Wiedzę na temat mórz i oceanów uznaje się za jeden z podstawowych elementów kształcenia każdego człowieka. Jednak czy nasza wiedza jest wystarczająca, by pojąć zawiłość procesów, jakie mają miejsce w wodach oceanicznych?

Pytania te, już w roku 2004, zadali sobie członkowie amerykańskiego stowarzyszenia National Marine Educators Association (NMEA), uznając iż koniecznością jest zwrócenie uwagi na marginalizację edukacji morskiej w szkołach oraz na potrzebę usystematyzowania wiedzy z tego zakresu. Owocem ich współpracy było sformułowanie definicji Ocean Literacy i narodowa kampania informacyjna.

Idea Ocean Literacy szybko dotarła do Europy. Tutaj powstało stowarzyszenie European Marine Educators Association (EMSEA), które obecnie zrzesza wielu naukowców, nauczycieli i edukatorów. Jednym z członków stowarzyszenia EMSEA jest Akwarium Gdyńskie MIR-PIB.

Co oznacza Ocean Literacy?

Ocean Literacy to idea, która ma pomóc zrozumieć zależności łączące człowieka ze środowiskiem morskim. Poprzez propagowanie podstawowych założeń Ocean Literacy (w polskim tłumaczeniu "zrozum swój Ocean"), wiedza odbiorców jest systematyzowana.

Realizujesz projekt z zakresu edukacji morskiej? Pochwal się nim na oceanliteracy.pl

Akwarium Gdyńskie MIR-PIB podjęło się popularyzacji idei Ocean Literacy w Polsce. Stworzona została platforma oceanliteracy.pl propagująca projekty oraz kampanie związane z morzem. Zaproszenie do przesyłania materiałów promocyjnych tego typu inicjatyw kierowane jest do naukowców, edukatorów oraz nauczycieli. Publikowane są artykuły na temat aktywności, które już trwają oraz takich, które rozpoczną się w niedalekiej przyszłości. Platforma to miejsce wymiany dobrych praktyk i morsko-edukacyjnymi doświadczeniami.

Przedstawiciele Akwarium Gdyńskiego uczestnikami konferencji EMSEA BELFAST 2016

Szeroko rozprzestrzeniona w świecie koncepcja Ocean Literacy jest rezultatem działań wielu Instytucji. Ich przedstawiciele, zrzeszeni w EMSEA, corocznie spotykają się na konferencji poświęconej kluczowym zagadnieniom wdrażania edukacji morskiej w społeczeństwie. W październiku 2016 spotkanie miało miejsce w Belfaście. Wzięło w nim udział około 90 naukowców, edukatorów, nauczycieli, przedstawicieli Komisji Europejskiej i przemysłu morskiego, z Europy, USA i Kanady. Delegatami Akwarium Gdyńskiego MIR-PIB były: Grażyna Niedoszytko, Weronika Podlesińska, Dominika Wojcieszek oraz Katarzyna Borowiak, które wystąpiły także w roli prelegentów.

Zagadnienie wyznaczające kierunek konferencji przedstawił delegat Komisji Europejskiej - Ivan Conesa-Alcolea. Wystąpienie dotyczyło kierunków rozwoju Niebieskiej Gospodarki Unii Europejskiej oraz znaczenia Oceanu dla przyszłości Unii. Zgodnie z założeniami programu ramowego Horyzont 2020, Unia powinna podjąć działania zmierzające do wykorzystania innowacyjnego potencjału środowiska morskiego. Ważna jest możliwość współpracy regionalnej w obrębie europejskich basenów morskich, aby usprawnić współpracę naukową i podkreślić realną wartość oceanów.

Kolejna, istotna myśl konferencji to zagadnienia dotyczące działań związanych z rozwojem edukacji morskiej w szkołach oraz poza nimi. Podczas spotkania Grażyna Niedoszytko przedstawiła prezentację pt. "Ocean Literacy from scratch - example from Poland" dotyczącą tworzenia ruchu Ocean Literacy w Polsce, Weronika Podlesińska zaprezentowała poster omawiający założenia programu szkolenia z zakresu aktywnej edukacji morskiej dla nauczycieli, pt. "Bringing teachers closer to the sea: The Blue Academy", zaś warsztaty dla uczestników konferencji przygotowały i przeprowadziły Dominika Wojcieszek i Katarzyna Borowiak - "What the VAK (visual, auditory, kinaesthetic) with marine science - a multisensory approach to marine education". Ich celem było uświadomienie osobom prowadzącym zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży, iż każdy z uczniów ma inny sposób postrzegania świata. Zadaniem edukatora jest wykorzystywanie podczas zajęć różnych bodźców (wzrokowych, słuchowy, kinestetycznych) w celu dotarcia do jak największej liczby odbiorców.

W celu zacieśnienia współpracy nad problemami mórz lokalnych, społeczność EMSEA wyodrębniła w swych strukturach sekcje. Założycielami grupy roboczej dedykowanej Morzu Bałtyckiemu zostali MIR-PIB oraz GEOMAR - instytut naukowy z Kilonii. Balt-EMSEA jest grupą otwartą, do której przystąpić mogą Instytucje usytuowane nad Bałtykiem zainteresowane krzewieniem idei Ocean Literacy.

W ramach konferencji odbyły się warsztaty z zakresu akwakultury, otwartych danych w badaniach morza oraz wykorzystania wielorybów w pilotażowym programie edukacyjnym w New Bedford Whaling Museum.

Podsumowując, tematyka konferencji EMSEA Belfast 2016 skupiła się na metodach pogłębiania wiedzy na temat mórz i oceanów przez wprowadzanie innowacyjnych sposobów nauczania, kampanie informacyjne i współpracę w wymiarze europejskim i transatlantyckim. Stwierdzono, iż edukacja morska jest nieodzownym elementem rozwoju UE, która dostrzega znaczenie Oceanu dla prawidłowego i zrównoważonego funkcjonowania społeczeństwa.

rel (MIR Gdynia)