Stocznie, Statki

Niemiecki wycieczkowiec Europa zasługuje na uwagę ze względu na ciekawą architekturę i od lat najwyższą pozycję w rankingach jakości i atrakcyjności statków pasażerskich. Statek odwiedzał Gdynię w tym roku i spodziewany jest w polskim porcie także w sezonie 2013.

Hapag-Lloyd, armator z bogatymi tradycjami i długą historią, jest znaczącym graczem na rynku w morskich przewozach kontenerowych. Jego oddział zajmujący się żeglugą pasażerską jest mały (w 2008 roku eksploatował zaledwie cztery, nieduże statki, obecnie - pięć), ale bardzo znany i uznany, szczególnie na jednym z największych europejskich rynków cruisingowych - w Niemczech. Jednostką flagową tej floty, w której, sądząc po realizowanej filozofii biznesowej armatora, nie liczy się ilość, tylko jakość, była do niedawna Europa (teraz większy we flocie armatora jest Columbus 2).

Europę, zawijającą do polskiego portu nie po raz pierwszy, odwiedziliśmy podczas jej pobytu w Gdyni 30 sierpnia - niemal na początku 12-dniowego rejsu po Bałtyku. W ramach tej podróży pasażerowie wypływający z Kilonii i wracający, przez Kanał Kiloński do Hamburga, mają okazję odwiedzić niemiecki, nadmorski kurort Binz na wyspie Rugia, następnie Gdynię, potem Visby na szwedzkiej wyspie Gotlandia i dalej Tallin, St. Petersburg (dwa dni postoju), Helsinki, Sztokholm (nieco ponad doba postoju) i Kalmar. Już po katalogowych cenach rejsów widać, że to statek "z wysokiej półki". Kształtują się one na poziomie od 5552 euro (za jedną osobę w wygodnej kabinie dwuosobowej) do 13 552 i 15 542 euro za ten 12-dniowy rejs bałtycki, odpowiednio przy zamieszkaniu w pojedynkę w Veranda Suite i za jedną osobę przy zamieszkaniu w parze w Penthouse Deluxe Suite. Jedno miejsce przy dwuosobowym wykorzystaniu Veranda Suite kosztuje 9802 euro.

Tak więc jest to statek zdecydowanie dla majętnych, a także - ze względu na jego charakter i styl - dla ceniących  najwyższą jakość obsługi i preferujących stateczniejsze formy podróżowania.

Statek od wejścia do eksploatacji należał do najwyższego jakościowo i cenowo segmentu rynku średnich wycieczkowców, z zakładanymi od początku cenami rejsów od 600 ówczesnych marek niemieckich wzwyż za osobodzień.

Wkrótce po wejściu na rynek, Europa została sklasyfikowana jako "pięć gwiazdek plus", przez prestiżowy i opiniotwórczy International Berlitz Guide. W ostatnim wydaniu przewodnika "Berlitz Guide to Cruising and Cruise Ships" Europa znowu uzyskała notę "pięciu gwiazdek z plusem" i jest jedynym w świecie statkiem, któremu udała się ta sztuka po raz dwunasty z rzędu.

Przewodniki, ale także pasażerowie opisujący swoje rejsy na prywatnych, niekomercyjnych blogach, chwalą Europę za znakomity serwis, niedoścignioną jakość i dbałość o detale dające poczucie komfortu i ekskluzywności rejsów na tym statku.

Hapag-Lloyd dba o utrzymanie wspomnianej wysokiej pozycji w prestiżowych rankingach. Podczas dwutygodniowego pobytu Europy w stoczni w Genui, w maju 2007 roku, całkowicie odnowiono i unowocześniono cały obszar "spa & wellness" ("Ocean Spa"), a na miejscu starych apartamentów praktycznie od nowa zbudowano cztery nowe - typu "Spa Suites", m.in. z prywatnymi saunami.

W 2009 roku, na 10. urodziny, poddano renowacji wszystkie duże, najbardziej luksusowe kabiny - typu suite i penthouse. Zresztą Europa, zachowując styl i charakter, zmieniała się i była wzbogacana (np. w nowe restauracje) niejednokrotnie. Warto choćby przywołać centrum fitness, które zajmuje obecnie trzykrotnie większą powierzchnię, niż w chwili przekazania przez stocznię w 1999 roku. W międzyczasie zaaranżowano też pokoje zabaw dla dzieci.

