Podatki marynarskie: Wyspa Jersey, a ulga abolicyjna w Polsce
Wstęp
Wyspa Jersey do 01 stycznia 2013 roku była uznawana za raj podatkowy, bowiem została wskazana w Rozporządzeniu Ministra Finansów z 2005 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową do celów podatku dochodowego od osób fizycznych. Z kolei w rozporządzeniu Ministra Finansów
z 2013 roku określającym raje podatkowe, Wyspa Jersey nie została już wymieniona jako terytorium stosujące szkodliwą konkurencję podatkową. Powyższe wynika z faktu, iż Wyspa Jersey podpisała z Polską pod koniec 2011 roku trzy ważne umowy podatkowe, które uregulowały relacje sygnatariuszy umów w ww. sferach tj.:
• Umowa o wymianie informacji w sprawach podatkowych;
• Umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w odniesieniu do przedsiębiorstw eksploatujących statki morskie lub statki powietrzne
w transporcie międzynarodowym;
• Umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania osób fizycznych.
Kluczowa umowa dla polskich marynarzy tj. w sprawie unikania podwójnego opodatkowania obowiązuje w polskim systemie podatkowym od 1 stycznia 2013 roku.
Sytuacja marynarzy do 01.01.2013 roku
Z uwagi na fakt, iż zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych do 2013 roku, Wyspa Jersey była określana jako „raj podatkowy”, dochody uzyskiwane przez polskich marynarzy z pracy najemnej na statkach eksploatowanych w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwa z faktycznymi zarządami na Wyspie Jersey w latach 2008-2012 (wcześniejsze lata uległy przedawnieniu) były w pełni opodatkowane w Polsce – brak możliwości skorzystania z ulgi abolicyjnej.
Sytuacja marynarzy od 01.01.2013 roku W latach podatkowych 2013, 2014 i 2015 polscy marynarze mieli lub będą mieli możliwość skorzystania z ulgi abolicyjnej w odniesieniu do dochodów uzyskanych z pracy najemnej na statkach eksploatowanych w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwa z faktycznymi zarządami na Wyspie Jersey, gdyż zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartą pomiędzy Polską, a Wyspą Jersey, a konkretnie art. 5 ust.3 w zw. z art. 11 ust.1 pkt.a), wprowadzono metodę proporcjonalnego odliczenia w odniesieniu do przychodów polskich marynarzy z ww. źródeł.
Osoby, które uzyskały zagranicą dochody m. in. z pracy najemnej na statku podlegające w Polsce rozliczeniu z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia, mają prawo do odliczenia od podatku dochodowego tzw. ulgi abolicyjnej, czyli kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy podatkiem obliczonym z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia, a podatkiem obliczonym według metody wyłączenia z progresją. Zgodnie z art. 27g ust. 2 ustawy o PIT odliczeniu podlega kwota stanowiąca różnicę między podatkiem obliczonym zgodnie z art. 27 ust. 9 albo 9a (tj. metody proporcjonalnego odliczenia), a kwotą podatku obliczonego od dochodów ze źródeł, o których mowa w ust. 1, przy zastosowaniu do tych dochodów zasad określonych w art. 27 ust. 8 (tj. metody wyłączenia z progresją).
Po raz kolejny należy podkreślić, iż wbrew licznym błędnym interpretacjom organów podatkowych, możliwość skorzystania z ulgi abolicyjnej nie została uzależniona od tego, czy ww. dochody osiągnięte za granicą zostały opodatkowane w państwie źródła, tj. w państwie, w którym podatnik je uzyskuje. Nie ma też znaczenia, czy Polska zawarła czy nie zawarła z tym państwem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Kluczową kwestią jest to, czy dochody zagraniczne podlegają opodatkowaniu w Polsce przy zastosowaniu wyżej opisanej metody odliczenia proporcjonalnego.
Odliczenia nie stosuje się, jedynie w przypadku gdy określone dochody uzyskane zostały w krajach na terytorium wymienionych w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, tzw. raje podatkowe, a Wyspa Jersey utraciła ten status z dniem 01.01.2013 roku
Przez wzgląd na powyższe marynarz będący polskim rezydentem, który z pracy na rzecz armatora z faktycznym zarządem na Wyspie Jersey uzyska dochody podlegające rozliczeniu z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia, ma obowiązek złożyć w Polsce roczne zeznanie podatkowe, nawet jeżeli w Polsce nie uzyska żadnych dochodów.
