W opublikowanym raporcie „Port Services 2017” specjaliści firmy Deloitte przedstawili globalne trendy związane z branżą portowo-logistyczną. Większość z nich koncentruje się na zastosowaniu innowacyjnych narzędzi i technologii w celu optymalizacji procesów, podniesienia jakości zarządzania oraz zapewnienia bezpieczeństwa danych. Jednakże jeden z nich może zaskakiwać - to wykorzystanie potencjału dualnej relacji miasto-port.

Biorąc pod uwagę aspekty gospodarcze, wzajemne oddziaływanie miast i portów morskich należy uznać za sprzyjające synergii. Miasta dostarczają portom m.in. zasoby ludzkie, sieć transportową i popyt na towary, z kolei porty wpływają na rozwój ośrodków miejskich poprzez tworzenie miejsc pracy oraz generowanie zapotrzebowania na różne usługi (np. bankowe, ubezpieczeniowe itp). Relacje gospodarcze wskazują na pozytywny wpływ tych dwóch podmiotów, jednakże płaszczyzn wzajemnego oddziaływania jest znacznie więcej i nie wszystkie one umożliwiają uzyskanie efektu synergii.

Brak pozytywnego współoddziaływania jest zauważalny między innymi w aspektach przestrzennych. Na skutek procesów urbanizacyjnych związanych z rozwojem przestrzennym miast, obszary portowe zaczęły stawać się centralnymi punktami na mapach, stając się niejednokrotnie sercem całego miasta. Nieużytkowane tereny w pobliżu portów ulegały szybkiej degradacji, wpływając niekorzystnie na wizerunek miast oraz ograniczając możliwość rozwoju miasta do wewnątrz. Centralne położenie terenów należących do portów, które nie podlegają już tak intensywnej eksploatacji sprawia, że stają się one atrakcyjne dla inwestorów, a ich kompleksowe i przemyślane zagospodarowanie może przyczynić się do rozwoju społeczno-gospodarczego miast poprzez zapewnienie wysokiej jakości przestrzeni publicznych, mieszkalnych i handlowo-usługowych. Wzmożone działania rewitalizacyjne w Polsce (związane z uchwaleniem w październiku 2015 r. pierwszego aktu prawnego dotyczącego odnowy miast - ustawy o rewitalizacji) pozwalają prognozować, że zagospodarowanie byłych obszarów portowych będzie stanowiło jedno z kluczowych wyzwań dla miast oraz dla właścicieli tych terenów. 

W przedmiotowej ustawie określono, że przedsięwzięcia rewitalizacyjne mogą być prowadzone jedynie na wyznaczonym uchwałą Rady Gminy obszarze zdegradowanym. Włączenie w jego skład byłych obszarów portowych jest ustawowo możliwe jedynie wówczas, gdy działania do przeprowadzenia na tych terenach przyczynią się do przeciwdziałania negatywnym zjawiskom społecznym (takim jak np. brak bezpieczeństwa, bezrobocie, ubóstwo, niski poziom edukacji i uczestnictwa w życiu publicznym).

Rewitalizacja byłych obszarów portowych stanowi sprawdzian dojrzałości strategicznej i operacyjnej miast, ponieważ wymaga kompleksowego, zintegrowanego podejścia oraz zaangażowania ogromnej liczby interesariuszy. Projekt rewitalizacyjny może zakończyć się powodzeniem wówczas, gdy przyczyni się do wzrostu jakości życia mieszkańców. Sztuka nie polega na podziale terenów pomiędzy deweloperów projektujących zamknięte osiedla dla wybranych, a tworzeniu przestrzeni przyjaznej i inkluzywnej, wpisującej się w istniejącą tkankę miejską oraz klimat i charakter miasta. Należy również pamiętać, że przestrzeń wysokiej jakości będzie atrakcyjna nie tylko dla mieszkańców - przyciągnie również turystów i przedsiębiorców gotowych zainwestować w mieście. Zrównoważenie zysku finansowego z zyskiem społecznym to jeden z trudniejszych elementów zarządzania tym procesem.

Pełne opracowanie Port Services 2017 dostępne na stronie Deloitte.

Mariola Wytrykus, Menedżer w zespole Doradztwa dla Sektora Publicznego Deloitte

Jan Kowalczyk, Konsultant w zespole Doradztwa dla Sektora Publicznego Deloitte

Zachęcamy do zapoznania się z Alertami Podatkowymi - najważniejszymi zmianami w podatkach oraz Strefą Pracodawcy, artykułami skierowanymi do osób zajmujących się sprawami pracowniczymi w firmach. 

Bądź informowany na bieżąco – zapisz się na wybrany newsletter branżowy.