Wiele zmian odzwierciedlało chęć skierowania przez armatora oferty rejsów na Europie także do nieco młodszej klienteli (dla ludzi aktywnych zawodowo), a nie tylko zamożnych emerytów (przeciętny wiek gości na pokładach Europy spadł z 65 w roku 2003 do 58 w 2009). Młodszym gościom odpowiada większy wybór - np. w restauracjach. Dlatego część restauracji samoobsługowej zamieniono w "al-fresco" grill dla tych pasażerów, którym przy kolacji nie zawsze odpowiada bardziej formalna atmosfera głównej restauracji. Jednak Hapag-Lloyd deklaruje, że jest ostrożny w zmianach, by nie zrazić tradycyjnej klienteli. Na statku nie może być np. zbyt głośno. Dlatego liczbę miejsc dla dzieci ogranicza się do 40 na rejs.

Europa jest szóstym statkiem o tej nazwie w historii floty Hapag-Lloyd'a. We Francji powstaje właśnie Europa 2, która pojawi się na rynku w przyszłym roku. A tymczasem ogłoszono plan rejsów dla Europy na rok przyszły. Znalazły się w nim wycieczki morskie w takie rejony, jak Nowa Zelandia, Australia, Ocean Indyjski, Półwysep Arabski, Morze Śródziemne, norweskie fiordy. Europa w przyszłym roku zawita ponownie także na Bałtyk, łącznie z zawinięciami do Gdyni.

Wróćmy jednak do samego statku. 

Marketingowy slogan hamburskiego armatora mówi o nim: "najpiękniejszy jacht świata". I rzeczywiście, ma Europa pewne cechy projektowo-konstrukcyjne kojarzące się z jachtami. Przede wszystkim smukłą sylwetkę i typowo "jachtową", pochyloną u góry do przodu, pawęż, przy czym efekt sylwetki dynamicznej jest wzmocniony przez gładkie (bez uskoku) przedłużenie powierzchni mocno pochylonej pawęży na zarys tylnej ściany nadbudówki (wizualnie powiększona pawęż).

Pewne skojarzenia z super- lub megajachtami powstają przez wysoką jakość wycieczkowca oraz jego stosunkowo niewielkie, jak na dzisiejsze statki, rozmiary. To paradoksalnie nie przeszkadza mu gościć wcale pokaźnej liczby pasażerów. Z kolei stosunek liczebności załogi do liczby pasażerów należy do jednego z największych na rynku żeglugi wycieczkowej, co ma także zaświadczać o "superjachtowym" poziomie luksusu dostępnym na Europie.

Świadczy o nim także m.in. wysoki współczynnik jednostek tonażu pojemnościowego brutto przypadającego na pasażera - 69,6 / 1, a także duża, w przeliczeniu na jednego pasażera, powierzchnia kabin i pomieszczeń pasażerskich ogólnego dostępu.

Narodziny

Statek zbudowała w 1999 roku helsińska stocznia koncernu Kvaerner Masa-Yards Inc. (później - Aker Yards). Podczas budowy doszło do drobnego incydentu. Początkowo media informowały o pożarze, który miał miejsce na Europie w stoczni, jednak Masa-Yards zdementowała te doniesienia, tłumacząc, że chodziło o "tlenie się materiału z obfitym wydzielaniem dymu".

Faktem jest jednak, iż statek, który początkowo miał być przekazany pod koniec sierpnia, ostatecznie opuścił stocznię na początku września 1999 r., z powodu opóźnionych prac wykończeniowych i wyposażeniowych we wnętrzach, po czym - 15 września - uroczyście go ochrzczono w Hamburgu. Jak twierdził niemiecki miesięcznik fachowy "Hansa", statek zaprojektowano i zbudowano w rekordowym czasie 22 miesięcy. Celem inauguracyjnego rejsu Europy, rozpoczętego 17 września 1999 r., była Malaga.

Technika Jednostka posiada napęd główny spalinowo-elektryczny. Cała elektrownia okrętowa wytwarza łączną moc 21 600 kW (prawie 30 tys. KM). Składają się na nią cztery zespoły prądotwórcze ze średnio-obrotowymi silnikami wysokoprężnymi, po dwa w dwóch oddzielnych przedziałach siłowni. Zastosowanie pędników gondolowych Azipod poprawia komfort pasażerów, zapewniając niski poziom wibracji. Dwa pędniki ze śrubami o stałym skoku przenoszą łącznie moc 13,3 MW.

