiwawczych złóż masywnych siarczków polimetalicznych w strefie ryftu śródatlantyckiego. Zadawano na ten temat pytania i udzielano na nie odpowiedzi. Wniosek został przesłany do oceny przez Radę MODM tego samego dnia. Posiedzenie Rady prowadził nowo wybrany jej prezydent A. Fernandez. Pozytywna rekomendacja Komisji Prawno-Technicznej została przedstawiona przed Radą MODM przez przewodniczącego Komisji Christiana Reicherta (Niemcy). Oznajmił on, przedstawiając sprawozdanie z posiedzeń Komisji, że aplikacja spełnia wymagania prawne i w jasny sposób opisuje kwestie finansowe, techniczne, geologiczne obszaru oraz działania badawcze i ochronne środowiska naturalnego. Po dyskusji, Rada zatwierdziła wniosek Polski. Przewodniczący delegacji, Mariusz Orion Jędrysek, w wygłoszonym stanowisku, podziękował Komisji Prawno-Technicznej za pozytywną rekomendację oraz Radzie za zatwierdzenie wniosku (szczegóły na stronie MODM).
Na uwagę zasługuje fakt, że zwykle procedura zatwierdzania tego typu wniosków jest kontynuowana przez dwa kolejne posiedzenia Sesji MODM, to jest w czasie minimum jednego roku. Niezwykłą rzadkością jest rozpoczęcie i zakończenia procedury zatwierdzania w czasie jednych obrad. W przypadku polskiego wniosku, wpływ na to miała wysoka jakość wykonania wniosku oraz profesjonalne przygotowanie merytoryczne delegacji. W ostatnich dniach Sesji, polska delegacja spotkała się z sekretarzem generalnym Michaelem W. Lodgem. W czasie rozmów na temat planów Polski dotyczącej działalności w „Obszarze”, sekretarz generalny wręczył osobiście przewodniczącemu delegacji decyzję o zatwierdzeniu przez Radę polskiego wniosku.
Plan prac poszukiwawczych masywnych siarczków polimetalicznych obejmie działania związane z rozpoznaniem ich złóż, badania środowiska morskiego w toni wodnej i na dnie oraz działania zapobiegające ujemnym wpływom prac poszukiwawczych na środowisko naturalne oraz jego ochronę. W obszarze ryftu śródatlantyckiego, kontrakt na prace poszukiwawcze podpisały do tej pory: IFRAMER (Francja) oraz Federacja Rosyjska. Polska jest w kolejności siódmym krajem, który uzyskuje w MODM dostęp do badań ryftów śródoceanicznych i staje się w ten sposób członkiem ekskluzywnego grona krajów, które po przeprowadzeniu poszukiwań geologicznych będą mogły eksploatować niezmiernie bogate zasoby rud metali w tym rejonie świata. Do podziału zostało bardzo niewiele.
Aktualna pozycja Polski w MODM jest najsilniejsza od początku powstania tej organizacji. Po raz czwarty, funkcję Prezydenta Rady pełnił Polak. Polska ma swoich przedstawicieli także obu istniejących ciałach eksperckich tj. w Komisji Prawno-Technicznej oraz Komitecie Finansowym. Dodatkowo, polski delegat jest członkiem w Międzynarodowej Komisji ds. Granic Szelfu Kontynentalnego ONZ, której działania zazębiają się z problematyką MODM.
MODM jest agendą ONZ zajmująca się zasobami znajdującymi się na dnie oceanów obszarów będących poza jurysdykcją państwową. Głównymi organami organizacji są: Sekretariat na czele z sekretarzem generalnym, Zgromadzenie z prezydentem Zgromadzenia oraz w sensie praktycznym najważniejszy z nich - Rada z prezydentem Rady. Funkcję sekretarza generalnego pełni Michael W. Lodge (Wielka Brytania), który jednocześnie jest w randze zastępcy sekretarza generalnego ONZ.
Badania geologiczne dna oceanicznego będą prowadzone w ramach rządowego programu PRoGeO.
rel (Ministerstwo Środowiska)
