fot. AP
Pierwszy w pułapkę - tuż przed wtorkowym świtem - wpadł frachtowiec MV "Irene E.M.", który przepływał przez Zatokę Adeńską. Porwany frachtowiec to grecka jednostka pływająca pod tanią banderą Saint Vincent i Grenadyny - małego wyspiarskiego państwa na Morzu Karaibskim. Jak informuje grecki resort morski, 22-osobowa załoga statku składała się z Filipińczyków. Wśród załogi nie było Polaków.
Niedługo potem Somalijscy piraci porwali drugi statek - pływający pod banderą Togo MV "Sea Horse". Al-Dżazira donosi także o porwaniu dwóch egipskich kutrów. Tego samego dnia piraci otworzyli ogień do kontenerowca "Safmarine Asia". Statek ostrzelano z broni automatycznej i granatników.
Wszystko wskazuje na to, że wbrew nadziejom rozbudzonym przez spektakularną akcję komandosów amerykańskiej marynarki wojennej piraci nie zamierzają ograniczyć swojego procederu. Od początku kwietnia morscy rabusie opanowali już 10 jednostek. Wojnę wypowiedział im osobiście prezydent USA Barack Obama.
Artur Ciechanowicz: Czy zna pan jakąś skuteczną metodę walki z somalijskimi piratami? Czy istnieje w ogóle sposób na piratów?
Cyrus Mody*: Najlepszą metodą było wyciągnięcie Somalii z nędzy i uczynienie z niej normalnego kraju, a nie miejsca, gdzie rządzi anarchia. Wówczas lokalnym rybakom przestałoby się opłacać ryzykować życie i napadać na statki. Problem jednak w tym, że uczynienie z Somalii normalnego kraju jest niemal niemożliwe. Trzeba nauczyć się chronić przed piratami.
To znaczy?
Trzeba na tyle zastraszyć piratów, by odechciało im się atakowania okrętów.
Po poniedziałkowej akcji amerykańskich komandosów każdy z nich zastanowi się dwa razy, zanim wypłynie na akcję. Podam przykład: nawet nie zdaje pan sobie sprawy z tego, jak wielki strach wśród somalijskich piratów wzbudza perspektywa schwytania i znalezienia się w celi śmierci w Jemenie. To kraj, w którym piractwo karze się śmiercią. Rabusie tymczasem nie są zdeterminowanymi ideologicznie bojownikami. Nie giną za sprawę.
Strach piratom nie jest obcy, ale we wtorek - już po akcji Amerykanów - znów porwali statek. Pojawił się nawet pomysł, by organizować konwoje okrętów transportowych z eskortą okrętów wojennych. Konwojów podobnych do tych z czasów II wojny światowej, np. tych do Murmańska.
Moim zdaniem pomysł konwojów rodem z II wojny światowej skazany jest na porażkę: w okolicach Somalii co miesiąc przepływają dziesiątki tysięcy statków. Przy obecnym natężeniu ruchu nie da się tak zgrać wszystkich armatorów i marynarek wojennych, by objąć wszystkie statki ochroną. Zwyczajnie nie ma tylu okrętów wojennych.
Znacznie skuteczniejszą metodą jest organizowanie statków w swoiste karawany i koordynowanie ich trasy z pozycjami patrolów marynarki wojennej. Dopóki taka grupa pozostaje w zasięgu radarów poszczególnych okrętów, może czuć się bezpieczna. W sytuacji zagrożenia okręt wojenny może podpłynąć do zaatakowanej jednostki w ciągu kilkunastu minut.
Są również inne, bardziej prozaiczne metody ochrony okrętów. Statki same mogą się bronić przed atakiem. Wystarczy nie dopuścić, żeby rabusie dostali się na pokład. Można to osiągnąć poprzez odpowiednie manewrowanie i instalowanie zabezpieczeń, które uniemożliwią zamocowanie na burtach lin i drabin. Nie jest to filozofia droga ani wyrafinowana, ale skuteczna.
Czy pana zdaniem skutecznym sposobem może być wyposażenie marynarzy w broń palną?
Tak daleko nie wolno pójść. Po pierwsze przepisy zabraniają trzymania broni palnej na statkach cywilnych, a po drugie wymagałoby to przeszkolenia marynarzy. W przeciwnym wypadku mogliby wyrządzić więcej szkód niż pożytku. Poza tym nie na wszystkich statkach można użyć broni. Wyobraża pan sobie czym grozi strzelanina na tankowcu czy na niektórych rodzajach chemikaliowców?
No to może sensowny jest brak negocjacji z piratami i odmawianie płacenia okupu?
Piraci przestaliby atakować statki dla okupu i porywaliby je dla ładunków. Tak jak dzieje się to w Indonezji. Tamtejsi rabusie, porywając statek, najczęściej mordują załogę i sprzedają ładunek. Pamiętajmy, że ładunek jest wielokrotnie droższy niż okup.
*Cyrus Mody - ekspert Międzynarodowego Biura Morskiego w Londynie (IMB). Specjalizuje się w tematyce bezpieczeństwa żeglugi i ochrony okrętów przed piratami
Artur Ciechanowicz
USD
EUR
CHF
GBP
PortalMorski.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.