"Rada Interesantów Portu Gdynia w obecnym kształcie została powołana w 1997 roku jako organ doradczy dla Zarządu Morskiego Portu Gdynia. W jej skład wchodzą przedstawiciele 32 przedsiębiorstw działających w porcie. Rada zajmuje stanowisko we wszystkich istotnych dla rozwoju portu sprawach" – czytamy na stronach Zarządu Morskiego Portu Gdynia.
Jednak historia rady sięga okresu przedwojennego. Po raz pierwszy powołano ją 28 października 1930 roku by, najogólniej, stała się obiektywnym rzecznikiem spraw ogólnogdyńskich i ogólnomorskich. Bardziej prozaicznie rzecz ujmując, chodziło o to, by koordynowała, a nawet godziła ze sobą, często sprzeczne interesy wszystkich interesantów portu. Jej historia została przerwana przez wojnę, a próby wskrzeszenia działalności podejmowano w latach 40. i 80. Dobrą okazję do zapoznania się z historią rady, z ludźmi zaangażowanym w jej działalność i sprawami, którymi się zajmowali, daje wydana właśnie nakładem RIPG monografia pióra Małgorzaty Sokołowskiej zatytułowana nie inaczej, a „Rada Interesantów Portu Gdynia” właśnie.
Pierwszym prezesem zarządu pierwszej rady został inżynier komunikacji Napoleon Korzón, którego kandydaturę chętnie zaakceptował sam twórca Gdyni, Eugeniusz Kwiatkowski. Korzón pozostał prezesem do wybuchu wojny, wybierany był bowiem ponownie każdego roku. Ciekawym przykładem mogą być opisane w książce nietuzinkowe losy jednego z członków prezydium rady, doktora Stanisława Darskiego, któremu w chwili wybuchu wojny udało się wyjechać do Londynu, gdzie został dyrektorem Szkoły Handlu Zagranicznego i Administracji Morskiej. W 1945 roku rozpoczął pracę w Polskiej Misji Morskiej, powołanej w Londynie przez Rząd Jedności Narodowej, a następnie – w roku 1946 wrócił do kraju, by podjąć pracę w Ministerstwie Żeglugi i Handlu Morskiego. Był też dyrektorem naczelnym Gdynia Ameryka Linie Żeglugowe, pracownikiem naukowym Wyższej Szkoły Handlu Morskiego w Sopocie (potem WSE). Po październiku '56 Sejm PRL powołał go na stanowisko ministra żeglugi. Inni związani z przedwojenną radą członkowie bądź zmarli na emigracji, bądź, powodowani tęsknotą, wracali do kraju i pełnili tu różne funkcje związane z gospodarką morską.
Prócz ludzi rady, jej twórców i członków zarządu, Autorka szczegółowo opisuje wszystkich przedwojennych członków RIPG – interesantów portu, którymi były związki firm i pojedyncze firmy – w sumie było to 7 związków i 7 pojedynczych firm. Przed wojną do rady należał np. Związek Przedstawicieli Koncernów Węglowych, ale i Łuszczarnia Ryżu czy Olejarnia, zrzeszone w Związku Przedsiębiorstw Przemysłu Portowego. Z przedsiębiorstw niezrzeszonych warto wymienić instytucje finansowe, takie jak Gdynika. Maklerzy Ubezpieczeń Morskich, Powszechny Bank Związkowy SA Oddział w Gdyni czy Bank Zachodni SA Oddział w Gdyni.
W roku 1945 pojawiła się inicjatywa, zgłoszona przez Izbę Przemysłowo-Handlową, powołania do życia, a właściwie reaktywowania – Rady Interesantów Portów, co jednak nie doszło do skutku. Nastąpił okres represji, ze stanowiska delegata Delegatury Rządu do spraw Wybrzeża odwołano Eugeniusza Kwiatkowskiego a Izbę Przemysłowo-Handlową zlikwidowano, jako burżuazyjny przeżytek. W jej miejsce powołano Polską Izbę Handlu Zagranicznego. Zlikwidowano też samorząd gospodarczy i miejski. O Radzie Interesantów Portów oficjalnie zapomniano na 25 lat.
Ponowne próby powołania organizacji pojawiły się na przełomie lat 80. i 90., najpierw jako stowarzyszenia, na co nie wyraziło zgody MSW. Mimo to rada rozpoczęła działalność jako ciało społeczne, za akceptacją i zgodą ówczesnego wojewody gdańskiego Mieczysława Cygana. Perypetie rady – zwanej wówczas Radą Interesantów i Użytkowników Portów w Gdańsku i Gdyni - autorka ukazuje dość szczegółowo, przytaczając obszerne cytaty, wraz z faksymile, z ówczesnej wybrzeżowej prasy, głównie „Dziennika Bałtyckiego” i „Głosu Wybrzeża”.
Książka Małgorzaty Sokołowskiej, prócz bogatej warstwy faktograficznej budowanej z cytatów a nawet reprodukcji często unikatowych dokumentów i źródeł, zawiera współczesny statut rady, a także prezentuje obecnych jej członków. Pieczołowicie zreprodukowana dokumentacja fotograficzna pozwala czytelnikowi poznać wizualne realia czasów dziś już zapomnianych, a nawet poczuć klimat minionych lat, gdy Polska tworzyła swą gospodarkę morską. W czym zdecydowanie pomaga szata graficzna książki, utrzymana w stylu stosowanym w poligrafii w latach 30. ub. wieku.
Małgorzata Sokołowska
„Rada Interesantów Portu Gdynia”
wydawnictwo Oficyna Verbi Causa
stron 168
oprawa twarda
Książka nie jest dostępna w sprzedaży. Zainteresowane osoby proszone są o kontakt mailowy lub telefoniczny z biurem RIP Gdynia (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., tel. 58 660 84 14).
USD
EUR
CHF
GBP