Manewrowość jest dodatkowo poprawiona dzięki dwóm dziobowym sterom strumieniowym o mocy 800 kW każdy.

Nie warto wymieniać szczegółowo wszystkich elementów wyposażenia nawigacyjnego i komunikacyjnego, które oczywiście zawsze muszą spełniać wymogi konwencyjne i inne, a na nowych statkach pasażerskich instalowane są najczęściej w bogatym zestawie (czasem wyprzedzającym wymogi). Odnotujemy jednak system pozycjonowania dynamicznego (DP) wspomagający manewrowanie oraz utrzymanie statku na stałej pozycji w miejscu, gdzie nie można używać kotwic (np. w rejonie chronionych raf koralowych, w pobliżu wysp, do których nie można podpłynąć, a gdzie przewożeni są pasażerowie). Zarówno w trybie podróżnym, jak "DP" i manewrowym, pędnikami sterować można za pomocą joysticka.

Konstrukcja

Jednostka ma smukłe kształty, rufę pawężową oraz wydatną dziobówkę i takąż dynamicznie wysuniętą dziobnicę. Konstrukcja jest całkowicie spawana.

Europa charakteryzuje się nienajgorszymi właściwościami morskimi, komfort podwyższony jest przez płetwowe stabilizatory, trzeba jednak pamiętać, że nie należy do największych statków. A nawet na sporych jednostkach, niemało zamieszania mogą uczynić fale fenomenalne, zwane też superfalami (freak waves - pojedyńcze fale, których rozmiary daleko odbiegają od przeciętnych). Ponad 30 pasażerów doznało obrażeń (złamania, skaleczenia, otarcia), gdy Europa napotkała taką złośliwą falę w pobliżu Azorów, w listopadzie 1999 r.

Rozplanowanie pokładów

Wnętrza są efektem realizacji najwyższej jakości projektu architektonicznego. Wielu pasażerów podkreśla kameralną atmosferę na statku, przywołującą wrażenie "bycia u siebie w domu".

Statek zaprojektowano z dziewięcioma pokładami, łącznie z dnem wewnętrznym - najniższym pokładem "technicznym" - bez dostępu dla pasażerów oraz najwyższym pokładem biegnącym przez całą długość nadbudowy – "Bellevue Deck" (nr 9) zawierającym także galerie lub antresole nad pokładem słonecznym "Lido" (nr 8). Ten ostatni mieści m.in. centrum rekreacji ("wellness") oraz baseny i jacuzzi.

Pokładem głównym, grodziowym jest pokład "A" (nr 3) położony tuż nad wodnicą pływania. Pod nim znajduje się 16 przedziałów wodoszczelnych wykorzystanych na różny sposób (m.in. dwa na siłownię główną).

Na pokładach "A", "B" i "C" (nr 3, 2 i dno wewnętrzne) umiejscowiono głównie funkcje techniczne - m.in. zbiorniki, siłownie, kuchnie oraz kabiny dla większości załogi. Na pokładzie "A" znajdują się też, na obu burtach, stacje embarkacji barkasów. Stacja łodzi komunikacyjnych to zarazem najniższa kondygnacja "Atrium" - wielokondygnacyjnego, centralnego rejonu statku, znajdującego się nieco przed śródokręciem, otwartego na przestrzenie publiczne na pokładach od "Europa Deck" (nr 4) aż pod świetlik na "Peil Deck" (nr 11).

W portach goście wchodzą do atrium na poziomie "Pazifik Deck" (nr 5). Z atrium wchodzi się m.in. (na poziomie "Europa Deck" - 4), w kierunku dziobu statku, do "Grand Lounge" z 409 miejscami i ze sceną oraz parkietem tanecznym. Natomiast za atrium przechodzimy przez "Promenade". Po obu stronach tego ciągu komunikacyjnego znajdują się "Clipper Lounge" (138 miejsc plus 13 w przylegającym "Promenade Bar"), "Havana Cigar Bar" (39 miejsc) i "Boutique" oraz wydzielone "Casino Royal" (1 stół z ruletką, jeden do black jacka i 23 maszyny typu "jednoręki bandyta"). Na rufie znajduje się główna restauracja – "Europa Restaurant" (na 336 pasażerów) oraz restauracje "Venezia" i "Oriental" (z 44 i 32 miejscami). Wszystkie mogą być połączone w jedno pomieszczenie przez złożenie ścian pomiędzy nimi. Restauracje obsługiwane są przez kuchnię znajdującą się o jeden pokład niżej, pod którą z kolei zaplanowano chłodnie i statkowe magazyny i spiżarnie. Kelnerzy poruszają się między kuchnią a restauracjami przez dwie pary schodów ruchomych.

