KE ogłosiła już pierwszy konkurs na projekty transportowe w ramach instrumentu finansowego „Łącząc Europę” CEF. Wartość dostępnych środków to niemal 12 mld euro. Celem programu są inwestycje w transport. Polska ma szansę na otrzymanie dotacji z CEF między innymi na inwestycje obejmujące budowę Via Baltica oraz drogi S3 na południowym zachodzie kraju. Warunkiem pozyskania środków jest dobre przygotowanie projektu składanego w konkursie.
Europa czeka na ważne inwestycje
Jakub Siwiński, ekspert Dyrekcji Generalnej ds. Transportu KE, wyjaśnia, że w ramach CEF realizowane będą najbardziej strategiczne połączenia drogowe i kolejowe z punktu widzenia Europy jako całości, w tym terminale drogowo-kolejowe.
– W segmencie kolei do sieci bazowej zaliczyliśmy magistralę węglową, linię E20 i E30, w sieci kompleksowej znajduje się też Centrala Magistrala Kolejowa oraz linia Y – wylicza Siwiński. Jeżeli chodzi o porty, w sieci bazowej znajdują się te w Gdyni, Gdańsku, Szczecinie i Świnoujściu, czyli te, które mają podstawowe znaczenie dla rozwoju gospodarki.
– Potrzeby są ogromne i w europejskiej skali sytuacja jest bardzo podobna. Kluczowe elementy, których brakuje, są najbardziej problemowe, przykładowo tunele drogowe w Alpach. Chodzi o to, by dostępne środki skoncentrować na korytarzach, które będą miały najlepsze przełożenie na strumienie towarowe i pasażerskie – wyjaśnia ekspert.
Aktualnie dla każdego korytarza jest przygotowywane studium korytarzowe i 22 grudnia upływa termin dla koordynatorów na zaprezentowanie i przekazanie oficjalnych planów prac. Następnie te plany zostaną przekazane do zatwierdzenia państwom członkowskim. Wdrażanie projektów mogłoby nastąpić w latach 2016-2018.
Które projekty mają największe szanse?
Priorytetami przy wykorzystaniu funduszy unijnych w ramach instrumentu „Łącząc Europę” będą brakujące połączenia i wąskie gardła na sieci bazowej TEN-T, odcinki transgraniczne, gałęzie transportu przyjazne środowisku, czyli kolej i żegluga śródlądowa.
– Bardzo byśmy się cieszyli gdyby Polska przygotowała dobre projekty portowe: połączenia kolejowe, intermodalne – oświadcza Jakub Siwiński. Wśród projektów, które mogłyby zyskać dofinansowanie w ramach korytarza Bałtyk – Adriatyk znajdujemy pozycję dotyczącą połączeń między polskimi portami i dalszego rozwoju platform multimodalnych.
W zakresie inwestycji drogowych, na dofinansowanie może liczyć korytarz Via Baltica w zakresie robót budowlanych na odcinkach transgranicznych. Kolejna drogowa inwestycja to trasa z Bielska-Białej do Żyliny w ciągu drogi ekspresowej S69. Ostatnim, transgranicznym, projektem jest droga ekspresowa S3 na odcinku Nowa Sól – Hradec Kralove.
– Jesteśmy na etapie ogłoszenia konkursu na projekty. Decyzje finansowe zapadną do końca 2015 roku dla indywidualnych projektów. Z tego, co mi wiadomo, jest już przygotowane pierwsze sześć projektów kolejowych – mówi ekspert. Dodaje, że wszystkie projekty należy złożyć do 26 lutego 2015 roku.
Ile środków do zgarnięcia?
Na lata 2014-2020 na inwestycje transportowe zostanie przeznaczone ponad 26 mld euro z UE, co stanowi trzykrotność całego budżetu TEN-T z lat 2007-2013. Ponad 11 mld euro przesunięto do CEF z Funduszu Spójności. Jak wyjaśnia ekspert, pula ta będzie przeznaczona dla 15 biedniejszych państw członkowskich UE, które wciąż muszą nadrabiać zaległości w obszarze transportu.
– Do końca 2016 roku obowiązują koperty narodowe i te środki muszą zostać alokowane dla projektów według kopert. Oblicza się, że dla Polski z tych 11,3 mld euro przypadnie 37 procent, później, po 2016 roku, będą stosowane zasady konkurencji – tłumaczy Siwiński. Wyjaśnia, że w celu efektywnego wykorzystania pieniędzy z CEF, niewykorzystane przez inne kraje środki będą mogły zostać pozyskane przez inne państwa członkowskie Unii.
USD
EUR
CHF
GBP