Polscy marynarze, którzy uzyskali dochody z pracy na rzecz armatora z faktycznym zarządem na Wyspie Jersey podlegające w Polsce rozliczeniu z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia, mieli prawo w roku 2013 i mają prawo w latach 2014 i 2015, do odliczenia od podatku dochodowego tzw. ulgi abolicyjnej, czyli kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy podatkiem obliczonym z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia a podatkiem obliczonym według metody wyłączenia z progresją. Co ważne, dla możliwości zastosowania ulgi abolicyjnej w przypadku dochodów z ww. źródeł nie będzie miało znaczenia czy polski marynarzy opłaci jakikolwiek podatek na Wyspie Jersey w danym roku podatkowym.
Zaliczki
Podobnie jak w przypadku np. Baliwatu Guernsey od 01.01.2015 roku i Singapuru od 01.01.2015 roku, powyższe regulacje rodzą po stronie marynarza obowiązek obliczania oraz wpłacania do Urzędu Skarbowego właściwego przez miejsce zamieszkania podatnika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczany od wynagrodzenia uzyskanego przez marynarza po najniższej stawce (tj. 18%) płatnych do 20-stego każdego kolejnego miesiąca po miesiącu, w którym podatnik otrzymał dochód, chyba że marynarz skorzysta od 01.01.2015 roku z możliwości złożenia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek i uzyska w tym zakresie pozytywną decyzję ograniczającą pobór zaliczek w danym roku podatkowym do zera.
Uwagi wymaga fakt, iż te zaliczki na poczet PIT polscy marynarze powinni również wpłacać m.in. w latach 2013 i 2014, a jeśli tego nie robili powinni rozliczyć się te lata podatkowe w Polsce z zastosowanie tzw. czynnego żalu w zakresie nieopłaconych zaliczek.
Wniosek o ograniczenie poboru zaliczek
Wniosek o ograniczenie poboru zaliczek był już wielokrotnie opisywany, niemniej jednak, dla przypomnienia przytoczę ponownie te regulacje wskazując zarazem, iż wniosek taki może złożyć marynarz, który będzie wykonywał w roku 2015 pracę na rzecz armatora/pracodawcy z faktycznym zarządem na Wyspie Jersey. Zgodnie art. 22 par. 2a ordynacji podatkowej istnieje możliwość złożenia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Wskazany wyżej wniosek pozwala marynarzom na ograniczenie obowiązku w zakresie opłacania zaliczek na podatek w danym roku podatkowym, ale zobowiązuje ich do prawidłowego rozliczenia zeznania podatkowego za dany rok tj. w przypadku Jersey za rok 2015 roku do 30 kwietnia 2016 roku. Sytuacja podatkowa polskich marynarzy zatrudnionych na statkach eksploatowanych przez podmioty z faktycznymi zarządami na Wyspie Jersey jest zbliżona do sytuacji polskich marynarzy zatrudnionych u norweskich armatorów w roku 2014 (statki pod banderą NIS i innymi zagranicznymi banderami z wyjątkiem bandery NOR), singapurskich armatorów od 01.01.2015 roku, czy też armatorów z faktycznymi zarządami w Baliwacie Guernsey od 01.01.2015 roku.
Podkreślić należy, iż wnioski w tym zakresie powinny być składane corocznie, bowiem jednym wnioskiem marynarzy może całkowicie ograniczyć pobór zaliczek na poczet PIT tylko w jednym roku podatkowym
Należy ponownie zasygnalizować, iż w wyniku składania ww. wniosków przez marynarzy, organy podatkowe wszczęły liczne postępowania wyjaśniające za lata wcześniejsze względem marynarzy, którzy złożyli wnioski o ograniczenie poboru zaliczek i otrzymali w tym zakresie pozytywne decyzje. Polscy marynarze składający ww. wnioski dot. Wyspy Jersey w 2015 roku do właściwych dla siebie US powinni mieć ten fakt na uwadze i przed złożeniem wniosku o ograniczenie poboru zaliczek ustalić swoją sytuację podatkową w Polsce w latach wcześniejszych (2009-2014).
Podsumowanie
Reasumując, w przypadku wykonywania pracy najemnej przez polskich marynarzy na jednostkach eksploatowanych w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwa z faktycznymi zarządami na Wyspie Jersey w latach 2013, 2014 i 2015 polski marynarz zobowiązany był i będzie zgłosić te dochody w polskim urzędzie skarbowym. Jednocześnie, na podstawie art. 27g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych marynarz miał w roku 2013 i w latach 2014, 2015 będzie miał prawo skorzystać z ulgi abolicyjnej. Skorzystanie z ulgi abolicyjnej jest możliwe dopiero w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT-36), dlatego też polski marynarz może albo opłacać przez cały rok zaliczki albo złożyć wniosek o ograniczenie poboru zaliczek na PIT w roku 2015.
http://www.kancelaria-gdynia.eu
facebook.com/Legal.Marine.Mateusz.Romowicz
Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Radcy Prawnego Legal Consulting - Mateusz Romowicz.
Fot. Wikimedia Commons
USD
EUR
CHF
GBP