Dwie panoramiczne przeszklone windy łączą w atrium pokłady od "A" do "Penthouse Deck" (10). W pobliżu wind zaplanowano efektowne klatki schodowe. Pozostałe znajdują się w przedniej oraz w rufowej części statku. "Atrium" to także centrum usługowe (znajdziemy tu m.in. foto-lab). W obrębie tego wielopoziomowego pomieszczenia znajduje się też m.in. "Piano Bar".

Pomieszczenia publiczne zajmują praktycznie cały pokład "Europa Deck" (4), cały "Lido Deck" (8) i częściowo "Sport Deck" (7) - na rufie, a także "Bellevue Deck" (9). Pozostałe pokłady, a szczególnie 5 i 6, częściowo 7 i 9 oraz 10 mieszczą kabiny i apartamenty pasażerów oraz część kabin załogi (oficerów).

Statek zaprojektowano generalnie wedle koncepcji "all outside cabins", w której wszystkie kabiny i apartamenty, zasadniczo w trzech różnych wielkościach, posiadają balkony lub przynajmniej okna z widokiem na morze.

Atrakcje w usługach

W każdej kabinie Europy korzystać można z interaktywnego systemu TV o nazwie CruiseNet. i wybrać jeden z licznych kanałów TV lub pokładowego radia z muzyką różnych stylów. Można oglądać filmy na żądanie, otrzymać szczegółowe informacje o rejsie, wycieczkach na lądzie, załodze, zaokrętowanych artystach czy przeczytać najnowsze wiadomości w telegazecie. Można też sprawdzić stan swojego "konta pokładowego", dowiedzieć się, z jakich usług się korzystało i ile pieniędzy się wydało.

Przez CruiseNet dostępna jest też poczta elektroniczna, a każdy pasażer otrzymuje swoje konto i adres e-mail na czas rejsu. Wiadomości tekstowe są bezpłatne (wliczone w cenę rejsu), opłata obowiązuje natomiast przy otwieraniu i drukowaniu załączników graficznych i innych.

Na pokładzie 4 i 8 można skorzystać z hot-spotów (bezprzewodowy LAN), używając laptopa własnego lub wypożyczonego na statku, jednak korzystanie z internetu jest płatne. Pasażerowie dostają natomiast na czas rejsu (utrzymywany przy powrotach na kolejne) własny, bezpłatny "statkowy" adres e-mail.

Na pokładzie "Lido" dostępne jest też "centrum biznesowe", m.in. z dostępem do internetu, możliwością wysyłania faxów za pośrednictwem łączności satelitarnej i z pomieszczeniami konferencyjnymi (pełniącymi też zamiennie funkcję kina).

Na Europie organizowana jest opieka dla dzieci od 4 lat. Jeżeli na pokładzie znajdzie się przynajmniej czworo - na rejs zatrudniany jest opiekun lub opiekunka realizujący specjalny program dla nich, zarówno na statku, jak i podczas wycieczek na lądzie.

Zabawy, zajęcia sportowe i kreatywne odbywają się codziennie w godzinach od 8 do 17 i od 19 do 21, gdy statek jest w morzu. Na pokładzie Europy dostępne są dwa nadzorowane pokoje zabaw dla dzieci. Ponadto można zamówić indywidualne usługi opiekunki dla pojedynczego dziecka poza wymienionymi "oficjalnymi godzinami opieki". Na pokładzie znajduje się też szpitalik z nowoczesnym wyposażeniem medycznym, a na statku zatrudniony jest (jak na większości wycieczkowców) lekarz. Na Europie istnieje możliwość dializowania chorych.

Centrum "spa & wellness" zaaranżowano na "Sport Deck" (nr 7). To m.in. sala gimnastyczna, obszar do aerobiku, salon piękności, solarium, pokój masażu oraz sauna i łaźnia parowa.

Jak na każdym wycieczkowcu, usługi pralnicze są płatne. Jednak na Europie dostępne są też dwie bezpłatne pralnie samoobsługowe.

Wszystkie napiwki wliczone są w cenę rejsu, ale - jak informuje armator w materiałach dla klientów - "szczególnie dobry serwis" może być wynagradzany wedle uznania pasażerów.

Językiem pokładowym na Europie, podobnie, jak na innych statkach Hapag Lloyd'a, jest (poza wybranymi rejsami - tzw. International Cruises) niemiecki, bo też na klientów z obszaru niemieckojęzycznego ukierunkowana jest działalność tego armatora. Wszystkie jednak najważniejsze komunikaty ogłaszane są w dwóch językach - po angielsku i niemiecku.

Na statku znajduje się czynna 24 godziny na dobę biblioteka, wyposażona głównie w książki i czasopisma niemieckojęzyczne.

Gdzie zjeść?

Wszystkie posiłki serwowane są w głównej jadalni - Europa Restaurant - w jednej turze. Śniadanie i lunch w trybie tzw. open seating, tzn. można sobie dowolnie wybierać miejsca przy stolikach na zasadzie "kto pierwszy, ten lepszy". Na obiadach - do pasażerów przypisane są stałe miejsca. W restauracjach "specjalistycznych" - "Venezia" (kuchnia włoska) i "Oriental" (kuchnia euro-azjatycka) obowiązują rezerwacje.

Piwo i napoje bezalkoholowe są na Europie wliczone w cenę rejsu w zwykłych kabinach, a w apartamentach typu "SPA Suites" - dodatkowo także niektóre alkohole. Zjeść można w kabinie, a posiłki serwowane są bez dodatkowej opłaty.

Przygodo ahoj!

Z racji stosunkowo niedużych rozmiarów, Europa może żeglować i cumować w rejonach i miejscach niedostępnych dla dominujących na dzisiejszym rynku cruisingowym większych wycieczkowców, może pływać w górę biegu większych rzek (np. do Londynu). Jednak w portach niedostępnych nawet dla Europy, używa się do transportu pasażerów na ląd czterech barkasów i kilkunastu szybkich pontonów z silnikami doczepnymi.

Ze względu na wagę sterówki jako centrum dowodzenia nautycznego (nawigacyjnego) i technicznego na statku, jest to obszar szczególnie "wrażliwy", na przytłaczającej większości wycieczkowców, niedostępny dla pasażerów. Ale na Europie, w pewnych okolicznościach i miejscach na trasie statku, możliwe jest zaaranżowanie wizyty na mostku dla małych grup pasażerów.

Tekst i zdjęcia: Piotr B. Stareńczak

Statek odwiedziliśmy i możemy pokazać dzięki uprzejmości przedstawiciela armatora w Polsce - firmie RejsClub.pl

Statek w liczbach

Liczba miejsc dla pasażerów     408
Liczba pokładów dla pasażerów     7
Liczba kabin pasażerskich     204
Liczba kabin załogi     183 (+ 1 dla pilota)
GT na 1 pasażera (przy GT 28 400 i 408 pax)     69,6
Stosunek liczby pasażerów do liczebności załogi     1,51
Kabiny zewnętrzne - 27 m2     36
Kabiny z balkonami     168 (82 %)
    - w tym:
Kabiny zewnętrzne z balkonami - 27 m2     152 (w tym 2 przystosowane dla niepełnosprawnych)
Apartamenty "SPA Suites" z balkonami - po 27 m2     4
Apartamenty "Penthouse Deluxe Suites" - 45 m2     10 (z oddzielnymi sypialniami)
Apartamenty "Penthouse Grand Suites" - 83 m2     2  (m.in. z własnymi saunami)
Język pokładowy     niemiecki
Kategoria (wg armatora)  * * * * * +  (odpowiednik hotelu pięciogwiazdkowego plus)

Wszystko o… Imię statku     Europa
Nr IMO     9183855
Sygnał wywoławczy     C6QK8
Bandera     Wyspy Bahama
Port macierzysty     Nassau
Rok budowy     1999
Złożenie zamówienia     grudzień 1997 (według niektórych źródeł - na wiosnę 1998)
Położenie stępki     26.06.1998
Wodowanie     04.03.1999
Przekazanie do eksploatacji     09.09.1999
Stocznia     Kvaerner Masa-Yards Inc. - Helsinki, Finlandia
Stoczniowy nr budowy     495
Projekt architektoniczny     Yran & Storbraaten, Norwegia oraz Wilfried Kohnemann

Projekt techniczny     stocznia oraz DeltaMarin, Finlandia
Wartość kontraktowa     150 000 000 USD
Armator     ("ostateczny", beneficjent)     Hapag-Lloyd AG, Niemcy
Armator zarejestrowany     Hapag-Lloyd Bahamas
Operator, armator zarządzający     Hapag-Lloyd Seetouristik
Nazwa rynkowa (handlowa) armatora     Hapag-Lloyd Cruises (Hapag-Lloyd Kreuzfahrten GmbH)

Długość całkowita     198,60 m
Długość między pionami     179,86 m
Szerokość     24,00 m
Wysokość boczna do pokładu grodziowego (nr 3)     8,00 m
Wysokość ponad wodnicę pływania     40,00 m
Zanurzenie     6,10 m
Nośność     3252 t
Tonaż pojemnościowy brutto     28 890 (28 400 wg niektórych źródeł)
Tonaż pojemnościowy netto     9205
Liczba miejsc dla pasażerów     408
Załoga     280 (wg innych źródeł - maks. 270)
Pontony Zodiac     13
Barkasy komunikacyjne po 150 miejsc     4 Łączna moc siłowni / elektrowni okrętowej     21 600 kW
Silniki wysokoprężne elektrowni okrętowej     2 × MAN B&W 7 L 40/54 oraz 2 × MAN B&W 8 L 40/54
Moc silników elektrowni okrętowej      2 × 5040 kW oraz 2 × 5760 kW
Moc przenoszona przez pędniki Azipod      2 × 6650 kW
Prędkość     21 węzłów
Dziobowe stery strumieniowe     2 × 800 kW
Stabilizatory płetwowe     2 × 11 m2, produkcji Fincantieri

Klasyfikator     Germanischer Lloyd
Notacja klasy     + 100A5 E1 WITH FRBD 1,907 MIW NAV-OC ERS P7D22  PASSENGER SHIP WITH CABINS,  EQUIPPED WITH DYNAMICAL POSITIONING SYSTEM
Klasa lodowa     FS Ice Class 1C

Europa, Europa... Nazwa Europa była we flocie pasażerskiej Hapag-Lloyd'a i w długiej historii jego poprzedników - Norddeutscher Lloyd, założonego w 1857 r. w Bremie oraz hamburskiego, istniejącego od 1847 r. HAPAG - Hamburg Amerikanische Paketfahrt Actiengesselschaft - zarezerwowana wyłącznie dla jednostek flagowych. Opisywany statek jest szóstym w historii o tym imieniu. Poprzednia Europa (GT 33 819, oddana do eksploatacji w 1981 r. przez stocznię Bremer Vulkan) była jednym z nielicznych zachodnich statków wycieczkowych, którym zdarzało się zawijać do portów polskich przed 1989 rokiem i prawdopodobnie największym z nich. Po sprzedaży przez Hapag-Lloyd eksploatowana była przez armatora Star Cruises (od 1999 r.) i Pullmantur (od 2004 r., jako Holiday Dream), a potem (od kwietnia 2008 r., jako Bleu de France) w barwach nowego armatora Croisières de France, ukierunkowanego na rynek francuski, a utworzonego przez właściciela Pullmantur'u - Royal Caribbean International. Wreszcie - od 2011 roku - "piąta Europa" H-L znana jest jako  Saga Sapphire. Wcześniejszy statek o nazwie Europa, zbudowany w 1953 r. jako Kungsholmdla Svenska Amerika Linjen, eksploatowany był najpierw w barwach Norddeutscher Lloyd (od 1965 r.), a potem przez Hapag Lloyd, od 1970 do 1981 r., kiedy sprzedano jednostkę do Costa Crociere.

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Zaloguj się

1 1 1 1
Waluta Kupno Sprzedaż
USD 3.9359 4.0155
EUR 4.267 4.3532
CHF 4.3583 4.4463
GBP 4.9726 5.073

Newsletter